Proverbios 17

1 Más vale un bocado seco y con tranquilidad, Que casa llena de sacrificios injustos con contienda.

خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

2 El esclavo prudente se impondrá al hijo que deshonra, Y con los hermanos compartirá la herencia.

بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

3 El crisol para la plata y la hornaza para el oro, Pero Yavé prueba los corazones.

طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

4 El malhechor hace caso al labio inicuo, Y el mentiroso escucha la boca detractora.

آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

5 El que se burla del pobre afrenta a su Hacedor, El que se alegra de la calamidad no quedará impune.

مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

6 Corona de los ancianos son sus nietos, Honra de los hijos son sus padres.

تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

7 No conviene al necio el lenguaje excelente, ¡Cuánto menos al príncipe el labio mentiroso!

شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

8 El soborno le parece piedra mágica al que lo practica: A donde se dirija halla prosperidad.

رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

9 El que busca amistad encubre la falta, Pero el que la divulga aparta al amigo.

کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

10 Una sola reprensión es más eficaz para el prudente Que 100 golpes al imprudente.

یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

11 El rebelde no busca sino el mal. Un mensajero cruel será enviado contra él.

بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

12 Mejor es encontrarse con una osa despojada de sus crías, Que con un necio empeñado en su insensatez.

روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

13 Al que paga cosas malas por cosas buenas, El mal no se aparta de su casa.

اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

14 El que comienza una contienda suelta las aguas. Desiste, pues, antes que estalle el pleito.

شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

15 El que justifica al impío y el que condena al justo, Ambos igualmente son repugnancia a Yavé.

خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

16 ¿Para qué sirve el dinero en mano del necio? ¿Para adquirir sabiduría sin entendimiento?

صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

17 En todo tiempo ama el amigo, Y el hermano nace para [el tiempo] de angustia.

دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

18 El hombre carente de entendimiento da pronto la mano, Y sale fiador de su vecino.

فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

19 El que ama la transgresión ama la disputa, Y el que abre mucho la puerta busca su ruina.

شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

20 El corazón engañoso no halla el bien, Y el de boca perversa cae en el mal.

شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

21 El que engendra a un insensato le resulta para su tristeza, Y el padre de un necio no tiene alegría.

فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

22 El corazón alegre es una buena medicina, Pero un espíritu quebrantado seca los huesos.

شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

23 El perverso toma soborno de su seno Para pervertir el curso de la justicia.

آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

24 En el rostro del entendido se refleja la sabiduría, Pero los ojos del necio vagan hasta el extremo de la tierra.

هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

25 El hijo necio es pesadumbre de su padre, Y amargura de la que lo dio a luz.

پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

26 Ciertamente no es bueno condenar al justo, Ni golpear a nobles que hacen lo recto.

مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

27 El que refrena sus palabras tiene entendimiento, Y el de espíritu sereno es hombre prudente.

شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

28 Aun el necio cuando calla es tenido por sabio, El que cierra sus labios es entendido.

آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.