< San Lucas 12 >

1 Entretanto, al reunirse una multitud de miles y miles, hasta pisotearse unos a otros, comenzó a decir primero a sus discípulos: Guárdense de la levadura de los fariseos, que es una hipocresía.
Eneka homoi te, hajar-hajar manu eke logote joma hoise, eneka somoite hazar manu joma huwa karone manu khan ekjon-ekjon uporte girise, Tai chela khan ke poila koise, “Pharisee khan laga chalaki pora hoshiar hobi, kelemane taikhan chalak ase.
2 Nada hay encubierto que no sea descubierto, ni oculto que no sea conocido.
Eku kotha lukai rakhibole na paribo, kintu bhitor te thaka kotha to sob ulai jabo.
3 Por tanto lo que dijeron ustedes en la oscuridad será oído en la luz, y lo que hablaron al oído en los aposentos más secretos será pregonado en las azoteas.
Etu karone ki kotha andhar te koise, ujala te sob hunibo aru tumi ghor bhitor te ki kotha khan ki koise etu kotha ghor uporte awaj uthaikene kobo.
4 Les digo, amigos míos: No teman a los que matan el cuerpo, y después no tienen como hacer algo peor.
Moi tumikhan ke koi ase moi laga sathi khan, bhoi nakori bhi jun manu tumi laga gaw to morai dibo, aru etu pichete taikhan eku koribo na paribo.
5 Les advertiré a quién deben temer: Teman a Aquél que mata y tiene poder para echar en el infierno. Sí, les digo: teman a Éste. (Geenna g1067)
Kintu Moi tumikhan ke koi dibo Isor ke tumikhan bhoi kori bole lage. Morai diya pichete, norokte phela bole jun laga takot ase, taike bhoi koribi. Hosa Moi tumikhan ke koi ase, Isor ke he bhoi koribi. (Geenna g1067)
6 ¿No se venden cinco pajarillos por dos pequeñas monedas? Y ni uno de ellos está olvidado delante de Dios.
Aru pansta ghor laga chiriya khan ke dui poisa pora bikiri nakore naki? Hoilebi eitu khan ke bhi Isor napahore.
7 Aun los cabellos de la cabeza de ustedes están contados. No teman, ustedes valen más que muchos pajarillos.
Tumikhan matha laga chuli bhi ekta-ekta pora ginti kori kene ase. Bhoi nokoribi. Tumikhan to ghor te thaka chiriya pora bhi bisi daam laga ase.
8 Les digo: Todo aquel que me confiese delante de los hombres, el Hijo del Hombre lo confesará delante de los ángeles de Dios,
Moi aru bhi tumikhan ke kobo, jun manu Moike manu khan usorte paap shikar kore, Manu laga Putro bhi sorgodoth usorte taikhan ke shikar koribo,
9 pero el que me niegue delante de los hombres será negado delante de los ángeles de Dios.
kintu jun pora manu khan usorte Moike namatibo, Moi bhi sorgodoth usorte taike namatibo.
10 A todo aquel que diga una palabra contra el Hijo del Hombre se le perdonará, pero el que blasfeme contra el Santo Espíritu no será perdonado.
Jun manu Moi laga bodnam koribo tai maph pabo, kintu kun manu Pobitro Atma ke bodnam koribo tai kitia bhi maph napabo.
11 Cuando los arrastren a las congregaciones, a los magistrados y a las autoridades, no se preocupen de cómo defenderse o qué dirán,
Etu karone jitia taikhan tumikhan ke mondoli khan te, aru cholawta khan aru adhikari khan usorte loijabo, titia tumikhan laga safai te ki kobo lage etu karone chinta nokoribi,
12 porque el Santo Espíritu les enseñará en aquella hora lo que deben decir.
tumikhan ki kobo lage Pobitro Atma pora etu homoi te sob sikhai dibo.”
13 Le dijo uno de la multitud: Maestro, dí a mi hermano que comparta la herencia conmigo.
Titia kunba ekjon manu majot pora Jisu ke koise, “Probhu, moi laga bhai ke kobi tai laga dhun sompoti bhag kori kene moike dibole.”
14 Él le respondió: Hombre, ¿quién me nombró juez o partidor entre ustedes?
Kintu Jisu taike koise, “Manu, tumikhan uporte bhag aru bisar kori bole Moi kun koise?”
15 Y les dijo: Tengan cuidado y guárdense de toda avaricia, porque aunque alguno tenga más que suficiente, su vida no depende de las cosas que posee.
Tai manu khan ke koise, “Lalchi aru biya itcha pora nijorke bachai kene rakhibi, sob thakile bhi manu laga jibon dhun sompoti bisi thaka para nohoi.”
16 Les narró una parábola: La tierra de un hombre rico produjo mucho fruto.
Jisu taikhan ke ekta dristanto koise, “Ekjon dhuni manu laga mati ke bhal kheti ulaise,
17 Él razonaba: ¿Qué haré? Porque no tengo donde recoger mis frutos.
etu manu monte bhabikena korise, moi ki koribo, kheti bisi bhal hoise aru rakhibole jaga nai?’
18 Esto haré: derribaré mis graneros, [los] edificaré más grandes y allí guardaré mis granos y mis bienes.
Kintu tai koise, ‘Moi eneka koribo: dhaan ghor to bhangai kene dangor ghor bonabo aru ta te moi laga dhaan aru sob bhal saman rakhibo.
19 Y diré a mi alma: Alma, tienes muchos bienes almacenados para muchos años. Repósate, come, bebe y regocíjate.
Aru moi laga mon ke kobo, “Oh mon, bisi saal nimite kha luwa joma kori kene rakhise. Kha luwa kori kene, khushi koribi.’”
20 Pero Dios le dijo: ¡Insensato! Esta noche piden tu alma, y lo que guardaste, ¿para quién será?
Kintu Isor he taike koise, ‘Murkho manu, aji rati tumi laga atma uthai lobo, aru ki dhun sompoti tumi joma kori kene rakhise, etu kun laga hobo?’
21 Así es el que atesora para él y no es rico para Dios.
Eneka he hobo utu manu logote jun nijor nimite dhun sompoti joma kore, kintu Isor phale dhuni nohoi.”
22 Y dijo a los discípulos: Por esto les digo: No se preocupen por la vida ni por el cuerpo: qué comerán y qué vestirán.
Titia Jisu tai laga chela khan ke koise, “Etu nimite Moi tumikhan ke koi ase, nijor laga jibon nimite chinta nokoribi, ki khabo aru ki pindhibo, nijor gaw nimite chinta nokoribi.
23 Porque la vida es [más] que la comida, y el cuerpo más que la ropa.
Kelemane jibon to kha luwa pora bhi dangor ase, aru tumi laga kapra pora bhi dangor to tumi laga gaw ase.
24 Consideren los cuervos, que no siembran ni cosechan, ni tienen despensa ni granero, y Dios los alimenta. ¡Cuánto más valen ustedes que las aves!
Sabi akas te uri thaka chiriya khan ke, taikhan kheti bhi nakate. Aru taikhan laga dhaan rakhibole jaga bhi nai, kintu Isor he taikhan ke khabole diye. Tinehoile tumikhan chiriya pora bhi daam laga ase.
25 ¿Quién de ustedes puede por la preocupación añadir unos centímetros al trayecto de su vida?
Kintu tumikhan majot te kun he chinta kori kene jibon to lamba kori bole paribo?
26 Entonces si no pueden hacer lo mínimo, ¿por qué se preocupan por lo demás?
Aru jodi tumikhan etu chutu kaam bhi kori bole napare koile, tenehoile dusra kaam nimite kele chinta kori ase?
27 Consideren cómo crecen los lirios. No trabajan ni hilan. Ni Salomón con todo su esplendor se vistió como uno de éstos.
Sabi kheti te lili phul to kineka dangor hoi. Taikhan kheti bhi nakore aru joma bhi nakore. Hoilebi Moi tumike koi ase, Solomon ekta dangor raja hoilebi lili phul nisena sundur hobo para nai.
28 Si Dios viste así la hierba que hoy está en [el] campo y mañana se echa al horno, ¡cuánto más a ustedes, [los] de poca fe!
Kintu kheti laga ghas khan juntu aji ase aru kali to chulah te phelai dibo, hoilebi sabi, Isor pora eitu khan sundur pora bonaise, O biswas natakha manu khan, eitu khan pora bhi tumikhan ke sundur nabonabo naki!
29 Ustedes, pues, no busquen qué comer o qué beber, ni estén ansiosos,
Aru tumikhan ki kha luwa koribo etu nimite chinta nokoribi.
30 porque la gente del mundo busca todas estas cosas, pero el Padre de ustedes sabe que las necesitan.
Etu prithibi manu kunkhan Isor najane, taikhan he eitu khan pichete berai thake, kintu etu tumi nimite dorkar ase koi kene Baba Isor he sob jane.
31 Más bien busquen el reino de Él, y todas estas cosas se les añadirán.
Poila Isor laga rajyo bisaribi, titia sob tumikhan ke hali dibo.
32 No temas, rebaño pequeño, porque tu Padre resolvió darles el reino.
Komti manu khan, bhoi nokoribi, kelemane Baba pora tumikhan ke rajyo dibole khushi ase.
33 Vendan sus posesiones y den limosna. Háganse carteras que no envejecen, tesoro inagotable en los cielos, donde ladrón no se acerca ni polilla destruye,
Tumikhan logote ki ase sob bikiri kori kene gorib khan ke de dibi. Jun jagate chor nahibo aru puka pora nakhabo, sorgote tumi laga dhun sompoti joma kora to kitia bhi naharabo.
34 porque donde está tu tesoro, allí también está tu corazón.
Kilekoile jun jagate tumi laga dhun sompoti thake, etu jagate mon to hodai thake.
35 Estén atadas sus cinturas y encendidas sus lámparas.
Tumi laga komor to bandhi lobi, aru saaki to jolai rakhibi,
36 Sean semejantes a hombres que esperan cuando su señor regrese de las bodas, para que le abran de inmediato cuando llegue y llame a la puerta.
aru eneka manu khan nisena hobi jun khan malik ke shadi pora wapas ahibole rukhi thake, aru jitia tai ahi kene dorwaja te mare, taikhan phot kori dorwaja to khuli bole pare.
37 Inmensamente felices aquellos esclavos quienes velen cuando venga el señor. En verdad les digo que se alistará, dirá que se reclinen y les servirá.
Asirbad ase etu noukar khan jun malik aha homoi te rukhi kene thake. Hosa pora moi tumikhan ke koi ase, Tai laga pet te kapra bandi kene taikhan ke khabole jagate bohai dibo, aru Tai ahikena nijor pora taikhan ke kha luwa khabole dibo.
38 Si viene en la segunda vigilia o en la tercera, si encuentra aquellos esclavos despiertos, serán inmensamente felices.
Aru malik adha rati te, nohoile bisi phojurte ahile bhi, tai noukar khan pora rukhi thaka dikhile, etu noukar to asirbad ase.
39 Pero sepan que si el amo de la casa supiera a qué hora viene el ladrón, no dejaría que se le invadiera.
Kintu etu jani lobi, jodi malik to tai laga ghor te chor kitia ahibo etu jani loi, titia tai kitia bhi ghor te chor hobole nadibo.
40 También ustedes estén preparados, porque el Hijo del Hombre viene a una hora inesperada.
Tumikhan bhi taiyar kori thakibi, kelemane Manu laga Putro ki homoi te ahibo tumi kobo napare.”
41 Entonces Pedro preguntó: Señor, ¿dices esta parábola para nosotros o para todos?
Titia Peter koise, “Probhu, Apuni etu dristanto moi khan ke koi ase na, sobke bhi koi ase?”
42 El Señor respondió: ¿Quién es el mayordomo fiel y prudente, al cual el señor coloca sobre su casa para darles su ración a tiempo?
Probhu koise, “Tinehoile kun taikhan majote gyaani imandar noukar ase junke malik pora basi lobo tai laga dusra nokorkhan ke sabole, taikhan laga kha luwa thik homoi te dibole?
43 Inmensamente feliz aquel esclavo quien esté ocupado en su labor cuando venga su señor.
Asirbad ase etu noukar jitia tai laga malik ahikena taike kaam kora dikhe.
44 En verdad les digo que lo designará mayordomo de todos sus bienes.
Moi hosa koi ase tai etu noukar ke tai laga sob dhun sompoti to sabole di dibo.
45 Pero si aquel esclavo razona: Mi señor demora en venir, y comienza a golpear a los demás esclavos, a comer, beber y embriagarse,
Kintu jodi noukar tai laga monte bhabe, ‘Moi laga malik to ahibole bisi homoi loi ase,’ aru noukar khan ke mari bole shuru hoi, aru kha luwa kori kene, aru nisa te giri thake,
46 vendrá el señor de aquel esclavo un día y a una hora cuando no lo espera. Lo castigará con severidad y lo pondrá con los infieles.
aru titia tai laga malik achanak pora ahijai, jun to homoi te tai bhabona kori thaka nai, titia malik pora taike kati phelai dibo aru tai laga bodli dusra bhal ke kaam to di dibo.
47 Aquel esclavo que conoció la voluntad de su señor, y no se preparó ni hizo conforme a la voluntad de éste, será azotado mucho.
Aru jun noukar tai malik laga itcha to jane, kintu malik laga itcha nisena eku kori kene nathake, titia hoile taike marikena bisi dukh dibo.
48 Pero el que no [la] conoció, aunque hizo cosas dignas de azotes, será azotado poco. Porque a todo aquel a quien fue dado mucho, mucho se le demandará. Al que encomendaron mucho, mucho más le pedirán.
Kintu jun manu eku najane, hoilebi mar kha laga kaam to kori thakise taikhan olop he mari khabo. Kintu jun manu ke bisi dikena ase, taikhan logote pora bisi pabo lage, aru jun manu ke kaam bisi dikena ase, tai logote pora etu sob kaam laga hisab mangibo.
49 Vine a echar fuego sobre la tierra. ¿Qué más quiero, si ya fue encendido?
Moi etu duniya te jui phela bole ahise, aru Moi etu he itcha ase etu shuru hoijai kene thakibo nimite.
50 De un bautismo tengo que ser bautizado, ¡y cómo me angustio hasta que se cumpla!
Moi baptizma pora baptizma kori bole ase, aru Moi chinta te ase jitia tak etu pura nohoi!
51 ¿Piensan ustedes que vine a establecer paz en la tierra? No, sino más bien disensión.
Tumikhan bhabise naki Moi etu prithibi te shanti dibole ahise? Nohoi, Moi hosa koi ase, kintu sob bhag hoi jabo.
52 Porque desde ahora, cinco en una casa estarán divididos: tres en contra de los otros dos.
Etiya pora ghor te pans jon bhi bhag hoi jabo- tinjon bhitor te te duijon aru duijon bhitor te tinjon dushman hoi jabo.
53 Se dividirán padre contra hijo e hijo contra padre, madre contra hija e hija contra madre, suegra contra nuera y nuera contra suegra.
Taikhan alag hoi jabo, baba pora bacha khan ke chari bo, aru bacha khan bhi baba ke chari bo; ama pora chukri ke chari bo aru chukri bhi ama laga dushman hobo, saas pora buari ke chari bo aru, buari bhi saas ke chari bo.”
54 Decía también a la multitud: Cuando [ustedes] ven una nube que sale del occidente, de inmediato dicen: Viene un aguacero, y así sucede.
Etiya Jisu manu khan ke koise, “Tumikhan jitia paschim phale badal utha dikhe, ‘Borkhon ahise, aru etu ahijai.
55 Y cuando sopla un viento del sur dicen: Habrá un día caliente, y sucede.
Aru jitia dakshin laga hawa mare, tumikhan koi, ‘Bisi gorom ahibo, aru etu hoijai.
56 ¡Hipócritas! Saben analizar el aspecto de la tierra y del cielo, ¿y cómo no analizaron este tiempo?
O Dhungi khan! Akas prithibi te ki dikhe etu kobole jane, kintu kele tumikhan aha dinte ki hobole ase etu kobo napare?
57 ¿Por qué no juzgan ustedes lo justo?
Aru tumikhan nijor bhi hosa to ki ase etu bisar nakore?
58 Cuando vas con tu adversario ante un magistrado, esfuérzate para reconciliarte con él en el camino, no sea que te arrastre ante el juez, y éste te entregue al alguacil y él te meta en una cárcel.
Tumi dushman logote bisar kori bole ja homoi te, rasta te he etu jhagara to faisla kori bole itcha koribi, nohoile tumike tanikena bisar ghor te loijabo, tumike daruga hathte di dibo, aru daruga pora tumike bondhi ghor te hali dibo.
59 Te digo que no saldrás de allí hasta que pagues el último centavo.
Moi tumike koi ase, tumi poisa laga sob hisab kitab pura nakora tak tumi etu koidi ghor pora ulabole na paribo.”

< San Lucas 12 >