Proverbios 10
1 Proverbios de Salomón. El hijo sabio alegra al padre, Pero el hijo necio es tristeza de su madre.
Ang mga proverbio ni Salomon. Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka anak nga buang-buang maoy kaguol sa iyang inahan.
2 Los tesoros de perversidad no son de provecho, Pero la justicia libra de la muerte.
Ang mga bahandi sa kadautan walay kapuslanan; Apan ang pagkamatarung magaluwas gikan sa kamatayon.
3 Yavé no deja padecer hambre al justo, Pero impide que se sacie el apetito de los perversos.
Si Jehova dili motugot sa kalag sa tawong matarung nga magutom; Apan ipahilayo niya ang tinguha sa dautan.
4 La mano negligente empobrece, Pero la mano de los diligentes enriquece.
Mahimong kabus ang magabuhat uban ang usa ka kamot nga tapulan; Apan ang kamot sa makugihon makapahimong adunahan.
5 El que recoge en verano es hijo sensato, Pero el que duerme en la cosecha es un hijo que avergüenza.
Kadtong nagaani panahon sa tinginit maoy usa ka manggialamon nga anak; Apan kadtong nagakatulog sa tingani maoy usa ka anak nga nagapakaulaw.
6 Hay bendiciones sobre la cabeza del justo, Pero la boca de los perversos oculta violencia.
Ang mga panalangin maoy anaa sa ibabaw sa ulo sa matarung; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
7 La memoria del justo será bendita, Pero el nombre del perverso se pudrirá.
Ang handumanan sa matarung maoy bulahan; Apan ang ngalan sa dautan madunot.
8 El sabio de corazón acepta los mandamientos, Pero el insensato charlatán se hunde.
Ang manggialamon sa kasingkasing magadawat ug mga sugo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
9 El que camina en integridad anda confiado, Pero el que pervierte sus caminos será puesto en descubierto.
Kadtong nagalakat sa pagkamatul-id nagalakat sa kasigurohan; Apan kadtong nagamasukihon sa iyang mga dalan mahibaloan.
10 El que guiña el ojo causa tristeza, Pero el que reprende francamente hace la paz.
Kadtong nagapangilo sa mata nagahatag ug kasubo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
11 La boca del justo es manantial de vida, Pero la boca del necio oculta violencia.
Ang baba sa matarung maoy usa ka tuburan sa kinabuhi; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
12 El odio provoca rencillas, Pero el amor cubre todas las faltas.
Ang pagdumot nagapapukaw sa mga kasamok; Apan ang gugma nagatabon sa tanang mga kalapasan.
13 La sabiduría está en los labios del entendido, Pero la vara es para la espalda del que carece de entendimiento.
Diha sa mga ngabil niadtong adunay panimuot hikaplagan ang kaalam: Apan ang usa ka bunal alang sa likod niadtong walay pagsabut.
14 Los sabios atesoran conocimiento, Pero la boca del necio es ruina cercana.
Ang mga tawong manggialamon nagatigum ug kahibalo; Apan ang baba sa buang-buang mao ang usa ka pagkalaglag karon.
15 La fortuna del rico es su fortaleza, La ruina de los necesitados es su pobreza.
Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang malig-on nga ciudad; Ang pagkalaglag sa mga kabus mao ang ilang pagkakabus.
16 El salario del justo es para vida, El lucro del perverso, para pecado.
Ang pagpamoo sa tawong matarung nagapadulong ngadto sa kinabuhi; Ang abut sa tawong dautan, ngadto sa pagpakasala.
17 El que acepta la instrucción está en senda de vida, Pero el que desecha la reprensión se extravía.
Anaa sa dalan sa kinabuhi kadtong mamati sa pagbadlong; Apan kadtong nagasalikway sa pagbadlong anaa sa kasaypanan.
18 Los labios rectos aplacan el odio, Pero el que esparce calumnia es un necio.
Kadtong nagatago sa pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil; Ug kadtong nagapamulong us usa ka butang-butang maoy usa ka buang.
19 En las muchas palabras no falta pecado, Pero el que refrena sus labios es prudente.
Diha sa daghang mga pulong dili mawad-an sa kalapasan; Apan kadtong nagapugong sa iyang mga ngabil nagabuhat sa manggialamon gayud.
20 La boca del justo es plata pura, Pero el corazón del perverso es nada.
Ang dila sa tawong matarung ingon sa piniling salapi: Ang kasingkasing sa tawong dautan diyutay ra ug bili.
21 Los labios del justo nutren a muchos, Pero los necios mueren por falta de entendimiento.
Ang mga ngabil sa matarung magapakaon ug daghan; Apan ang buang-buang mamatay tungod sa pagkakulang ug salabutan,
22 La bendición de Yavé es la que enriquece, Y Él no le añade tristeza.
Ang panalangin ni Jehova, nagapadato kini; Ug siya wala magadugang ug kasubo niana.
23 La perversidad es como deporte para el necio. Así es la sabiduría para el hombre de entendimiento.
Maoy usa ka lingaw-lingaw sa usa ka buang ang pagbuhat ug kadautan; Ug maingon niini ang kaalam alang sa usa ka tawo nga masinabuton,
24 Lo que teme el perverso, eso le vendrá, Pero el deseo de los justos les será concedido.
Ang kahadlok sa tawong dautan, kini modangat sa ibabaw niya; Ug ang tinguha sa tawong matarung igatugot man.
25 Cuando pasa el remolino de viento, desaparece el perverso, Pero el justo tiene fundamento eterno.
Sa paglabay sa alimpulos ang dautan mahanaw; Apan ang matarung maoy usa ka patukoranan nga walay katapusan.
26 Como vinagre a los dientes y humo a los ojos, Así es el perezoso para quienes lo comisionan.
Maingon sa suka nga alang sa mga ngipon, ug sa aso nga alang sa mga mata, Mao man usab ang tapulan alang niadtong nagasugo kaniya.
27 El temor a Yavé aumenta los días, Pero los años de los perversos serán acortados.
Ang pagkahadlok kang Jehova nagapalugway sa mga adlaw; Apan ang mga tuig sa dautan pagahamub-on.
28 La esperanza de los justos es alegría, Pero la esperanza de los perversos perecerá.
Ang paglaum sa matarung mao ang kalipay; Apan ang gipaabut niadtong dautan mawagtang.
29 El camino de Yavé es fortaleza para el íntegro, Pero ruina para los malhechores.
Ang dalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong salipdanan sa tawong matul-id; Apan kini maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
30 El justo no será sacudido jamás, Pero los perversos no habitarán la tierra.
Ang matarung dili gayud matarug; Apan ang dautan dili magadayon sa yuta.
31 La boca del justo destila sabiduría, Pero la lengua perversa será cortada.
Ang baba sa matarung magabunga ug kaalam; Apan ang dila nga masukihon pagaputlon.
32 Los labios del justo destilan lo aceptable, Pero la boca de los perversos lo que es pervertido.
Ang mga ngabil sa matarung mahibalo sa angay nga pagadawaton; Apan ang baba sa dautan nagapamulong sa pagkamasukihon.
