Job 28

1 La plata tiene sus yacimientos, y el oro un lugar donde refinarlo.

زیو کانی هەیە و بۆ زێڕیش شوێنێک هەیە بۆ پاڵاوتنی.

2 Se saca el hierro de la tierra, y se funde el cobre de la piedra.

ئاسن لە خۆڵ دەردەهێنرێت، مسیش لە توانەوەی بەرد.

3 El hombre da fin a la oscuridad y examina la piedra oscura y opaca hasta el último rincón.

مرۆڤ کۆتایی بە تاریکی دەهێنێت؛ لەناو تاریکی سێبەری مەرگ بۆ بەردی کانزایی دوورترین کون و کەلەبەرەکان دەپشکنن.

4 Lejos de donde vive la gente, en lugares donde el pie no pasa, abren minas. Son suspendidos y balanceados lejos de los demás hombres.

کانێکی لێدا دوور لە خەڵکی، لە شوێنێکی لەبیرکراو لەلایەن ڕێبوارانەوە؛ شۆڕ کرانەوە و دوور لە خەڵکی جۆلانەیان پێکرا.

5 La tierra de la cual sale el pan, y por debajo, es trastornada como por fuego;

زەوی ئەوەی کە نانی لێوە دەردەهێنرێت، لە ژێرەوە دەگۆڕدرێت بە چەشنی ئاگر؛

6 es lugar donde hay piedras de zafiro y polvo de oro.

بەردەکانی یاقووتی شینی تێدایە و لە خۆڵەکەیدا زێڕ هەیە.

7 Es una senda que el ave de rapiña no conoce. Jamás la vio el ojo del halcón.

ڕێگایەک کە مەلە گۆشتخۆرەکان پێی نازانن و چاوی هەڵۆ نایبینێت.

8 Nunca fue pisoteada por fieras arrogantes, ni pasó por allí el león.

ئاژەڵە دڕندەکان پێیدا نەڕۆیشتوون، شێر پێیدا تێنەپەڕیوە.

9 El hombre alarga su mano sobre el pedernal y trastorna la raíz de las montañas.

مرۆڤ دەستدرێژی دەکاتە سەر بەرد، بنکەی چیاکان دەردەخات.

10 Abre canales en la roca, y sus ojos ven todo lo precioso.

لە تاشەبەردەکان تونێل دەکات؛ چاوەکانی هەموو شتێکی گرانبەها دەبینێت.

11 Detiene los ríos en su nacimiento y hace que salga a la luz lo escondido.

ئاودزی ڕووبارەکان دەپشکنێت و ئەوەی شاراوەیە دەیخاتە بەر ڕووناکی.

12 Pero ¿dónde se halla el entendimiento? ¿Dónde está el lugar de la sabiduría?

بەڵام دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟

13 El hombre no conoce el valor de ella. No se halla en la tierra de los vivientes.

مرۆڤ نرخەکەی نازانێت و لە خاکی زیندوواندا نادۆزرێتەوە.

14 El océano dice: No está en mí. El mar dice: No está conmigo.

قووڵایی ژێر زەوی دەڵێت: «لەناو مندا نییە،» دەریا دەڵێت: «لەلای من نییە.»

15 No se puede obtener con oro fino, ni por su precio se pesa la plata.

دانایی نە زێڕی بێگەرد لە جیاتی دەدرێت و نە بە زیویش نرخەکەی دەکێشرێت.

16 No se puede evaluar con oro de Ofir, ni con ónice precioso o con zafiro.

نە بە زێڕی ئۆفیر و نە بە بەردی عاشقبەندی گرانبەها و نە بە یاقووتی شین دەکێشرێت.

17 El oro y los diamantes no se le igualan, ni se puede pagar con objetos de oro fino.

نە زێڕ و نە بلور هاوتایەتی، نە بە دەفرێکی زێڕی بێگەرد دەگۆڕدرێتەوە.

18 El coral y el cristal de roca ni se mencionen, porque el valor de la sabiduría supera al de las perlas.

لە پاڵ ئەودا نە مەرجان و نە یەشب باسیان ناکرێت و نرخی دانایی لە یاقووت بەهادارترە.

19 El topacio de Etiopía no la iguala, ni podrá ser evaluada en oro puro.

یاقووتی زەردی کوش هاوتای نابێت و بە زێڕی بێگەرد ناکێشرێت.

20 ¿De dónde viene la sabiduría? ¿Dónde está el lugar del entendimiento?

ئیتر دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟

21 Está encubierta a los ojos de todo viviente, y oculta a todas las aves del cielo.

لەبەرچاوی هەموو زیندووێک شاراوەیە و لەبەرچاوی باڵندەکانی ئاسمان داپۆشراوە.

22 El Abadón y la Muerte dicen: ¡Su fama escuchamos con nuestros oídos!

لەناوچوون و مردن دەڵێن: «بە گوێی خۆمان هەواڵی ئەومان بیست.»

23 ʼElohim entiende el camino de ella y conoce su lugar,

خودا ڕێگاکەی تێدەگات و ئەو شوێنەکەی پێ دەزانێت.

24 porque contempla los confines de la tierra y ve cuanto hay debajo del cielo

لەبەر ئەوەی ئەو تەماشای ئەوپەڕی زەوی دەکات و هەموو ژێر ئاسمان دەبینێت.

25 cuando da su peso al viento y determina la medida de las aguas,

کاتێک کێشی بۆ با دروستکرد و ئاوەکانی بە پێوانە پێوا،

26 cuando dicta una ley para la lluvia, y un camino para truenos y relámpagos.

کاتێک بۆ باران یاسای دانا و بۆ دەنگی هەورەتریشقەش ڕێگا،

27 Entonces Él la vio, la declaró, la estableció y también la escudriñó,

ئەو کاتە دانایی بینی و باسی کرد، ئامادەی کرد و هەروەها تاقی کردەوە.

28 y dice al hombre: Ciertamente el temor a ʼAdonay es la sabiduría, y el apartarse del mal, el entendimiento.

بە مرۆڤی فەرموو: «بێگومان دانایی لە لەخواترسییەوەیە و لە خراپە لادانیش لە تێگەیشتنەوەیە.»