Proverbios 15
1 La amable respuesta aplaca la ira, Pero la palabra hiriente aumenta el furor.
Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
2 La lengua de los sabios hace aceptable el conocimiento, La boca de los necios expresa insensatez.
La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
3 Los ojos de Yavé están en todo lugar, Y observan a malos y a buenos.
Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
4 Árbol de vida es la boca apacible, Pero la perversa es quebrantamiento de espíritu.
Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
5 El necio desprecia el consejo de su padre, Pero el que acepta la corrección es sagaz.
Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
6 En la casa del justo hay gran riqueza, Pero en las ganancias del perverso hay aflicción.
En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
7 Los labios de los sabios esparcen conocimiento, No así el corazón de los necios.
La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
8 Repugnancia a Yavé es el sacrificio de los perversos, Pero la oración de los rectos es su deleite.
Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
9 Repugnancia a Yavé es el camino del perverso, Pero Él ama al que sigue la justicia.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
10 La disciplina molesta al que abandona el camino. El que aborrece la corrección morirá.
Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
11 El Seol y el Abadón están delante de Yavé, ¡Cuánto más los corazones de los hijos de hombres! (Sheol h7585)
Ŝeol kaj la abismo estas antaŭ la Eternulo: Tiom pli la koroj de la homidoj. (Sheol h7585)
12 El escarnecedor no ama al que lo reprende, Ni busca a los sabios.
Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
13 Un corazón alegre hermosea el rostro, Pero el dolor del corazón abate el ánimo.
Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
14 El corazón entendido busca el conocimiento, Pero la boca de los necios se apacienta de la insensatez.
La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
15 Todos los días del afligido son difíciles, Pero el de corazón alegre [tiene] un banquete continuo.
Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
16 Más vale poco con el temor a Yavé, Que grandes tesoros con tumulto.
Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
17 Mejor es ración de legumbres donde hay amor, Que buey engordado donde hay rencor.
Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
18 El hombre iracundo provoca contiendas, Pero el lento para la ira apacigua la rencilla.
Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
19 El camino del perezoso es como un cercado de espinos, Pero la senda de los rectos es llana.
La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
20 El hijo sabio alegra al padre, Pero el hombre necio menosprecia a su madre.
Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
21 La necedad divierte al falto de entendimiento, Pero el hombre prudente endereza su andar.
Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
22 Sin consulta, los planes se frustran, Pero tienen éxito con muchos consejeros.
Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
23 El hombre se alegra con la respuesta de su boca. ¡Cuán buena es la palabra oportuna!
Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
La vojo de la vivo por saĝulo iras supren, Por ke li evitu Ŝeolon malsupre. (Sheol h7585)
25 Yavé destruye la casa del soberbio, Pero afirma el lindero de la viuda.
La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
26 Repugnancia a Yavé son los pensamientos del perverso, Pero las palabras de los puros le son placenteras.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
27 El que aspira a ganancias deshonestas arruina su casa, Pero el que aborrece el soborno vivirá.
Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
28 El corazón del justo medita la respuesta, Pero la boca del perverso derrama malas cosas.
La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
29 Yavé está lejos de los perversos, Pero escucha la oración de los justos.
La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
30 La luz de los ojos alegra el corazón, Y una buena noticia nutre los huesos.
Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
31 Oído que escucha sana reprensión, Vivirá entre los sabios.
Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
32 El que rechaza la corrección menosprecia su vida, El que escucha la amonestación adquiere entendimiento.
Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
33 El temor a Yavé es escuela de sabiduría, Y antes del honor está la humildad.
La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.
