Proverbios 6

1 Hijo mío, si te has convertido en garantía de tu prójimo, si has golpeado tus manos en prenda por un extraño,

۱ ای پسرم، اگر برای همسایه خود ضامن شده، و به جهت شخص بیگانه دست داده باشی،

2 estás atrapado por las palabras de tu boca; estás atrapado con las palabras de tu boca.

۲ و از سخنان دهان خود در دام افتاده، و ازسخنان دهانت گرفتار شده باشی،

3 Hazlo ahora, hijo mío, y líbrate, ya que has llegado a la mano de tu vecino. Ve, humíllate. Presiona tu súplica con tu vecino.

۳ پس‌ای پسرمن، این را بکن و خویشتن را رهایی ده چونکه به‌دست همسایه ات افتاده‌ای. برو و خویشتن رافروتن ساز و از همسایه خود التماس نما.

4 No le des sueño a tus ojos, ni el sueño a sus párpados.

۴ خواب را به چشمان خود راه مده، و نه پینکی رابه مژگان خویش.

5 Libérate, como una gacela de la mano del cazador, como un pájaro de la trampa del cazador.

۵ مثل آهو خویشتن را از کمندو مانند گنجشک از دست صیاد خلاص کن.

6 Ve a la hormiga, perezoso. Considera sus formas, y sé sabio;

۶ ‌ای شخص کاهل نزد مورچه برو، و درراههای او تامل کن و حکمت را بیاموز،

7 que no tienen jefe, supervisor o gobernante,

۷ که وی را پیشوایی نیست و نه سرور و نه حاکمی.

8 le proporciona el pan en el verano, y recoge su alimento en la cosecha.

۸ اماخوراک خود را تابستان مهیا می‌سازد و آذوقه خویش را در موسم حصاد جمع می‌کند.

9 ¿Cuánto tiempo vas a dormir, perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?

۹ ‌ای کاهل، تا به چند خواهی خوابید و از خواب خودکی خواهی برخاست؟

10 Un poco de sueño, un poco de sopor, un pequeño pliegue de las manos para dormir —

۱۰ اندکی خفت و اندکی خواب، و اندکی بر هم نهادن دستها به جهت خواب.

11 así que tu pobreza vendrá como un ladrón, y su escasez como hombre armado.

۱۱ پس فقر مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نیازمندی بر تو مانند مرد مسلح.

12 Una persona sin valor, un hombre de iniquidad, es el que anda con la boca perversa,

۱۲ مرد لئیم و مرد زشت خوی، با اعوجاج دهان رفتار می‌کند.

13 que guiña los ojos, que hace señales con los pies, que hace gestos con los dedos,

۱۳ با چشمان خود غمزه می‌زند و با پایهای خویش حرف می‌زند. باانگشتهای خویش اشاره می‌کند.

14 en cuyo corazón hay perversidad, que urde el mal continuamente, que siempre siembra la discordia.

۱۴ در دلش دروغها است و پیوسته شرارت را اختراع می‌کند. نزاعها را می‌پاشد.

15 Por lo tanto, su calamidad vendrá de repente. Se romperá de repente, y eso sin remedio.

۱۵ بنابراین مصیبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظه‌ای منکسر خواهد شد وشفا نخواهد یافت.

16 Hay seis cosas que Yahvé odia; sí, siete que son una abominación para él:

۱۶ شش چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد، بلکه هفت چیز که نزد جان وی مکروه است.

17 ojos arrogantes, una lengua mentirosa, manos que derraman sangre inocente,

۱۷ چشمان متکبر و زبان دروغگو، ودستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزد.

18 un corazón que urde planes perversos, pies que son rápidos en correr a la travesura,

۱۸ دلی که تدابیر فاسد را اختراع می‌کند. پایهایی که درزیان کاری تیزرو می‌باشند.

19 un testigo falso que dice mentiras, y el que siembra la discordia entre hermanos.

۱۹ شاهد دروغگو که به کذب متکلم شود. و کسی‌که در میان برادران نزاعها بپاشد.

20 Hijo mío, cumple el mandamiento de tu padre, y no abandones las enseñanzas de tu madre.

۲۰ ‌ای پسر من اوامر پدر خود را نگاه دار وتعلیم مادر خویش را ترک منما.

21 Átalas continuamente en tu corazón. Átalos alrededor de tu cuello.

۲۱ آنها را بر دل خود دائم ببند، و آنها را بر گردن خویش بیاویز.

22 Cuando camines, te guiará. Cuando duermas, te vigilará. Cuando te despiertes, hablará contigo.

۲۲ حینی که به راه می‌روی تو را هدایت خواهد نمود، و حینی که می‌خوابی بر تو دیده بانی خواهد کرد، و وقتی که بیدار شوی با تو مکالمه خواهد نمود.

23 Porque el mandamiento es una lámpara, y la ley es ligera. Los reproches de instrucción son el camino de la vida,

۲۳ زیرا که احکام (ایشان ) چراغ وتعلیم (ایشان ) نور است، و توبیخ تدبیرآمیز طریق حیات‌است.

24 para alejarte de la mujer inmoral, de los halagos de la lengua de la esposa díscola.

۲۴ تا تو را از زن خبیثه نگاه دارد، و ازچاپلوسی زبان زن بیگانه.

25 No codicies su belleza en tu corazón, ni dejar que te cautive con sus párpados.

۲۵ در دلت مشتاق جمال وی مباش، و از پلکهایش فریفته مشو،

26 Porque una prostituta te reduce a un trozo de pan. La adúltera caza tu preciosa vida.

۲۶ زیرا که به‌سبب زن زانیه، شخص برای یک قرص نان محتاج می‌شود، و زن مرد دیگر، جان گرانبها را صید می‌کند.

27 ¿Puede un hombre recoger fuego en su regazo, y sus ropas no sean quemadas?

۲۷ آیا کسی آتش را درآغوش خود بگیرد و جامه‌اش سوخته نشود؟

28 O se puede caminar sobre las brasas, y sus pies no se quemen?

۲۸ یا کسی بر اخگرهای سوزنده راه رود وپایهایش سوخته نگردد؟

29 Así es el que se acerca a la mujer de su prójimo. Quien la toque no quedará impune.

۲۹ همچنین است کسی‌که نزد زن همسایه خویش داخل شود، زیرا هر‌که او را لمس نماید بی‌گناه نخواهد ماند.

30 Los hombres no desprecian al ladrón si roba para satisfacerse cuando tiene hambre,

۳۰ دزد را اهانت نمی کنند اگر دزدی کند تاجان خود را سیر نماید وقتی که گرسنه باشد.

31 pero si se le encuentra, deberá restituir siete veces. Dará toda la riqueza de su casa.

۳۱ لیکن اگر گرفته شود، هفت چندان رد خواهدنمود و تمامی اموال خانه خود را خواهد داد.

32 El que comete adulterio con una mujer está vacío de entendimiento. Quien lo hace destruye su propia alma.

۳۲ اما کسی‌که با زنی زنا کند، ناقص العقل است وهر‌که چنین عمل نماید، جان خود را هلاک خواهد ساخت.

33 Recibirá heridas y deshonra. Su reproche no será borrado.

۳۳ او ضرب و رسوایی خواهدیافت، و ننگ او محو نخواهد شد.

34 Porque los celos despiertan la furia del marido. No perdonará en el día de la venganza.

۳۴ زیرا که غیرت، شدت خشم مرد است و در روز انتقام، شفقت نخواهد نمود.

35 No considerará ningún rescate, ni estará contento, aunque le des muchos regalos.

۳۵ بر هیچ کفاره‌ای نظرنخواهد کرد و هر‌چند عطایا را زیاده کنی، قبول نخواهد نمود.