< San Lucas 22 >
1 Se aproximaba la Pascua, la fiesta de los Panes sin Levadura.
Hagi Anumzamo'a Israeli vahe ozamahe zamagaterenege'za ana knagu antahimiza, (Pasova) zo'ore bretima kreza nenaza kna fore hu'za nehige'za,
2 Los principales sacerdotes y los escribas buscaban cómo matarlo pero temían al pueblo.
ugagota pristi vahe'mo'zane kasegere ugota hu'naza vahe'mo'za Jisasima ahefrisaza kanku hake'naze. Na'ankure vahetaminku kore hu'naze.
3 Entonces Satanás entró en Judas Iscariote, quien era de los 12.
Ana nehazageno, Jisasima amage'manentaza 12fu'a disaipol nagapinti, mago zmimofo Judasinku, Iskarioti'e nehaza ne' agu'afi Sata'a ufre'ne.
4 Él fue y habló con los principales sacerdotes y magistrados en cuanto a cómo lo entregaría.
Hagi ana ne'mo'a pristi vahe'ene, ra mono nonte kegava nehaza vahe'mokizmi kva vahetaminte vuno, Jisasima komoru huno avare zamisige'za ahesaza kea ome retro hu'naze.
5 Se regocijaron y acordaron darle plata.
Zamagra muse nehu'za, mago zamarimpa hu'za zago amisaza naneke hu'naze.
6 Él aceptó y buscaba una ocasión para entregárselo sin alboroto.
Judasi'a mago rimpa ana kerera huteno, Jisasi'ma Agraku mani'nenigeno, komoru huno avrezamisia kankamunku hakre'ne.
7 Entonces llegó el día de los Panes sin Levadura. Era necesario sacrificar la pascua.
Anantera zo'ore bretima nenaza kna ege'za, ese knazupa sipisipi anenta ahe'za Kresramana (Pasova) nevaza kna fore hu'ne.
8 Envió a Pedro y Juan y les dijo: Vayan, prepárennos la pascua para que la comamos.
Anante Jisasi'a Pitane Jonigizni amanage huno huzanante'ne, Israeli vahe'ma Anumzamo'ma ozmahe zamagatere'nea zanku antahimiza nenaza ne'za retro hinketa ome namneno.
9 Y ellos le preguntaron: ¿Dónde quieres que [la] preparemos?
Zanagra anage hu'na'e, inante ome retro hanu'egu nehane? huke hakeno,
10 Él les contestó: Miren, vayan a la ciudad. Se encontrarán con un hombre que lleva un cántaro de agua. Síganlo hasta la casa donde entre
Jisasi'a anage huno zanasami'ne, Tanagra rankumapi ufresakeno'a, mago ne'mo kavofi tina afino afunte nevanigetna ome kesanutna'a, avaririta umarerisia nompi ufre'o.
11 y digan al dueño de [la] casa: El Maestro te pregunta: ¿Dónde está el aposento donde comeré la pascua con mis discípulos?
Ana nomofo nefana anage huta asami'o, Rempi hurami ne'mo'a anage kagrikura hu'ne. Anumzamo'ma Israeli vahe ozmahe zamagatere'negu zamagesa antahimiza nenaza ne'zana, inantega namage nentaza disaipol nagani'anena negahune? hune huta ome asami'o.
12 Él les mostrará un gran aposento alto ya listo. Preparen allí.
Anagema hanakeno'a, agofetu nomofona, ra kankamu hunaragintenefinka ko retro hunteneankino, tanaveri hanigeta, anante ne'zana retro hugaha'e.
13 Ellos fueron y hallaron como les dijo, y prepararon la pascua.
Higene zanagra vune ome ka'ana, kehiaza huno makazana fore higene, ana ne'zana ome retro hu'na'e.
14 Cuando llegó la hora Él [se] reclinó con los apóstoles
Ana ne'za nesnaza kna egeno, Jisasi'ene aposol naga'mo'za, ne'za nenaku trate zamaza tununte magopi mani'naze.
15 y les dijo: ¡Ardientemente deseé comer esta pascua con ustedes antes de mi padecimiento!
Anante anage huno zamasami'ne, Nagra knazampina uofrenena, Anumzamo ozmaheno zmagaterenea zanku antahimiza nenaza ne'za tamagrane nesuazankura tusiza huno navesie.
16 Porque les digo: Que de ningún modo la coma [otra vez] hasta que se cumpla en el reino de Dios.
Na'ankure Nagra anage hu'na neramasamue, Nagra mago'ene amanahu ne'za onenesugeno, henka Anumzamofo Kumapi avufa'a fore hugahie.
17 Tomó una copa, dio gracias y dijo: Tomen esto y repártanlo entre ustedes,
Anagema huteno, Jisasi'a waini ti me'nea kapu erino Anumzamofo susu hunteteno, anage huno hu'ne, Ama'i waini tina eriomi ami hutma magopinti neho.
18 porque de ahora en adelante, que de ningún modo beba del fruto de la vid hasta que venga el reino de Dios.
Na'ankure Nagra anage huna neramasamue, Nagra magore hu'na waini tina onena maninenugeno, Anumzamofo Kumara egahie.
19 Tomó un pan, dio gracias, lo partió, les dio y les dijo: Esto es mi cuerpo que es entregado por ustedes. Hagan esto en memoria de Mí.
Hagi Jisasi'a bretima erino Anumzamofo susu hunteteno korino nezamino anage hu'ne, Ama'i Nagri navufa tamagrikure huno tami'neanki, nenesutma tamagesa antahinamiho.
20 Después de comerlo, [tomó] también la copa y dijo: Esta copa es el Nuevo Pacto en mi sangre, la cual es derramada por ustedes.
Ne'zama netageno'a, anahukna huno kapu erino anage huno zamasmi'ne, Ama'i korani'afi kasefa huvempage hagerafita maninunku tamagritera tagitroe.
21 Pero observen, la mano del que me entrega está conmigo en la mesa.
Hu'neanagi keho, komoru huno ha' vahe zamazampi navrentesnia ne'mo, Nagrane magote mani'neno neza nene.
22 Porque en verdad, el Hijo del Hombre se conduce según lo que fue determinado. Pero ¡ay de aquel hombre que lo entrega!
Tamage hu'na neramasamue, Anumzamo hu'nea kante anteno, Vahe'mofo Mofavre'mofontera fore hugahianagi, ha' vahe'mofo zamazampima avrentesimofona, nasunku huntoe!
23 Ellos discutieron quién sería el que iba a cometer esto.
Anage hige'za zamagra zamagra ontahige antahige hu'za, iza e'inahu'zana hu'naku higeno nehie? hu'za hu'naze.
24 También discutieron entre ellos quién era el más importante.
Jisasima amage'ma nentaza disaipol naga'mo'za, zamagra zamagra kehakare hu'za, i'za amu'nontifina ra vahera manigahie hu'za nehazageno,
25 Entonces Él les dijo: Los reyes de las naciones ejercen señorío sobre ellas, y los que tienen autoridad son llamados benefactores.
Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Megi'a vahe'mokizmi kinimo'za zamagra'a vahera kegava krineza huzmantaza kea amage'nentaze. Hankave kva mani'noe haza vahe'mo'za, maka vahe'mokizmi rone mani'none hu'za nehaze.
26 Pero no es así entre ustedes, sino el más importante es como el de menos importancia, y el líder como el que sirve.
Hianagi tamagra anara osugahaze. Hanki mago'mo'ma ra vahema amu'nontamifima mani'naku hanimo'a, osi'tfa manino. Kva vahe maniku amu'nontamifi hanimo'a, eri'za vahetami manigahie.
27 Porque, ¿quién es más importante, el reclinado o el que sirve? ¿No es el reclinado? Y Yo estoy entre ustedes como el que sirve.
Hanki i'za rankvama manigahie. Nezane trate aza tununte maninemopi? Nezama retroma nehimo'e. Hianagi tamagri amu'nompina, Nagra ne'zama refkoma nehia vahekna hu'na mani'noe.
28 Pero ustedes son quienes permanecieron conmigo en mis pruebas.
Miko knazama e'nerugeta, tamagra nonatraze.
29 Como mi Padre me asignó un reino, Yo también lo asigno a ustedes,
Nenfama kuma'ama nami'neaza hu'na, Anumzamofo kumara neramuankita,
30 para que coman y beban a mi mesa en mi reino, y se sienten en tronos a juzgar a las 12 tribus de Israel.
anahukna hutma tamagra Nagri kumapina, Nagrane kini trate maninetma, tine nezane nenetma, Israeli vahe'mokizmi 12fu'a naga nofimofona kini trate maninetma refko huzmantegahaze.
31 Simón, Simón, piensa esto: Satanás te reclamó para zarandearte como el trigo.
Saimoniwoe Saimoniwoe, kagra antahio, witi rgamofo anoma'a hareankna huno Sata'a regaheno kenaku nehie.
32 Pero Yo hablé con Dios por ti para que tu fe no desfallezca. Y tú, cuando vuelvas, fortalece a tus hermanos.
Hianagi Saimoniga kagrikura nunamu hugantenoankino, kamentintimo'a evu oramigahie. Hanki henkama rukrahe'ma hanunka, kagra kafuhe'ina zamazeri hanavetio.
33 Pero él le dijo: Señor, estoy listo a ir contigo tanto a [la] cárcel como a [la] muerte.
Hianagi Pita'a anage hu'ne, Ramoka, nagra tro hunoankina, Kagra kina nompi vnanana, nagrane vugahu'e. Frisanana nagrane frigahu'e.
34 Él respondió: Pedro, un gallo no cantará hoy hasta que me niegues tres veces.
Higeno anage Agra hu'ne, Pitaga Nagra negasamue, meni kenage kokorege osu'nenkenka, Jisasina onke'noe, hunka tagufa zupa vahane hugahane.
35 Y les dijo: Cuando los envié sin bolsa, ni morral, ni sandalias, ¿les faltó algo? Y ellos contestaron: Nada.
Nehuno anage huno zamasami'ne, Nagrama erizania omerisazeguma hunermantena, zago eriri ku'ene, agia nona erineta ovihoma hugeta vazana, tamagra magozankura atupara hu'nazafi? Hige'za zamagra hu'za, i'o atupara osu'none hu'naze.
36 Pero ahora, el que tiene bolsa, llévela, y el que tiene morral, también. El que no tiene espada, venda su ropa y compre [una].
Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Hianagi menina, zagoma eriri kura enerita, anahukna hutma kura eneritma, bainati kaziknoma e'orinenamotma nakre (saket) kutmia zagore atretma zago eritma bainati kazinknona magora mizaseho.
37 Porque es necesario que se cumpla en Mí lo que está escrito: Fue contado con inicuos. Porque lo que está escrito de Mí se cumple.
Na'ankure Nagra anage hu'na neramasamue, avontafipima krente'nea kemo'a, kumi vahe'ene Agrira hampri'naze hu'neana, Nagriku huno krentenea kemo'a nagrite eama hugahie. (Ais 53:12)
38 Ellos dijeron: Señor, aquí hay dos espadas. Él les respondió: Es suficiente.
Hige'za amage'ma nentaza disaipol naga'mo'za amanage hu'za hu'naze, Ramoka ko, tare kazi eri'none hu'za hazageno, Sa eri'naze, huno zamasmi'ne.
39 Como acostumbraba, fue a la Montaña de Los Olivos, y lo siguieron sus discípulos.
Jisasi'a anage huteno, nompinti atiramino koma nehiaza huno Olivi agonare nevige'za, amagema nentaza disaipol naga'mo'za avariri'za vu'naze.
40 Cuando llegaron al lugar, les dijo: Hablen con Dios para que no entren en tentación.
Jisasi'a ana agonare uhanatiteno, amanage huno zamasami'ne, Nunamu nehutma reramehe'zama esigetma evuoramiho.
41 Y Él se apartó de ellos como [a distancia de] un tiro de piedra, se arrodilló y hablaba con Dios:
Anage huteno, have matevazageno uneramia avamente zamatreno vuno, ome renarenamagino agafa huno nunamu huno,
42 Padre, si quieres, aparta esta copa de Mí, pero que no se cumpla mi voluntad, sino la tuya.
anage hu'ne, Nenfaga Kagri kavesima me'nenigenka ama knazana eri atrenanto. Hianagi nagri navesira ovaririnka, Kagra kavesi avaririo, huno nehigeno,
anante monafinti mago ankeromo Agrite efore huno azeri hankavetine.
Jisasina tusiza huno knavenesigeno, mago'ane hanavetino nunamu nehigeno, kora amunasisi huno mopafi tagiramine.
45 Y cuando terminó de hablar con Dios, fue a los discípulos y los halló dormidos por causa de la tristeza.
Nunamuma huteno otino vuno ome zmageana, amagema nentaza disaipol nagara zamasunkuma hazazamo kna zamesino, zamazeri zamavutoko hige'za mase'nazageno,
46 Y les preguntó: ¿Por qué duermen? Levántense, hablen con Dios para que no entren en tentación.
anage huno zamasami'ne, Nahigeta tamavura mase'naze? Reramahe'za esigetma traka hu'zanku, otitma nunamu hiho.
47 Mientras Él hablaba, apareció Judas, uno de los 12, seguido por una turba. Se acercó a Jesús para besarlo.
Jisasi'a anage huno nezmasamigeno, hakare vahekrefamoza eri hantage'za neazageno, ananpina 12fu'a amagema nentaza disaipol nagapintira magozamimo, Judasi'ema nehaza ne'mo zamavreno ne-eno, eama huno Jisasina agi'antako hunaku e'ne.
48 Jesús le preguntó: Judas, ¿con un beso entregas al Hijo del Hombre?
Hianagi Jisasi'a amanage huno Judasina asami'ne, Judasiga nagi antako nehunka, komoru hunka ha' vahe zamazampi, Vahe'mofo Mofavre avrente'za nehampi?
49 Entonces al ver lo que sucedía, los que estaban alrededor de Él dijeron: Señor, dinos si atacamos con espada.
Anama hige'za, Jisasi'enema mani'namo'za fore'ma hunaku'ma hiazana nege'za, Ramoka, bainati kazinkanonu zamantagi sanumpi? nehazageno,
50 Uno de ellos atacó al esclavo del sumo sacerdote y le amputó la oreja derecha.
magozmimo bainati kazinkno erino ugagota pristi nemofo kazokzo eri'za nera tamaga kaziga agesa antagi akre'ne.
51 Entonces Jesús dijo: ¡Permitan aun esto! Y al agarrar la oreja, lo sanó.
Hianagi Jisasi'a anage hu'ne, Atro, amanahuzana mago'ane osuo nehuno, agesare avako higeno so'e hu'ne.
52 Jesús dijo a los principales sacerdotes, oficiales del Templo y ancianos que llegaron contra Él: ¿[Ustedes] salieron con espadas y garrotes como contra un bandido?
Anante Jisasi'a ugota pristi vaheku'ene, mono nompi kegava nehaza vaheku'ene, mono kva vahe'mo'za azerinakuma aza vahekura anage huno zamasami'ne, Tamagra bainati kazinknonu'ene kumpa kanonu kumzafa vahe'ma azerinakuma hiaza hutma hara renantenaku neazo?
53 Cada día Yo estaba con ustedes en el Templo, y no extendieron las manos contra Mí. Pero ésta es la hora de ustedes y la potestad de la oscuridad.
Hakare zupa kna'ane kna'ane ra mono nompi tamagrane magopi mani'noana nazeori'naze. Hanki ama kna tamagrizane. Hanizamofo hanavemo'a agatere.
54 [Lo] arrestaron y [lo] llevaron a la casa del sumo sacerdote. Y Pedro [lo ]seguía de lejos.
Jisasina azerite'za avre'za ugota pristi ne'mofo nonte nevazageno, Pita'a zmavaririno ogamu'a e'ne.
55 Encendieron un fuego en medio del patio y se sentaron alrededor. Pedro se sentó entre ellos.
Ugota pristi nemofo kuma amunompi teve hugrete'za, mani'nageno, anampi Pita'a zamagrane umani'ne.
56 Entonces una esclava miró fijamente a Pedro quien estaba sentado frente a la lumbre, y dijo: ¡Éste también estaba con Él!
Mago eri'za mofamo'a Pita'ma teve anefate mani'negeno ke'nene huno negeno, ama nera Jisasi'ene nemania nere.
57 Pero él negó: ¡No lo conozco, mujer!
Hianagi Pita'a anage hu'ne, ama a'moka nagra antahina kena osu'noa neku nehane huno vahane hu'ne.
58 Un poco después, otro de ellos lo miró y dijo: Tú también eres de ellos. Pedro contestó: ¡Hombre, no soy!
Anante osi'agna evigeno, mago nemo negeno Pitanku huno, kagranena mago zmimoke! Hianagi Pita'a huno, ama ne'moka nagra ana nera omani'noe!
59 Como una hora más tarde, otro afirmaba: En verdad éste también estaba con Él, pues también es galileo.
Mago'a osi'a (aua) knama evigeno, mago ne'mo eno mago'ane hankavetino, ama nera agrane vano nehigena kenoa nere. Na'ankure agranena Galili ne' mani'ne.
60 Pedro respondió: ¡Hombre, no sé lo que dices! Y al instante, mientras aún hablaba, un gallo cantó.
Hianagi Pita'a anage hu'ne, ama ne'moka, nagra kena antahina osu'noa neku nehane nehigeno, kokorege hu'ne.
61 El Señor se volvió y miró a Pedro. Y él recordó la Palabra que el Señor le dijo: Hoy, antes que un gallo cante, me negarás tres veces.
Ramo'a rukrahe huno Pita negegeno, Kokoremo ageru orunenigenka, 3'a zupa Nagrikura onkenoa nere hunka vahane hugahane huno, Ramo'ma asami'nea kegu Pita'a agesa antahi'ne.
62 Salió y lloró amargamente.
Pita'a megi'a vuno tusiza huno zavi ome ate'ne.
63 Los hombres que lo custodiaban lo ridiculizaban y golpeaban,
Hagi Jisasima azeri'namo'za azanava ke hunente'za kano nemiza,
64 le vendaron los ojos y le decían: Profetiza, ¿quién es el que te golpeó?
avua kisu hunente'za, iza negehefi kasnampa ke hunka huama huo hu'za antahige'naze.
65 Y decían muchas otras cosas para blasfemar contra Él.
Mago'ane hakare azanava ke hunente'za, huhaviza hunte'naze.
66 Cuando amaneció, se reunieron el presbiterio del pueblo, los principales sacerdotes y los escribas. Lo llevaron ante su Tribunal Supremo
Nanterama segeno'a, kva vahezagane, ugota pristi vahe'ene, kasegere ugota hu'naza vahe'mo'za, Jisasina avare'za mono kanisolo vahete vu'za anage hu'naze,
67 y le dijeron: Si tú eres el Cristo, dinos. Él les respondió: Si les digo, de ningún modo creerían,
Kagra Kraisiga maninenunka tasamio hazanagi, Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Nagrama tamasamisugetma, tamentintia osugahaze.
68 y si les pregunto, de ningún modo responderían.
Hanki Nagrama tamantahiganena, tamagra kenonani'a osugahaze. hu'ne.
69 Pero desde ahora el Hijo del Hombre estará sentado a [la] derecha del poder de Dios.
Hianagi amaretima vaniana, Vahe'mofo Mofavremo'a, Anumzamofo hanavefi azantmaga'a kaziga manigahie. (Sam-Zga 110:1)
70 Y le preguntaron: ¿Entonces Tú eres el Hijo de Dios? Él les respondió: Ustedes dicen que Yo soy.
Hige'za zamagra makamo'za hu'za, e'ina hu'negu kagra Anumzamofo mofavre mani'nampi? Hu'za hazageno, Tamagrama nehazana, izo Nagra anane, hige'za
71 Entonces ellos preguntaron: ¿Qué necesidad tenemos aún de testimonio? Porque nosotros mismos [lo] oímos de su boca.
anante zamagra hu'za, mago'enena na'ane hanigeta antahisunku antahigegahune. Na'ankure tagra nentahunkeno Agra'a agipinti Anumzamofo mofavre mani'noe hu'ne.