< Proverbios 23 >

1 Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
Lè chèf envite ou manje sou menm tab ak li, pa janm bliye ki moun li ye.
2 Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
Si ou se yon moun ki gen bon lapeti, kontwole bouch ou.
3 No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
Pa pote lanvi sou bon ti manje l'ap ofri ou yo. Se ka yon pèlen li tann pou ou.
4 No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
Pa touye tèt ou ap kouri dèyè lajan pou ou vin rich. Wete lide ou sou sa.
5 Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
Paske, anvan ou bat je ou, li gen tan disparèt. Ou ta di lajan gen zèl. Li rete konsa, li vole, li ale.
6 No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
Pa chita pou ou manje sou menm tab ak moun ki tikoulout. Pa pote lanvi sou manje l'ap ofri ou.
7 Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
Li chich ata ak tèt pa li, ale wè avè ou. L'ap di ou: Manje non, monchè! Bwè non! Men se pa ak tout kè li l'ap di ou sa.
8 Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
W'a vonmi tou sa ou te manje a. Tout bèl pawòl ou te di l' yo p'ap sèvi ou anyen.
9 No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
Pa chache fè yon moun san konprann konprann anyen. Li p'ap tande anyen nan sa w'ap di l' la. Lèfini, l'ap meprize ou met sou li.
10 No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
Pa janm deplase bòn tè kote yo te ye depi lontan an. Pa antre sou jaden ki pou timoun san papa.
11 Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
Se Bondye k'ap defann yo, li gen anpil pouvwa. L'a plede kòz yo kont ou.
12 Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
Mete tèt ou an plas lè y'ap moutre ou kichòy. Louvri zòrèy ou lè yon moun ki gen konesans ap pale.
13 No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
Ou pa bezwen pè bat yon timoun. Yon bèl kal, sa p'ap touye l'.
14 Lo castigarás con vara, Y librarás su alma del Seol. (Sheol h7585)
Okontrè, si ou bat li, w'a sove nanm li pou l' pa mouri. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
Pitit mwen, si ou gen bon konprann, mwen p'ap manke kontan.
16 Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
M'a kontan anpil lè m'a tande bon pawòl k'ap soti nan bouch ou.
17 No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
Pa pote lanvi sou moun k'ap fè sa ki mal. Nan tou sa w'ap fè, toujou gen krentif pou Bondye.
18 Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
Paske gen denmen. Se pa pou gremesi w'ap tann sa w'ap tann lan.
19 Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
Louvri zòrèy ou, gason mwen, pou ou ka gen bon konprann, pou ou ka mache dwat. Kalkile byen kote w'ap mete pye ou, pou ou ka mache dwat.
20 No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
Pa fè zanmi avèk moun k'ap bwè twòp, ak moun k'ap fè safte.
21 Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
Paske moun k'ap fè metye bwè ak moun ki afre ap vin pòv. Si ou pase tout tan ou ap dòmi, talè konsa w'ap mache yon men devan yon men dèyè.
22 Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
Pitit mwen, koute papa ou ki fè ou. Pa meprize manman ou lè li fin granmoun.
23 Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
Verite, konesans, lespri ak bon konprann, se bagay ou mèt peye chè pou ou genyen. Men, pa janm vann sa.
24 El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
Papa ki gen yon pitit k'ap mache dwat ap toujou kontan. Manman ki fè yon pitit ki gen bon konprann ap toujou gen kè kontan.
25 Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
Fè kè papa ou ak manman ou kontan. Fè kè manman ki fè ou la kontan.
26 Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
Pitit mwen, louvri zòrèy ou pou tande sa m'ap di ou. Louvri je ou byen pou ou wè jan m'ap viv.
27 Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
Fanm jennès se tankou yon twou pèlen, fanm adiltè se tankou yon pi jis jis.
28 También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
Tankou vòlò, y'ap pare pèlen pou ou. Yo fè anpil gason pèdi tèt yo.
29 ¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
Ki moun ki nan tèt chaje, ki nan lapenn? Ki moun ki toujou nan kont, ki tou tan ap plenyen? Ki moun k'ap pran kou san rezon, ki gen je yo tou wouj?
30 Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
Se moun k'ap bwè twòp gwòg, moun k'ap kouri dèyè tranpe.
31 No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
Pa kite bweson pran nanm ou, ou te mèt wè jan li bèl, jan li klè nan vè a. Lè ou bwè l', li desann dous nan gòj ou.
32 Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
Men, pita ou santi se tankou yon move sèpan ki mòde ou, yon sèpan aspik ki pike ou.
33 Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
W'ap wè tout bagay ap vire devan je ou, w'ap depale.
34 Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
W'ap santi tankou si ou te sou lanmè: w'ap tankou si ou te sou tèt yon ma batiman.
35 Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.
Lè sa a w'a di: Gen lè yo bat mwen, mwen pa santi sa. Gen lè yo te ban m' kou, mwen pa konn sa. Kilè m'a leve la a? Mwen ta pran yon ti kou ankò.

< Proverbios 23 >