Proverbios 24

1 No envidies a los perversos, Ni desees estar con ellos.

Huwag kang mananaghili sa mga masamang tao, ni magnasa ka man na masama sa kanila:

2 Porque su corazón trama violencia, Y sus labios hablan gran injusticia.

Sapagka't ang kanilang puso ay nagaaral ng pagpighati, at ang kanilang mga labi ay nagsasalita ng kalikuan.

3 Con la sabiduría se edifica una casa, Con la prudencia se afirma,

Sa karunungan ay natatayo ang bahay; at sa pamamagitan ng unawa ay natatatag.

4 Con el conocimiento se llenan sus cuartos De todo bien preciado y agradable.

At sa pamamagitan ng kaalaman ay napupuno ang mga silid, ng lahat na mahalaga at maligayang mga kayamanan.

5 Mejor es el varón sabio que el fuerte. El hombre de conocimiento aumenta su poder.

Ang pantas na tao ay malakas; Oo, ang taong maalam ay lumalago ang kapangyarihan.

6 Porque con estrategia harás tu guerra, Y en la multitud de consejeros está la victoria.

Sapagka't sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka: at sa karamihan ng mga tagapayo ay may kaligtasan.

7 La sabiduría está demasiado alta para el necio. En la puerta no abrirá su boca.

Karunungan ay totoong mataas sa ganang mangmang: hindi niya ibinubuka ang kaniyang bibig sa pintuang-bayan.

8 Al que trama el mal Lo llamarán hombre de malas intenciones.

Siyang kumakatha ng paggawa ng kasamaan, tatawagin siya ng mga tao na masamang tao.

9 La intención del insensato es pecado, El burlador es detestado por los hombres.

Ang pagiisip ng kamangmangan ay kasalanan: at ang mangduduwahagi ay karumaldumal sa mga tao.

10 Si flaqueas en el día de la adversidad, También tu fuerza se reducirá.

Kung ikaw ay manglupaypay sa kaarawan ng kasakunaan, ang iyong kalakasan ay munti.

11 ¡Libra a los que son llevados a la muerte! ¡Rescata a los que se tambalean hacia a la matanza!

Iligtas mo silang nangadala sa kamatayan, at ang mga handang papatayin, ay tingnan mo na iyong ibalik.

12 Si dices: En verdad, no lo supimos. El que pesa los corazones, ¿no lo sabrá? ¿No lo sabrá el que vigila tu vida, Y paga al hombre según sus obras?

Kung iyong sinasabi, narito, hindi kami nakakaalam nito: hindi ba niya binubulay na tumitimbang ng mga puso? At siyang nagiingat ng iyong kaluluwa, hindi ba niya nalalaman? At hindi ba niya gagantihin ang bawa't tao ayon sa gawa niya?

13 Come miel, hijo mío, pues es buena. Sí, el panal es dulce a tu paladar.

Anak ko, kumain ka ng pulot, sapagka't mabuti; at ng pulot-pukyutan na matamis sa iyong lasa:

14 Así aprópiate de la sabiduría para tu vida. Si la hallas, habrá un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.

Sa gayo'y matututo ka ng karunungan na malalagay sa iyong kaluluwa: kung iyong nasumpungan ito, sa gayo'y magkakaroon ka nga ng kagantihan, at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

15 Oh impío, no aceches la tienda del justo Ni saquees su lugar de reposo,

Huwag kang bumakay, Oh masamang tao, sa tahanan ng matuwid; huwag mong sirain ang kaniyang dakong pahingahan:

16 Porque siete veces cae el justo y se vuelve a levantar, Pero los impíos tropiezan en la calamidad.

Sapagka't ang matuwid ay nabubuwal na makapito, at bumabangon uli: nguni't ang masama ay nabubuwal sa kasakunaan.

17 Si tu enemigo cae, no te alegres, Y si tropieza, no se regocije tu corazón,

Huwag kang magalak pagka ang iyong kaaway ay nabubuwal, at huwag matuwa ang iyong puso pagka siya'y nabubuwal:

18 No sea que Yavé lo vea y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.

Baka makita ng Panginoon, at ipagdamdam ng loob siya, at kaniyang ihiwalay ang poot niya sa kaniya.

19 No te impacientes a causa de los malhechores, Ni tengas envidia de los pecadores,

Huwag kang mabalisa dahil sa mga manggagawa ng masama; ni maging mapanaghiliin ka man sa masama:

20 Porque para el perverso no habrá buen fin, Y la lámpara de los impíos será apagada.

Sapagka't hindi magkakaroon ng kagantihan sa masamang tao; ang ilawan ng masama ay papatayin.

21 Hijo mío: Teme a Yavé y también al rey. No te asocies con los sediciosos,

Anak ko, matakot ka sa Panginoon at sa hari: at huwag kang makisalamuha sa kanila na mapagbago:

22 Porque su calamidad viene de repente, Y la ruina que viene de ambos, ¿quién la conocerá?

Sapagka't ang kanilang kasakunaan ay darating na bigla; at sinong nakakaalam ng kasiraan nila kapuwa?

23 También estos son dichos de los sabios: No es bueno hacer acepción de personas en el juicio.

Ang mga ito man ay sabi rin ng pantas. Magkaroon ng pagtangi ng mga pagkatao sa kahatulan, ay hindi mabuti.

24 El que dice al impío: Eres justo, Lo maldecirán los pueblos, Y lo detestarán las naciones.

Siyang nagsasabi sa masama, Ikaw ay matuwid; susumpain siya ng mga bayan, kayayamutan siya ng mga bansa:

25 Pero los que lo reprenden serán apreciados, Y una gran bendición vendrá sobre ellos.

Nguni't silang nagsisisaway sa kaniya ay magkakaroon ng kaluguran, at ang mabuting pagpapala ay darating sa kanila.

26 Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.

Siya'y humahalik sa mga labi niyaong nagbibigay ng matuwid na sagot.

27 Prepara tus labores de afuera, Y disponlas en tus campos, Y después edifica tu casa.

Ihanda mo ang iyong gawa sa labas, at ihanda mo sa iyo sa parang; at pagkatapos ay itayo mo ang iyong bahay.

28 No testifiques sin causa contra tu prójimo, Ni engañes con tus labios.

Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapuwa ng walang kadahilanan; at huwag kang magdaya ng iyong mga labi.

29 No digas: Le haré como él me hizo, Le retribuiré conforme a su obra.

Huwag mong sabihin, gagawin kong gayon sa kaniya na gaya ng ginawa niya sa akin: aking ibibigay sa tao ang ayon sa kaniyang gawa.

30 Pasé junto al campo de un hombre perezoso, Por la viña de un hombre falto de entendimiento,

Ako'y nagdaan sa tabi ng bukid ng tamad, at sa tabi ng ubasan ng taong salat sa unawa;

31 Y ahí todo estaba cubierto de espinas. Su superficie estaba cubierta de ortigas, Y su muro de piedra, derribado.

At, narito, tinubuang lahat ng mga tinik, ang ibabaw niyaon ay natakpan ng mga dawag, at ang bakod na bato ay nabagsak.

32 Observé esto y reflexioné. Lo vi y aprendí la lección:

Ako nga'y tumingin, at aking binulay na mabuti: aking nakita, at tumanggap ako ng turo.

33 Un poco de sueño, un poco de dormitar, Un poco de cruzar las manos para descansar,

Kaunti pang tulog, kaunti pang idlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:

34 Así vendrá tu miseria como un vagabundo, Y tu escasez como un hombre armado.

Gayon darating ang iyong karalitaan na parang magnanakaw; at ang iyong kasalatan na parang nasasandatahang tao.