< Proverbios 15 >

1 La amable respuesta aplaca la ira, Pero la palabra hiriente aumenta el furor.
مۇلايىم جاۋاب غەزەپنى باسار؛ قوپال سۆز ئاچچىقنى قوزغار.
2 La lengua de los sabios hace aceptable el conocimiento, La boca de los necios expresa insensatez.
ئاقىلانىلەرنىڭ تىلى بىلىمنى جارى قىلار؛ ئەخمەقنىڭ ئاغزى قۇرۇق گەپ تۆكەر.
3 Los ojos de Yavé están en todo lugar, Y observan a malos y a buenos.
پەرۋەردىگارنىڭ كۆزى ھەر يەردە يۈرەر؛ ياخشى-يامانلارنى كۆرۈپ تۇرار.
4 Árbol de vida es la boca apacible, Pero la perversa es quebrantamiento de espíritu.
شىپا يەتكۈزگۈچى تىل خۇددى بىر «ھاياتلىق دەرىخى»دۇر؛ تىلى ئەگرىلىك كىشىنىڭ روھىنى سۇندۇرار.
5 El necio desprecia el consejo de su padre, Pero el que acepta la corrección es sagaz.
ئەخمەق ئاتىسىنىڭ تەربىيىسىگە پىسەنت قىلماس؛ لېكىن ئاتىسىنىڭ تەنبىھىگە قۇلاق سالغان زېرەك بولار.
6 En la casa del justo hay gran riqueza, Pero en las ganancias del perverso hay aflicción.
ھەققانىينىڭ ئۆيىدە گۆھەرلەر كۆپتۇر؛ بىراق ياماننىڭ تاپاۋىتى ئۆزىگە ئاۋارىچىلىك تاپار.
7 Los labios de los sabios esparcen conocimiento, No así el corazón de los necios.
دانانىڭ لەۋلىرى بىلىم تارقىتار؛ ئەخمەقنىڭ كۆڭلىدىن ھېچ بىلىم چىقماس.
8 Repugnancia a Yavé es el sacrificio de los perversos, Pero la oración de los rectos es su deleite.
يامانلارنىڭ قۇربانلىقى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛ دۇرۇسلارنىڭ دۇئاسى ئۇنىڭ خۇرسەنلىكىدۇر.
9 Repugnancia a Yavé es el camino del perverso, Pero Él ama al que sigue la justicia.
يامانلارنىڭ يولى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛ لېكىن ھەققانىيەتنى ئىنتىلىپ ئىزدىگۈچىنى ئۇ ياخشى كۆرەر.
10 La disciplina molesta al que abandona el camino. El que aborrece la corrección morirá.
توغرا يولدىن چىققانلار ئازابلىق تەربىيىنى كۆرەر؛ تەنبىھگە ئۆچ بولغۇچى ئۆلەر.
11 El Seol y el Abadón están delante de Yavé, ¡Cuánto más los corazones de los hijos de hombres! (Sheol h7585)
تەھتىسارا ۋە ھالاكەت پەرۋەردىگارنىڭ كۆز ئالدىدا ئوچۇق تۇرغان يەردە، ئىنسان كۆڭلىدىكى ئوي-پىكىرنى قانداقمۇ ئۇنىڭدىن يوشۇرالىسۇن؟! (Sheol h7585)
12 El escarnecedor no ama al que lo reprende, Ni busca a los sabios.
ھاكاۋۇر تەنبىھ بەرگۈچىنى ياقتۇرماس؛ ئۇ ئاقىلانىلەردىن نەسىھەت ئېلىشقا بارماس.
13 Un corazón alegre hermosea el rostro, Pero el dolor del corazón abate el ánimo.
كۆڭۈل شاد بولسا، خۇش چىراي بولار؛ دەرد-ئەلەم تارتسا، روھى سۇنار.
14 El corazón entendido busca el conocimiento, Pero la boca de los necios se apacienta de la insensatez.
يورۇتۇلغان كۆڭۈل بىلىمنى ئىزدەر؛ ئەقىلسىزنىڭ ئاغزى نادانلىقنى ئوزۇق قىلار.
15 Todos los días del afligido son difíciles, Pero el de corazón alegre [tiene] un banquete continuo.
ئېزىلگەنلەرنىڭ ھەممە كۈنلىرى تەستە ئۆتەر؛ بىراق شاد كۆڭۈل ھەركۈنىنى ھېيتتەك ئۆتكۈزەر.
16 Más vale poco con el temor a Yavé, Que grandes tesoros con tumulto.
زور بايلىق بىلەن بىئاراملىق تاپقاندىن، ئازغا شۈكۈر قىلىپ، پەرۋەردىگاردىن ئەيمەنگەن ئەۋزەل.
17 Mejor es ración de legumbres donde hay amor, Que buey engordado donde hay rencor.
نەپرەت ئىچىدە يېگەن بورداق گۆشتە قىلىنغان كاتتا زىياپەتتىن، مېھىر-مۇھەببەت ئىچىدە يېگەن كۆكتات ئەۋزەل.
18 El hombre iracundo provoca contiendas, Pero el lento para la ira apacigua la rencilla.
تېرىككەك كىشى جېدەل چىقىرار؛ ئېغىر-بېسىق تالاش-تارتىشلارنى تىنچلاندۇرار.
19 El camino del perezoso es como un cercado de espinos, Pero la senda de los rectos es llana.
ھۇرۇننىڭ يولى تىكەنلىك قاشادۇر، دۇرۇس ئادەمنىڭ يولى كۆتۈرۈلگەن يولدەك داغدامدۇر.
20 El hijo sabio alegra al padre, Pero el hombre necio menosprecia a su madre.
دانا ئوغۇل ئاتىسىنى شاد قىلار؛ ئەقىلسىز ئادەم ئانىسىنى كەمسىتەر.
21 La necedad divierte al falto de entendimiento, Pero el hombre prudente endereza su andar.
ئەقلى يوق كىشى ئەخمەقلىقى بىلەن خۇشتۇر؛ يورۇتۇلغان كىشى يولىنى توغرىلاپ ماڭار.
22 Sin consulta, los planes se frustran, Pero tienen éxito con muchos consejeros.
مەسلىھەتسىز ئىش قىلغاندا نىشانلار ئەمەلگە ئاشماس؛ مەسلىھەتچى كۆپ بولغاندا مۇددىئالار ئەمەلگە ئاشۇرۇلار.
23 El hombre se alegra con la respuesta de su boca. ¡Cuán buena es la palabra oportuna!
كىشىگە جايىدا بەرگەن جاۋابىدىن خۇش بولار، دەل ۋاقتىدا قىلغان سۆز نەقەدەر ياخشىدۇر!
24 El prudente sube por el camino de la vida, Que lo aparta de la bajada al Seol. (Sheol h7585)
ھاياتلىق يولى ئەقىللىق كىشىنى يۇقىرىغا باشلايدۇكى، ئۇنى چوڭقۇر تەھتىسارادىن قۇتقۇزار. (Sheol h7585)
25 Yavé destruye la casa del soberbio, Pero afirma el lindero de la viuda.
پەرۋەردىگار تەكەببۇرنىڭ ئۆيىنى يۇلۇۋېتەر؛ بىراق ئۇ تۇل خوتۇنلارغا پاسىللارنى تۇرغۇزار.
26 Repugnancia a Yavé son los pensamientos del perverso, Pero las palabras de los puros le son placenteras.
يامانلارنىڭ ئوي-پىكرى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛ بىراق ساپ دىلنىڭ سۆزلىرى سۆيۈملۈكتۇر.
27 El que aspira a ganancias deshonestas arruina su casa, Pero el que aborrece el soborno vivirá.
ئاچ كۆز كىشى ئۆز ئائىلىسىگە ئاۋارىچىلىك كەلتۈرەر؛ پارا ئېلىشقا نەپرەتلەنگەن كىشى كۈن كۆرەر.
28 El corazón del justo medita la respuesta, Pero la boca del perverso derrama malas cosas.
ھەققانىي ئادەم قانداق جاۋاب بېرىشتە قايتا-قايتا ئويلىنار؛ يامان ئادەمنىڭ ئاغزىدىن شۇملۇق تۆكۈلەر.
29 Yavé está lejos de los perversos, Pero escucha la oración de los justos.
پەرۋەردىگار يامان ئادەمدىن يىراقتۇر؛ بىراق ئۇ ھەققانىينىڭ دۇئاسىنى ئاڭلار.
30 La luz de los ojos alegra el corazón, Y una buena noticia nutre los huesos.
خۇش كۆزلەر كۆڭۈلنى شادلاندۇرار؛ خۇش خەۋەر ئۇستىخانلارغا گۆش-ماي قوندۇرار.
31 Oído que escucha sana reprensión, Vivirá entre los sabios.
ھاياتلىققا ئېلىپ بارىدىغان تەنبىھكە قۇلاق سالغان كىشى دانالارنىڭ قاتارىدىن ئورۇن ئالار.
32 El que rechaza la corrección menosprecia su vida, El que escucha la amonestación adquiere entendimiento.
تەربىيەنى رەت قىلغان ئۆز جېنىنى خار قىلار؛ تەنبىھگە قۇلاق سالغان يورۇتۇلار.
33 El temor a Yavé es escuela de sabiduría, Y antes del honor está la humildad.
پەرۋەردىگاردىن قورقۇش ئادەمگە دانالىق ئۆگىتەر؛ ئاۋۋال كەمتەرلىك بولسا، ئاندىن شۆھرەت كېلەر.

< Proverbios 15 >