< Proverbios 23 >

1 Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
2 Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
3 No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
4 No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
5 Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
6 No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
7 Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
8 Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
9 No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
10 No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
11 Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
12 Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
13 No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
14 Lo castigarás con vara, Y librarás su alma del Seol. (Sheol h7585)
Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
16 Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
18 Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
19 Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
20 No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
21 Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
22 Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
23 Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
24 El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
25 Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
26 Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
27 Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
28 También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
29 ¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
30 Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
31 No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
32 Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
33 Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
34 Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.
35 Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.
Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.

< Proverbios 23 >