Proverbios 17
1 Más vale un bocado seco y con tranquilidad, Que casa llena de sacrificios injustos con contienda.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 El esclavo prudente se impondrá al hijo que deshonra, Y con los hermanos compartirá la herencia.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 El crisol para la plata y la hornaza para el oro, Pero Yavé prueba los corazones.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 El malhechor hace caso al labio inicuo, Y el mentiroso escucha la boca detractora.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 El que se burla del pobre afrenta a su Hacedor, El que se alegra de la calamidad no quedará impune.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Corona de los ancianos son sus nietos, Honra de los hijos son sus padres.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 No conviene al necio el lenguaje excelente, ¡Cuánto menos al príncipe el labio mentiroso!
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 El soborno le parece piedra mágica al que lo practica: A donde se dirija halla prosperidad.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 El que busca amistad encubre la falta, Pero el que la divulga aparta al amigo.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 Una sola reprensión es más eficaz para el prudente Que 100 golpes al imprudente.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 El rebelde no busca sino el mal. Un mensajero cruel será enviado contra él.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Mejor es encontrarse con una osa despojada de sus crías, Que con un necio empeñado en su insensatez.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Al que paga cosas malas por cosas buenas, El mal no se aparta de su casa.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 El que comienza una contienda suelta las aguas. Desiste, pues, antes que estalle el pleito.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 El que justifica al impío y el que condena al justo, Ambos igualmente son repugnancia a Yavé.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 ¿Para qué sirve el dinero en mano del necio? ¿Para adquirir sabiduría sin entendimiento?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 En todo tiempo ama el amigo, Y el hermano nace para [el tiempo] de angustia.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 El hombre carente de entendimiento da pronto la mano, Y sale fiador de su vecino.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 El que ama la transgresión ama la disputa, Y el que abre mucho la puerta busca su ruina.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 El corazón engañoso no halla el bien, Y el de boca perversa cae en el mal.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 El que engendra a un insensato le resulta para su tristeza, Y el padre de un necio no tiene alegría.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 El corazón alegre es una buena medicina, Pero un espíritu quebrantado seca los huesos.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 El perverso toma soborno de su seno Para pervertir el curso de la justicia.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 En el rostro del entendido se refleja la sabiduría, Pero los ojos del necio vagan hasta el extremo de la tierra.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 El hijo necio es pesadumbre de su padre, Y amargura de la que lo dio a luz.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Ciertamente no es bueno condenar al justo, Ni golpear a nobles que hacen lo recto.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 El que refrena sus palabras tiene entendimiento, Y el de espíritu sereno es hombre prudente.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Aun el necio cuando calla es tenido por sabio, El que cierra sus labios es entendido.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
