Proverbios 1
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel,
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 Para conocer sabiduría y disciplina, Para comprender las palabras de inteligencia,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 Para recibir disciplina y enseñanza, Justicia, derecho y equidad,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 Para dar sagacidad al incauto, Y a los jóvenes conocimiento y discreción.
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 Oirá el sabio y aumentará el saber, Y el entendido obtendrá habilidades.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 Entenderá el proverbio y el dicho profundo, Las palabras de los sabios y sus enigmas.
7 El principio de la sabiduría es el temor a Yavé. Los insensatos desprecian la sabiduría y la disciplina.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Escucha, hijo mío, la enseñanza de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre,
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 Porque hermosa diadema será en tu cabeza Y collar en tu cuello.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Hijo mío, si los pervertidos te quieren seducir, No consientas.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 Si dicen: Ven con nosotros a tender trampas mortales, Acechemos sin motivo al inocente.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 Hallaremos objetos valiosos. Llenaremos nuestras casas del botín.
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Comparte tu suerte con nosotros, Y tengamos todos una sola bolsa.
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 Hijo mío, no andes en el camino de ellos. Aparta tu pie de sus senderos,
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 Porque sus pies corren hacia el mal Y se apresuran a derramar sangre.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 En vano se tiende la red Ante los ojos de las aves.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 Pero ellos colocan trampas a su propia sangre, Y ante sus propias vidas tienden acechanza.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Tales son los senderos del que es dado a codicia, La cual quita la vida a los que la tienen.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 La Sabiduría clama en las calles Y da su voz en las plazas.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 Proclama sobre los muros, Y en las entradas de las puertas pregona sus palabras:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 Oh simples ¿hasta cuándo amarán la ingenuidad? ¿Hasta cuando los burladores amarán la burla, Los insensatos aborrecerán el saber?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 ¡Regresen ante mi reprensión, Y les manifestaré mi espíritu, Y les haré conocer mis palabras!
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Pero por cuanto llamé y rehusaron. Extendí mi mano, y no hubo quién escuchara.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 Desecharon todo mi consejo, Y no quisieron mi reprensión.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 Yo también me reiré cuando llegue su calamidad Y me burlaré cuando los alcance lo que temen.
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 Cuando lo que temen venga como destrucción, Su calamidad llegue como un remolino de viento Y vengan sobre ustedes tribulación y angustia.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Entonces me llamarán, y no responderé, Me buscarán, pero no me hallarán,
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 Por cuanto aborrecieron el conocimiento Y no escogieron el temor a Yavé.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 No quisieron mi consejo Y menospreciaron toda reprensión mía.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Entonces comerán el fruto de su camino Y se saciarán de sus propios consejos.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 El descarrío de los simples los matará, Y la dejadez de los necios los destruirá.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Pero el que me escuche vivirá confiadamente Y estará tranquilo, sin temor al mal.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
