Proverbios 3
1 Hijo mío, no olvides mis enseñanzas, Y tu corazón guarde mis mandamientos.
Mia filo! ne forgesu mian instruon, Kaj via koro konservu miajn ordonojn.
2 Porque largura de días, años de vida Y paz te aumentarán.
Ĉar ili akirigos al vi longan vivon, Jarojn de vivo kaj paco.
3 Nunca se aparten de ti la misericordia y la verdad. Átalas a tu cuello. Escríbelas en la tabla de tu corazón,
Favoro kaj vero vin ne forlasu; Alligu ilin al via kolo, Skribu ilin sur la tabeloj de via koro.
4 Y hallarás gracia y buena opinión Ante los ojos de ʼElohim y del hombre.
Kaj vi trovos favoron kaj bonan opinion Ĉe Dio kaj homoj.
5 Confía en Yavé con todo tu corazón, Y no te apoyes en tu propia inteligencia.
Fidu la Eternulon per via tuta koro, Kaj ne fidu vian prudenton.
6 Reconócelo en todos tus caminos, Y Él enderezará tus sendas.
Konsciu Lin en ĉiuj viaj vojoj, Kaj Li ĝustigos vian iradon.
7 No seas sabio en tu propia opinión. Teme a Yavé Y apártate del mal,
Ne opiniu vin saĝa; Timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono.
8 Porque será medicina a tu ombligo Y tuétano a tus huesos.
Ĉi tio estos saniga por via korpo, Kaj bona nutro por viaj ostoj.
9 Honra a Yavé con tus bienes Y con las primicias de todos tus frutos.
Faru honoron al la Eternulo el via havo Kaj el la unuavenaĵo de ĉiuj viaj rikoltoj:
10 Tus graneros se henchirán de abundancia, Y tus lagares rebosarán de mosto.
Tiam viaj grenejoj tute pleniĝos, Kaj viaj vinpremejoj superbordigos moston.
11 Hijo mío, no menosprecies el castigo de Yavé, Ni te fatigues de su corrección.
La instruon de la Eternulo, ho mia filo, ne malŝatu; Kaj ne deturnu vin, kiam Li faras al vi punon;
12 Porque Yavé disciplina al que ama, Como el padre al hijo en quien se complace.
Ĉar kiun la Eternulo amas, tiun Li punkorektas, Kiel patro la filon, en kiu li havas plezuron.
13 Inmensamente feliz el hombre que halla sabiduría Y el que obtiene la inteligencia.
Feliĉa estas la homo, kiu trovis saĝon, Kaj la homo, kiu akiris prudenton;
14 Porque su provecho es mayor que el de la plata, Y su resultado es mejor que el oro fino.
Ĉar estas pli bone ĝin aĉeti, ol aĉeti arĝenton, Kaj ĝia rikoltaĵo estas pli bona, ol pura oro.
15 Es más preciosa que las perlas, Nada de lo que desees podrá compararse con ella.
Ĝi estas pli kara, ol juveloj; Kaj nenio, kion vi povus deziri, povas esti komparata kun ĝi.
16 Abundancia de días hay en su mano derecha, Y en su izquierda, riquezas y honra.
Longa vivo estas en ĝia dekstra mano; Riĉo kaj gloro estas en ĝia maldekstra mano.
17 Sus caminos son agradables, Y en todas sus sendas hay paz.
Ĝiaj vojoj estas vojoj agrablaj, Kaj ĉiuj ĝiaj vojetoj estas paco.
18 Es árbol de vida a los que echan mano a ella, Y los que la retienen son inmensamente felices.
Ĝi estas arbo de vivo por tiuj, kiuj ĝin ekkaptis; Kaj feliĉaj estas tiuj, kiuj ĝin posedas.
19 Yavé fundó la tierra con sabiduría Y con entendimiento afirmó los cielos.
La Eternulo per saĝo fondis la teron; Per prudento Li aranĝis la ĉielon.
20 Con su conocimiento fueron divididos los océanos Y las nubes destilan rocío.
Per Lia ĉionsciado disiĝis abismoj; Kaj la nuboj elverŝas roson.
21 Hijo mío, no se aparten estas cosas de tus ojos. Guarda la sabiduría y la discreción,
Mia filo! ili ne foriru de viaj okuloj; Konservu klarecon de la kapo kaj prudenton:
22 Y serán vida a tu alma y gracia a tu cuello.
Ili estos vivo por via animo, Kaj ornamo por via kolo.
23 Entonces andarás con seguridad en tu camino Y tu pie no tropezará.
Tiam vi iros sendanĝere vian vojon, Kaj via piedo ne falpuŝiĝos.
24 Cuando te acuestas, no tendrás temor. Te acostarás, Y tu sueño será dulce.
Kiam vi kuŝiĝos dormi, vi ne timos; Kaj kiam vi kuŝos, via dormo estos agrabla.
25 No temerás el pavor repentino, Ni cuando llega el ataque de los perversos,
Ne timu subitan teruron, Nek pereigon, kiu povus veni de malbonuloj;
26 Porque Yavé será tu Confianza. Él guardará tu pie de caer en la trampa.
Ĉar la Eternulo estos via helpo, Kaj gardos vian piedon kontraŭ reto.
27 No retengas el bien a quien es debido, Cuando tienes el poder para hacerlo.
Ne rifuzu bonon al la bezonantoj, Se via mano havas la forton por fari.
28 No digas a tu prójimo: Anda y vuelve, mañana te lo daré, Cuando tienes contigo qué darle.
Kiam vi havas ĉe vi, ne diru al via proksimulo: Iru kaj revenu, kaj morgaŭ mi donos.
29 No trames el mal contra el prójimo Que habita confiado junto a ti.
Ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo, Kiam li kun konfido loĝas ĉe vi.
30 No tengas pleito con alguno sin causa, Si no te hizo agravio.
Ne malpacu kun iu senkaŭze, Se li ne faris al vi malbonon.
31 No envidies al hombre violento, Ni escojas alguno de sus caminos,
Ne enviu rabemulon, Kaj elektu neniun el liaj vojoj;
32 Porque Yavé aborrece al perverso. Su íntima comunión es con los rectos.
Ĉar la perversulojn la Eternulo abomenas, Kaj Sian intencon Li malkaŝas al la piuloj.
33 La maldición de Yavé está sobre la casa del impío, Pero bendice la morada de los justos.
Malbeno de la Eternulo estas en la domo de malbonulo, Kaj la loĝejon de piuloj Li benas.
34 Ciertamente Él se burla de los que se burlan Y da gracia a los humildes.
La mokantojn Li mokas, Kaj al la humiluloj Li donas favoron.
35 Los sabios heredarán honra, Pero los necios cargarán la afrenta.
Honoron heredas saĝuloj; Sed malsaĝuloj forportas honton.
