< Proverbios 24 >
1 No envidies a los perversos, Ni desees estar con ellos.
Яманларға рәшк қилма, Улар билән барди-кәлди қилишни арзу қилма;
2 Porque su corazón trama violencia, Y sus labios hablan gran injusticia.
Чүнки уларниң көңли зораванлиқнила ойлар; Уларниң ағзи азар йәткүзүшни сөзләр.
3 Con la sabiduría se edifica una casa, Con la prudencia se afirma,
Аилә болса даналиқ асасида бәрпа қилинар; Чүшиниш билән мустәһкәмлинәр.
4 Con el conocimiento se llenan sus cuartos De todo bien preciado y agradable.
Билим билән өйниң ханилири һәр хил қиммәтлик, есил гөһәрләргә толдурулар.
5 Mejor es el varón sabio que el fuerte. El hombre de conocimiento aumenta su poder.
Дана адәм зор күчкә егидур; Билими бар адәм қудритини ашурар.
6 Porque con estrategia harás tu guerra, Y en la multitud de consejeros está la victoria.
Пухта несиһәтләр билән җәң қилғин; Ғәлибә болса Бирдин-бир Улуқ Мәслиһәтчи билән болар.
7 La sabiduría está demasiado alta para el necio. En la puerta no abrirá su boca.
Даналиқ әқилсиз адәмгә нисбәтән толиму егиз, чүшиниксиздур; [Чоңлар] шәһәр дәрвазиси алдиға жиғилғанда у зуван ачалмас.
8 Al que trama el mal Lo llamarán hombre de malas intenciones.
Әскиликни нийәтлигән адәм «сүйқәстчи» атилар.
9 La intención del insensato es pecado, El burlador es detestado por los hombres.
Ахмақлиқтин болған нийәт гунадур; Һакавур киши адәмләргә жиркиничликтур.
10 Si flaqueas en el día de la adversidad, También tu fuerza se reducirá.
Бешиңға еғир күн чүшкәндә җасарәтсиз болсаң, Күчсиз һесаплинисән.
11 ¡Libra a los que son llevados a la muerte! ¡Rescata a los que se tambalean hacia a la matanza!
[Сәвәпсиз] өлүмгә тартилғанларни қутқузғин; Боғузлиниш хәвпидә турғанлардин ярдәм қолуңни тартма;
12 Si dices: En verdad, no lo supimos. El que pesa los corazones, ¿no lo sabrá? ¿No lo sabrá el que vigila tu vida, Y paga al hombre según sus obras?
Әгәр сән: «Бу иштин хәвиримиз йоқтур» десәң, Һәр адәмниң көңлини таразиға Салғучи буни көрмәсму? Җениңни һаят Сақлиғучи уни билмәсму? У һәр бир инсан балсиниң өз қилғанлири бойичә уларниң өзигә яндурмасму?
13 Come miel, hijo mío, pues es buena. Sí, el panal es dulce a tu paladar.
И оғлум, һәсәл [тапсаң] истимал қил, у яхшидур. Һәрә көнигидин алған һәсәл болса татлиқ тетийду;
14 Así aprópiate de la sabiduría para tu vida. Si la hallas, habrá un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
Даналиқ билән тонушсаң, уму көңлүңгә шуниңдәк болар; Уни тапқиниңда җәзмән яхши көридиған күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
15 Oh impío, no aceches la tienda del justo Ni saquees su lugar de reposo,
И рәзил адәм, һәққанийниң өйигә йошурун һуҗум қилишни күтмә, Униң туралғусини булиғучи болма!
16 Porque siete veces cae el justo y se vuelve a levantar, Pero los impíos tropiezan en la calamidad.
Чүнки һәққаний йәттә қетим жиқилип чүшәр, Бирақ ахири йәнә орнидин турар. Лекин рәзил киши күлпәт ичигә путлишип чүшәр.
17 Si tu enemigo cae, no te alegres, Y si tropieza, no se regocije tu corazón,
Рәқибиң жиқилип кәтсә хуш болуп кәтмә, Дүшминиң путлишип чүшсә шатланма;
18 No sea que Yavé lo vea y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.
Пәрвәрдигар буни көргәндә, Бу қилиғиңни яхши көрмәй, Бәлким ғәзивини рәқибиңгә чүшүрмәслиги мүмкин.
19 No te impacientes a causa de los malhechores, Ni tengas envidia de los pecadores,
Яманлар [раваҗ тапса], беарам болуп кәтмә; Рәзилләргә рәшк қилма.
20 Porque para el perverso no habrá buen fin, Y la lámpara de los impíos será apagada.
Чүнки яманларниң келәчики йоқтур, Униң чириғиму өчүрүләр.
21 Hijo mío: Teme a Yavé y también al rey. No te asocies con los sediciosos,
И оғлум, Пәрвәрдигардин қорққин, падишаниму һөрмәт қил. Қутратқучилар билән арилашма.
22 Porque su calamidad viene de repente, Y la ruina que viene de ambos, ¿quién la conocerá?
Бундақ кишиләргә келидиған балаю-апәт уштумтут болар, [Пәрвәрдигар билән падишаниң] уларни қандақ йоқитидиғанлиғини биләмсән?
23 También estos son dichos de los sabios: No es bueno hacer acepción de personas en el juicio.
Буларму ақиланиләрниң сөзлиридур: — Сот қилғанда бир тәрәпкә ян бесиш қәтъий болмас.
24 El que dice al impío: Eres justo, Lo maldecirán los pueblos, Y lo detestarán las naciones.
Җинайәтчигә: «Әйипсиз сән» дәп һөкүм чиқарған кишигә, Хәлиқләр ләнәт ейтар; Әл-жутлар униңдин нәпрәтлинәр.
25 Pero los que lo reprenden serán apreciados, Y una gran bendición vendrá sobre ellos.
Бирақ улар җинайәтчиниң гунайини ечип ташлиған кишидин хурсән болар, Улар униңға бәхит-саадәт тилишәр.
26 Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.
Дурус җавап бәргүчи, Гояки кишиниң ләвлиригә сөйгүчидур.
27 Prepara tus labores de afuera, Y disponlas en tus campos, Y después edifica tu casa.
Авал сиртта ишлириңниң йолини һазирлап, Етиз-ериқлириңни тәйярла, Андин өйүңни салғин.
28 No testifiques sin causa contra tu prójimo, Ni engañes con tus labios.
Йеқиниңға қарши асассиз гувалиқ қилма; Ағзиңдин һеч ялғанчилиқ чиқарма.
29 No digas: Le haré como él me hizo, Le retribuiré conforme a su obra.
«У маңа қандақ қилған болса, мәнму униңға шундақ қилимән, Униң маңа қилғинини өзигә яндуримән», дегүчи болма.
30 Pasé junto al campo de un hombre perezoso, Por la viña de un hombre falto de entendimiento,
Мән һорунниң етизлиғидин өттим, Әқилсизниң үзүмзарлиғи йенидин маңдим,
31 Y ahí todo estaba cubierto de espinas. Su superficie estaba cubierta de ortigas, Y su muro de piedra, derribado.
Мана, һәр йеридин тикәнләр өсүп чиққан, Хохилар йәр йүзини бесип кәткән, Қоруқ теми өрүлүп кәткән!
32 Observé esto y reflexioné. Lo vi y aprendí la lección:
Уларни көргәч, убдан ойландим; Көргинимдин савақ алдим: —
33 Un poco de sueño, un poco de dormitar, Un poco de cruzar las manos para descansar,
Сән: «Йәнә бирдәм көзүмни жумувалай, Йәнә бирдәм ухливалай, Йәнә бирдәм пут-қолумни алмап йетивалай» — десәң,
34 Así vendrá tu miseria como un vagabundo, Y tu escasez como un hombre armado.
Намратлиқ булаңчидәк сени бесип келәр, Һаҗәтмәнлик қалқанлиқ әскәрдәк саңа һуҗум қилар.