Proverbios 23
1 Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 ¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
