Proverbios 10

1 Proverbios de Salomón. El hijo sabio alegra al padre, Pero el hijo necio es tristeza de su madre.

پەندەکانی سلێمان: کوڕی دانا باوکی شاد دەکات، بەڵام کوڕی گێل دڵتەنگییە بۆ دایکی.

2 Los tesoros de perversidad no son de provecho, Pero la justicia libra de la muerte.

بێ سوودە گەنجینەی داهاتی ناڕەوایی، بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.

3 Yavé no deja padecer hambre al justo, Pero impide que se sacie el apetito de los perversos.

یەزدان ناهێڵێت ڕاستودروستان تووشی برسیێتی بن، بەڵام ئارەزووی بەدکاران بەتاڵ دەکاتەوە.

4 La mano negligente empobrece, Pero la mano de los diligentes enriquece.

دەستی تەمبەڵ دەبێتە هۆی هەژاری، بەڵام دەستی کۆڵنەدەر دەوڵەمەندی بەدواوەیە.

5 El que recoge en verano es hijo sensato, Pero el que duerme en la cosecha es un hijo que avergüenza.

ئەوەی لە هاوین کۆدەکاتەوە، کوڕێکی وریایە، بەڵام ئەو کوڕەی لە کاتی دروێنەدا دەخەوێت، مایەی شەرمەزارییە.

6 Hay bendiciones sobre la cabeza del justo, Pero la boca de los perversos oculta violencia.

بەرەکەت بۆ سەر ڕاستودروستانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

7 La memoria del justo será bendita, Pero el nombre del perverso se pudrirá.

یادکردنەوەی ڕاستودروستان بۆ بەرەکەتە، بەڵام ناوی بەدکاران دەڕزێت.

8 El sabio de corazón acepta los mandamientos, Pero el insensato charlatán se hunde.

ئەوەی دڵی دانا بێت فەرمان وەردەگرێت، بەڵام گێلی زۆربڵێ وێران دەبێت.

9 El que camina en integridad anda confiado, Pero el que pervierte sus caminos será puesto en descubierto.

ئەوەی ڕێگای ڕاست بگرێت ئاسوودە دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕێگای خوار بگرێت لێی ئاشکرا دەبێت.

10 El que guiña el ojo causa tristeza, Pero el que reprende francamente hace la paz.

چاوقوچان دەبێتە هۆی ئازار، گێلی زۆربڵێش دەکەوێت.

11 La boca del justo es manantial de vida, Pero la boca del necio oculta violencia.

دەمی کەسی ڕاستودروست سەرچاوەی ژیانە، بەڵام دەمی بەدکاران توندڕەوی دەشارێتەوە.

12 El odio provoca rencillas, Pero el amor cubre todas las faltas.

ڕق ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام خۆشەویستی هەموو یاخیبوونێک دادەپۆشێت.

13 La sabiduría está en los labios del entendido, Pero la vara es para la espalda del que carece de entendimiento.

لە لێوەکانی تێگەیشتوو دانایی هەیە، کوتەکیش بۆ پشتی تێنەگەیشتووانە.

14 Los sabios atesoran conocimiento, Pero la boca del necio es ruina cercana.

داناکان زانیاری کۆدەکەنەوە، بەڵام دەمی گێل فەوتانێکی نزیکە.

15 La fortuna del rico es su fortaleza, La ruina de los necesitados es su pobreza.

سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، بەڵام فەوتانی هەژاران نەدارییانە.

16 El salario del justo es para vida, El lucro del perverso, para pecado.

کرێی کەسی ڕاستودروست ژیانە، بەڵام داهاتی بەدکار گوناهە.

17 El que acepta la instrucción está en senda de vida, Pero el que desecha la reprensión se extravía.

ئەوەی چاوی لە تەمبێکردنە لەسەر ڕێچکەی ژیانە، بەڵام ئەوەی واز لە سەرزەنشت بهێنێت گومڕا دەبێت.

18 Los labios rectos aplacan el odio, Pero el que esparce calumnia es un necio.

ئەوەی ڕق بشارێتەوە لێوەکانی درۆ دەکەن، ئەوەی بوختان بڵاو بکاتەوە گێلە.

19 En las muchas palabras no falta pecado, Pero el que refrena sus labios es prudente.

قسەی زۆر بێ گوناه نابێت، بەڵام ئەوەی زمانی خۆی بگرێت وریایە.

20 La boca del justo es plata pura, Pero el corazón del perverso es nada.

زمانی کەسی ڕاستودروست زیوی پوختەکراوە، بەڵام دڵی بەدکاران کەم بەهایە.

21 Los labios del justo nutren a muchos, Pero los necios mueren por falta de entendimiento.

لێوەکانی کەسی ڕاستودروست ڕابەرایەتی زۆر کەس دەکەن، بەڵام گێلەکان بە تێنەگەیشتوویی دەمرن.

22 La bendición de Yavé es la que enriquece, Y Él no le añade tristeza.

بەرەکەتی یەزدان دەوڵەمەندی بەدواوەیە و هیچ زەحمەتێکیش ناخاتە پاڵی.

23 La perversidad es como deporte para el necio. Así es la sabiduría para el hombre de entendimiento.

وەک پێکەنینە بۆ گێل بەدکاری کردن، بەڵام دانایی بۆ کەسی تێگەیشتوو.

24 Lo que teme el perverso, eso le vendrá, Pero el deseo de los justos les será concedido.

ئەوەی بەدکار لێی دەترسێت، بەسەری دێت، ئەوەی ڕاستودروستانیش ئارەزووی دەکەن، پێیان دەبەخشرێت.

25 Cuando pasa el remolino de viento, desaparece el perverso, Pero el justo tiene fundamento eterno.

وەک تێپەڕبوونی گەردەلوول خراپەکاریش ئاوا نامێنێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست هەتاهەتایە جێگیر دەبێت.

26 Como vinagre a los dientes y humo a los ojos, Así es el perezoso para quienes lo comisionan.

وەک سرکە بۆ ددان و دووکەڵ بۆ چاو، کەسی تەمبەڵیش بۆ ئەوانەی دەینێرن ئاوایە.

27 El temor a Yavé aumenta los días, Pero los años de los perversos serán acortados.

لەخواترسی ڕۆژانی ژیانت زیاد دەکات، بەڵام ساڵانی بەدکاران کورت دەبێت.

28 La esperanza de los justos es alegría, Pero la esperanza de los perversos perecerá.

هیوای ڕاستودروستان خۆشییە، بەڵام ئاواتی بەدکاران لەناودەچێت.

29 El camino de Yavé es fortaleza para el íntegro, Pero ruina para los malhechores.

ڕێگای یەزدان پەناگایە بۆ ئەوانەی ڕێگای ڕاست بگرن، بەڵام لەناوچوونە بۆ ئەوانەی خراپە دەکەن.

30 El justo no será sacudido jamás, Pero los perversos no habitarán la tierra.

کەسی ڕاستودروست هەرگیز نالەقێت، بەڵام خراپەکاران لە خاکەکە نیشتەجێ نابن.

31 La boca del justo destila sabiduría, Pero la lengua perversa será cortada.

دەمی کەسی ڕاستودروست دانایی لێ دەڕوێت، بەڵام زمانی درۆودەلەسە دەبڕدرێتەوە.

32 Los labios del justo destilan lo aceptable, Pero la boca de los perversos lo que es pervertido.

لێوەکانی کەسی ڕاستودروست پەسەندیی دەزانن، بەڵام دەمی بەدکاران درۆودەلەسە.