< Proverbios 20 >

1 El vino es burlador y alborotador el licor, Y cualquiera que en ello se desvía no es sabio.
Nsa yɛ ɔfɛwdifo na nsaden yɛ ɔtɔkwapɛfo; na obiara a nsa bɛma wafom kwan no nyɛ onyansafo.
2 Como rugido de león es la ira del rey, El que provoca su ira expone su propia vida.
Ɔhene abufuwhyew te sɛ gyata mmubomu; na nea ɔhyɛ no abufuw no de nkwa twa so.
3 Honra del hombre es evitar la contienda, Pero todo insensato se envolverá en ella.
Ɛyɛ onipa anuonyam sɛ ɔbɛkwati akasakasa, nanso ogyimifo biara pɛ ntɔkwaw.
4 En otoño no ara el holgazán, Rebuscará en la cosecha y nada hallará.
Onihawfo mfuntum nʼasase wɔ ne bere mu; enti edu twabere a onya hwee.
5 Como agua profunda es el propósito en el corazón del hombre, Pero el hombre entendido logrará extraerlo.
Onipa koma botae yɛ asubun, nanso nea ɔwɔ nhumu no twetwe ma epue.
6 Muchos hombres proclaman su propia bondad, Pero un hombre fiel, ¿quién lo hallará?
Nnipa dodow no ara ka se wɔwɔ ɔdɔ a ɛnsa da, na hena na obetumi ahu ɔnokwafo?
7 El justo camina en su integridad, Después de él, sus hijos son muy dichosos.
Ɔtreneeni bu ɔbra kronkron; nhyira nka ne mma a wɔba wɔ nʼakyi.
8 Un rey sentado en el tribunal, Con su mirada disipa toda maldad.
Sɛ ɔhene tena nʼahengua so bu atɛn a, ɔde nʼani huhuw bɔne nyinaa so gu.
9 ¿Quién podrá decir: Tengo mi conciencia limpia, Estoy purificado de mi pecado?
Hena na obetumi aka se, “Mapra me koma mu; meyɛ kronkron na minni bɔne?”
10 Pesa falsa y medida falsa, Ambas son repugnancia a Yavé.
Nkaribo ne susudua a ɛnyɛ papa no, Awurade kyi nʼabien no nyinaa.
11 Aun el muchacho es conocido por sus hechos, Si su conducta es limpia y recta.
Mpo wɔnam abofra nketewa nneyɛe so hu wɔn, saa ara na ne suban yɛ kronkron ne papa no.
12 El oído que oye y el ojo que ve, Ambas cosas las hizo Yavé.
Aso a wɔde te asɛm ne ani a wɔde hu ade, Awurade na wayɛ nʼabien no nyinaa.
13 No ames el sueño No sea que te empobrezcas. Abre tus ojos y te saciarás de pan.
Mma nna nyɛ wo dɛ, na woanni hia; nna, na wubenya aduan ama abu so.
14 Es malo, es malo, dice el comprador, Pero cuando se va, se jacta.
Adetɔni ka se, “Enye, enye!” nanso sɛ ɔkɔ a ɔde nea watɔ no hoahoa ne ho.
15 Existe el oro y multitud de piedras preciosas, Pero los labios sabios son algo más precioso.
Sika kɔkɔɔ wɔ hɔ, na nhene pa nso abu so, na ano a ɛka nimdeɛ nsɛm yɛ ɔbohemaa a ɛho yɛ na.
16 Tómale la ropa al que salió fiador de un extraño, Y tómale prenda cuando da garantía a los forasteros.
Fa obi a odi ɔhɔho akagyinamu atade; sɛ ɔregyina ɔbea huhufo akyi a, fa si awowa.
17 Sabroso es al hombre el pan mal adquirido, Pero después su boca estará llena de fragmentos de piedra.
Aduan a wonya no ɔkwan bɔne so no yɛ onipa anom dɛ, nanso akyiri no, ɛdan mmosea wɔ nʼanom.
18 Confirma los planes por medio del consejo, Y con sabias estrategias haz la guerra.
Pɛ afotu yɛ wo nhyehyɛe; sɛ wutu ɔsa a, nya ho akwankyerɛ.
19 El que revela secretos levanta calumnia, Por tanto, no te metas con un chismoso.
Osekuni da kokoamsɛm adi; enti twe wo ho fi onipa a ɔkasa bebree ho.
20 Al que insulte a su padre o a su madre, Se le apagará su lámpara en medio de la oscuridad.
Sɛ obi dome nʼagya anaasɛ ne na a, wobedum ne kanea wɔ sum kabii mu.
21 Herencia adquirida con robo al comienzo, Al fin no será bendita.
Agyapade a wɔpere ho nya no, renyɛ nhyira akyiri no.
22 No digas: Yo me vengaré. Espera a Yavé, y Él te salvará.
Nka se, “Metua wo saa bɔne yi so ka!” Twɛn Awurade, na obegye wo.
23 Las pesas desiguales son repugnancia a Yavé, Y una balanza con trampa no es buena.
Awurade kyi nkaribo a ɛnyɛ papa, na asisi nsania nso nsɔ nʼani.
24 De Yavé son los pasos del hombre, ¿Cómo, pues, podrá el hombre entender su camino?
Awurade na ɔkyerɛ onipa anammɔntu. Na ɛbɛyɛ dɛn na obi bɛte nʼankasa akwan ase?
25 Trampa es al hombre el voto apresurado, Y después de hacerlo, reflexionar.
Obi pɛ ntɛm hyɛ bɔ, ansa na wadwene ho a, osum ne ho afiri.
26 El rey sabio dispersa a los perversos, Y hace pasar sobre ellos la rueda de trillar.
Ɔhene nyansafo hu amumɔyɛfo; na ɔde awiyam afiri hankare fa wɔn so.
27 Lámpara de Yavé es el espíritu del hombre, Que escudriña lo más recóndito del ser.
Awurade kanea hwehwɛ onipa honhom mu, ɛhwehwɛ ne mu baabiara.
28 Misericordia y verdad preservan al rey, Y la clemencia sustenta su trono.
Ɔdɔ ne nokwaredi bɔ ɔhene ho ban; nʼadɔe ma nʼahengua tim.
29 La gloria de los jóvenes es su fortaleza, Y el esplendor de los ancianos, sus canas.
Mmerante anuonyam ne wɔn ahoɔden, tidwen nso ne mmasiriwa anuonyam.
30 Las marcas de los azotes purifican del mal, Y los golpes llegan a lo íntimo del corazón.
Ɔhwe ne apirakuru hohoro amumɔyɛ, mmaatwa tew koma mu.

< Proverbios 20 >