< Proverbios 23 >

1 Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
Mgbe gị na onye na-achị achị nọdụrụ irikọ nri, lezie ihe dị nʼihu gị anya,
2 Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
tụkwasị mma nʼakpịrị gị, ma ọ bụrụ na ị bụ onye iri oke nri na-atọ ụtọ.
3 No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
Achọsila nri ụtọ ya ike, nʼihi na nri ahụ bụ nri aghụghọ.
4 No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
Adọgbula onwe gị nʼọrụ maka ịbụ ọgaranya, atụkwasịla obi na nghọta gị.
5 Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
Nʼihi na akụ nwere ike ifu nʼotu ntabi anya dịka a ga-asị na ha nwere nku dịka nnụnụ ugo.
6 No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
Erila nri onye aka ntagide na-enye gị. Nri ụtọ ya agụkwala gị agụ.
7 Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
Nʼihi na ọ bụ ụdị mmadụ ahụ na-eche ọnụahịa ihe ọ na-emefuru gị. Ọ na-asị gị, “Rie ihe, ṅụọkwa ihe ọṅụṅụ,” ma obi ya adịghị nʼebe ị nọ.
8 Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
Ị ga-agbọkwa nke ntakịrị ahụ i riri mgbe ahụ, okwu ọma ahụ niile i kwuru banyere ya ga-abụ ihe efu.
9 No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
Atụfula ume gị ịgwa onye nzuzu okwu, nʼihi na ọ ga-eleda okwu i sitere nʼezi uche kwuo anya.
10 No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
Anarala nwa na-enweghị nne na nna ala ya site nʼihigharị oke ala e gwunyere site nʼoge gara aga,
11 Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
nʼihi na onye mgbapụta ha dị ike; ya onwe ya ga-ekwuchitere ha ọnụ ha.
12 Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
Tinye uche gị nʼịdọ aka na ntị; gekwaa ntị nụrụ okwu ihe ọmụma niile.
13 No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
Ahapụla ịdọ ụmụ gị aka na ntị. Ha agaghị anwụ nʼihi na ị tiri ha ihe.
14 Lo castigarás con vara, Y librarás su alma del Seol. (Sheol h7585)
Jiri mkpara tie ya ihe ma zọpụta ndụ ya site nʼọnwụ. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
Nwa m, aga m aṅụrị ọṅụ nke ukwuu ma ọ bụrụ na ị ghọọ onye maara ihe.
16 Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
Mkpụrụobi m ga-aṅụrị ọṅụ mgbe egbugbere ọnụ gị abụọ kwuru ihe ziri ezi.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
Ekwela ka obi gị kwosa ndị mmehie ekworo, kama nọgide nʼịnụ ọkụ nʼobi nʼịtụ egwu Onyenwe anyị mgbe niile,
18 Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
nʼihi na i nwere ọtụtụ ihe ọma nʼihu gị. Olileanya dị ukwuu dịrị gị.
19 Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
Nwa m, nwee uche, gbasookwa ụzọ Chineke.
20 No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
Anọla nʼetiti ndị na-aṅụbiga mmanya oke, na ndị iri oke oriri na-atọ ụtọ,
21 Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
nʼihi na ihe niile ga-akọ ha. Ọ bụkwa nkịrịnka akwa ka onye oke ụra na-eyi nʼahụ.
22 Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
Ṅaa ntị nʼịdọ aka na ntị nna gị, akpọkwala ịdọ aka na ntị nne gị bụ agadi nwanyị asị.
23 Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
Zụta eziokwu, erekwala ya, zụtakwa amamihe, ntụziaka, na nghọta.
24 El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
Nna onye ezi omume ga-aṅụrị ọṅụ. Ọ bụkwa ihe oke ọṅụ inweta nwa maara ihe.
25 Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
Ka nne na nna gị nwee obi ụtọ. Ka onye mụrụ gị ṅụrịa.
26 Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
Nwa m, nye m obi gị ka ụzọ m niile nyekwa anya gị ọṅụ.
27 Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
Nʼihi na onye akwụna bụ olulu miri emi, nwanyị nwe di na-akwa iko bụ olulu mmiri dị warawara.
28 También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
Dịka onye ohi ka ọ na-echere na-emekwa ka ndị na-ekwesighị ntụkwasị obi baa ụba nʼetiti ụmụ nwoke.
29 ¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
Onye ka obi ya jupụtara nʼahụhụ? Onye nọ na iru ụjụ? Olee onye nwere esemokwu? Onye nwere ọtụtụ ihe mkpesa? Onye nwere mmerụ ahụ nke na-abaghị uru? Onye nwere anya nke na-acha ọbara ọbara?
30 Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
Ọ bụ ndị na-anọ ogologo oge na-aṅụ mmanya, onye na-aga ịchọpụta mmanya agwara agwa.
31 No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
Elekwasịla mmanya anya mgbe ọ na-acha ọbara ọbara, mgbe ọ na-ezipụta ọdịdị ya nʼiko mgbe ọ na-asụgharị nke ọma nʼime iko.
32 Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
Nʼikpeazụ, ọ na-ata dịka agwọ na-atụkwa dịka ajụala.
33 Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
Anya gị abụọ ga-ahụ ihe ị na-amaghị isi ya na ọdụ ya, obi gị ga-atụlekwa ihe ndị na-agbagwoju anya.
34 Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
Ị ga-adị ka onye na-edina nʼetiti oke osimiri, nke na-edinakwa nʼelu ụdọ nʼejide ụgbọ.
35 Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.
Ị ga-asị, “Ha tiri m ihe, ma emerụghị m ahụ. Ha pịara m ihe, ma amaghị m. Olee mgbe m ga-eteta, ka m pụọ ga chọọ mmanya ọzọ?”

< Proverbios 23 >