Proverbios 21

1 Como los repartimientos de las aguas, Así el corazón del rey está en la mano de Yavé. A todo lo que quiere lo inclina.

دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

2 Todo camino del hombre es recto en su propia opinión, Pero Yavé pesa los corazones.

هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

3 Yavé prefiere el derecho y la justicia en vez de los sacrificios.

کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

4 Ojos altivos, corazón arrogante, Y la lámpara de los perversos son pecado.

چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

5 Los planes del diligente solo traen ganancia, Los del precipitado, solo indigencia.

بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

6 Acumular tesoros con boca mentirosa Es vanidad ilusoria y trampa de muerte.

کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

7 La violencia de los impíos los arrastrará, Por cuanto se niegan a obrar con justicia.

زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

8 La senda del vicioso es torcida y extraña, Las acciones del puro son rectas.

ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

9 Más vale vivir en rincón de azotea, Que en casa espaciosa con mujer rencillosa.

باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

10 Afán del perverso es desear el mal, Su prójimo nunca halla favor ante sus ojos.

کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

11 Cuando el burlador es castigado, el simple se hace prudente, Y cuando el sabio es instruido, adquiere conocimiento.

بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

12 El justo considera la casa del impío, Y precipita al impío a la ruina.

خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

13 El que cierra sus oídos al clamor del pobre No será escuchado cuando grite.

ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

14 Un regalo en secreto aplaca la ira, Y un soborno bajo el manto, el gran furor.

دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

15 Alegría para el justo es que se haga justicia, Pero terror para los que practican iniquidad.

ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

16 Hombre que se extravía del camino de la sabiduría Va a parar a la asamblea de los difuntos.

پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

17 El que ama el deleite será un hombre pobre, Quien ama el vino y los ungüentos no enriquecerá.

ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

18 El impío está en lugar del justo y El que pervierte ocupa el puesto de los rectos.

بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

19 Más vale habitar en tierra desierta, Que con mujer rencillosa e iracunda.

باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

20 Preciosos tesoros y aceite hay en la casa del sabio, Pero el hombre insensato los dilapida.

گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

21 El que va tras la justicia y la misericordia Halla vida, prosperidad y honra.

ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

22 El sabio conquista la ciudad de los poderosos, Y humilla la fortaleza en la que ella confía.

پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

23 El que guarda su boca y su lengua Guarda su alma de penurias.

ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

24 El soberbio presuntuoso tiene por nombre insolente, Y obra con saña y furor.

لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

25 Los deseos del perezoso lo matan, Pues sus manos no quieren trabajar.

ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

26 Todo el día desea y desea más, Pero el justo da y no escatima.

بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

27 Los sacrificios del perverso son repugnancia, ¡Cuánto más cuando los ofrece con malicia!

قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

28 El testigo falso perecerá, Pero el que atiende, habla perpetuamente.

شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

29 El perverso se presenta desafiante, Pero el recto examina su camino.

پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

30 No hay habilidad, ni inteligencia, Ni consejo frente a Yavé.

دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

31 El caballo es preparado para el día de la batalla, Pero la victoria es de Yavé.

ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.