Proverbios 14
1 La mujer sabia edifica su casa, La necia con sus manos la derriba.
Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
2 El que anda en su rectitud teme a Yavé, Pero el de caminos torcidos lo desprecia.
Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
3 En la boca del necio hay una vara para su espalda, Pero los sabios son protegidos por sus labios.
En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
4 Donde no hay bueyes el establo está limpio, Pero mucho rendimiento hay por la fuerza del buey.
Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
5 El testigo veraz no miente, Pero el testigo falso respira mentiras.
Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
6 El burlador busca la sabiduría y no la halla, Pero el conocimiento es fácil para el que tiene entendimiento.
Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
7 Apártate de la presencia del necio, Porque en él no hallarás palabras de conocimiento.
Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
8 Entender el camino es sabiduría del sagaz, Pero la necedad de los necios es engaño.
La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
9 Se burla el necio del pecado, Pero entre los rectos hay buena voluntad.
Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
10 El corazón conoce su propia amargura, Y en su alegría no participa el extraño.
Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
11 La casa de los perversos será asolada, Pero la morada de los rectos florecerá.
Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
12 Hay camino que al hombre parece derecho, Pero su fin es camino de muerte.
Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
13 Aun entre risas llora el corazón, Y el final de la alegría es tristeza.
Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
14 El insensato se hartará de sus propios caminos, Pero el hombre bueno estará satisfecho con el suyo.
Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
15 El ingenuo cree cualquier cosa, Pero el prudente considera sus pasos.
Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
16 El sabio teme y se aparta del mal, Pero el necio se lanza confiado.
Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
17 El que fácilmente se aíra hará locuras, Y el hombre perverso será aborrecido.
Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
18 Los ingenuos heredan insensatez, Pero el prudente se corona de conocimiento.
Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
19 Los perversos se inclinarán ante los buenos, Y los perversos ante las puertas del justo.
Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
20 El pobre es odiado aun por su vecino, Pero muchos son los que aman al rico.
Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
21 El que menosprecia a su prójimo peca, Pero el que se compadece de los pobres es inmensamente feliz.
Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
22 ¿No yerran los que piensan mal? Pero misericordia y verdad son para los que piensan el bien.
Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
23 En toda labor hay fruto, Pero la palabra solo de labios lleva a la indigencia.
De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
24 Corona de los sabios es su riqueza, Pero la insensatez de los necios es locura.
Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
25 Un testigo veraz salva vidas, Pero el engañador habla mentiras.
Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
26 En el temor a Yavé hay fuerte confianza Que servirá de refugio a los hijos.
En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
27 El temor a Yavé es manantial de vida, Que aparta de las trampas de la muerte.
La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
28 En la multitud de pueblo está la gloria del rey, Y en la falta de pueblo la flaqueza del gobernante.
Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
29 El que tarda en airarse tiene gran entendimiento, Pero el impulsivo exalta la necedad.
Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
30 Un corazón tranquilo es vida para el cuerpo, Pero la envidia es carcoma en los huesos.
Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
31 El que oprime al pobre afrenta a su Hacedor, Pero lo honra el que favorece al necesitado.
Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
32 Por su propia maldad será derribado el perverso, Pero el justo tiene refugio en su muerte.
Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
33 En el corazón del que tiene entendimiento reposa la sabiduría, Aun en medio de necios se da a conocer.
En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
34 La justicia enaltece a una nación, Pero el pecado es afrenta para los pueblos.
Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
35 La benevolencia del rey es para el esclavo prudente, Pero su enojo contra el que lo avergüenza.
Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
