Proverbios 30
1 Palabras de Agur, hijo de Jaqué, el de Masá. La profecía. Declaración del varón a Itiel y a Ucal.
Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 En verdad soy el más ignorante de los hombres, Y no tengo entendimiento humano.
Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
3 No aprendí sabiduría, Ni comprendo la ciencia del Santo.
Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
4 ¿Quién subió a los cielos, y descendió? ¿Quién encerró los vientos en sus puños? ¿Quién ató las aguas en un paño? ¿Quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿Cuál es su Nombre, y el nombre de su Hijo, si sabes?
Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
5 Toda Palabra de ʼElohim es limpia. Él es Escudo a los que en Él esperan.
Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
6 No añadas a sus Palabras, Para que no te reprenda, Y seas hallado mentiroso.
Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
7 Dos cosas te pedí, No me las niegues mientras viva:
Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
8 Aparta de mí la vanidad y la mentira, Y no me des pobreza ni riqueza. Mantenme con el pan necesario,
Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
9 No sea que me sacie y te niegue, o diga: ¿Quién es Yavé? O que, por ser pobre robe Y blasfeme el Nombre de mi ʼElohim.
Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
10 No acuses al esclavo ante su ʼadón, No sea que te maldiga, y seas hallado culpable.
Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
11 Hay quien maldice a su padre, Y no bendice a su madre.
[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
12 Hay quien es puro en su propia opinión, Pero no está lavado de su impureza.
[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
13 Hay quien mira con ojos altivos Y párpados bien levantados por arrogancia.
[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
14 Hay quien tiene dientes como espadas Y muelas como cuchillos Para devorar a los pobres de la tierra Y a los necesitados de entre los hombres.
[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
15 La sanguijuela tiene dos hijas: Dame y Dame. Tres cosas hay que nunca se sacian, Aun la cuarta jamás dice: ¡Basta!
Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
16 El Seol, la matriz estéril, La tierra, que no se harta de agua, Y el fuego, que nunca dice: ¡Basta! (Sheol h7585)
Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol h7585)
17 Ojo que se burla del padre Y desprecia la obediencia a la madre, ¡Arránquenlo los cuervos del valle Y devórenlo los polluelos del buitre!
Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
18 Tres cosas me son ocultas, Y tampoco comprendo la cuarta:
Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
19 El rastro del águila en el aire, El rastro de la culebra sobre la peña, El rastro de la nave en el mar, Y el rastro del hombre en la doncella.
Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
20 Así procede la mujer adúltera: Come, se limpia la boca y dice: Nada malo hice.
Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
21 Por tres cosas se estremece la tierra, Y la cuarta no puede soportar:
Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
22 Por el esclavo, cuando llega a reinar, Por el necio, cuando se harta de pan,
Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
23 Por la mujer aborrecida, cuando se casa, Y por una esclava, cuando desplaza a su señora.
Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
24 Cuatro cosas son pequeñas en la tierra, Pero mucha más sabias que los sabios:
Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
25 Las hormigas, pueblo no fuerte, Pero preparan su sustento en el verano;
Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
26 Los conejos, pueblo nada esforzado, Pero hacen su casa en la roca;
Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
27 Las langostas, que no tienen rey, Pero salen todas en cuadrillas;
Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
28 Las lagartijas, que se agarran con la mano, Pero están en los palacios reales.
Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
29 Tres cosas hay de hermoso andar, Y la cuarta pasea muy bien:
Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
30 El león, el más fuerte entre todas las bestias, Que no se vuelve atrás por nada;
Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
31 El gallo que erguido camina, También el macho cabrío, Y un rey, cuando sus tropas están con él.
Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
32 Si te enalteciste neciamente, O tramaste el mal, pon tu mano sobre tu boca.
Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
33 Porque así como al batir la leche se saca mantequilla, Y al que recio se suena le sale sangre, El que provoca la ira causará contienda.
Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
