Proverbios 17
1 Más vale un bocado seco y con tranquilidad, Que casa llena de sacrificios injustos con contienda.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 El esclavo prudente se impondrá al hijo que deshonra, Y con los hermanos compartirá la herencia.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 El crisol para la plata y la hornaza para el oro, Pero Yavé prueba los corazones.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 El malhechor hace caso al labio inicuo, Y el mentiroso escucha la boca detractora.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 El que se burla del pobre afrenta a su Hacedor, El que se alegra de la calamidad no quedará impune.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 Corona de los ancianos son sus nietos, Honra de los hijos son sus padres.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 No conviene al necio el lenguaje excelente, ¡Cuánto menos al príncipe el labio mentiroso!
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 El soborno le parece piedra mágica al que lo practica: A donde se dirija halla prosperidad.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 El que busca amistad encubre la falta, Pero el que la divulga aparta al amigo.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 Una sola reprensión es más eficaz para el prudente Que 100 golpes al imprudente.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 El rebelde no busca sino el mal. Un mensajero cruel será enviado contra él.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 Mejor es encontrarse con una osa despojada de sus crías, Que con un necio empeñado en su insensatez.
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 Al que paga cosas malas por cosas buenas, El mal no se aparta de su casa.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 El que comienza una contienda suelta las aguas. Desiste, pues, antes que estalle el pleito.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 El que justifica al impío y el que condena al justo, Ambos igualmente son repugnancia a Yavé.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 ¿Para qué sirve el dinero en mano del necio? ¿Para adquirir sabiduría sin entendimiento?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 En todo tiempo ama el amigo, Y el hermano nace para [el tiempo] de angustia.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 El hombre carente de entendimiento da pronto la mano, Y sale fiador de su vecino.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 El que ama la transgresión ama la disputa, Y el que abre mucho la puerta busca su ruina.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 El corazón engañoso no halla el bien, Y el de boca perversa cae en el mal.
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 El que engendra a un insensato le resulta para su tristeza, Y el padre de un necio no tiene alegría.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 El corazón alegre es una buena medicina, Pero un espíritu quebrantado seca los huesos.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 El perverso toma soborno de su seno Para pervertir el curso de la justicia.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 En el rostro del entendido se refleja la sabiduría, Pero los ojos del necio vagan hasta el extremo de la tierra.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 El hijo necio es pesadumbre de su padre, Y amargura de la que lo dio a luz.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 Ciertamente no es bueno condenar al justo, Ni golpear a nobles que hacen lo recto.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 El que refrena sus palabras tiene entendimiento, Y el de espíritu sereno es hombre prudente.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Aun el necio cuando calla es tenido por sabio, El que cierra sus labios es entendido.
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
