Proverbios 23
1 Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
23 Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 ¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
