Proverbios 30

1 Las palabras de Agur hijo de Jakeh, la revelación: dice el hombre a Ithiel, a Ithiel y Ucal:

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

2 “Seguramente soy el hombre más ignorante, y no tienen la comprensión de un hombre.

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

3 No he aprendido la sabiduría, ni tengo el conocimiento del Santo.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

4 ¿Quién subió al cielo y descendió? ¿Quién ha recogido el viento en sus puños? ¿Quién ha atado las aguas en su manto? ¿Quién ha establecido todos los confines de la tierra? ¿Cómo se llama y cómo se llama su hijo, si lo sabe?

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

5 “Toda palabra de Dios es impecable. Es un escudo para los que se refugian en él.

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

6 No añadas nada a sus palabras, para que no te reprenda y te encuentre mentiroso.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

7 “Dos cosas te he pedido. No me niegues antes de morir.

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

8 Aleja de mí la falsedad y la mentira. No me des ni pobreza ni riqueza. Aliméntame con el alimento que me es necesario,

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

9 no sea que me llene, te niegue y diga: “¿Quién es Yahvé? o para que no sea pobre y robe, y así deshonrar el nombre de mi Dios.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

10 “No calumnies al siervo ante su amo, para que no te maldiga y seas considerado culpable.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

11 Hay una generación que maldice a su padre, y no bendice a su madre.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

12 Hay una generación que es pura a sus propios ojos, pero no se han lavado de su suciedad.

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

13 Hay una generación, ¡oh, qué elevados son sus ojos! Sus párpados se levantan.

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

14 Hay una generación cuyos dientes son como espadas, y sus mandíbulas como cuchillos, para devorar a los pobres de la tierra, y a los necesitados de entre los hombres.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

15 “La sanguijuela tiene dos hijas: ‘Da, da’. “Hay tres cosas que nunca se satisfacen; cuatro que no dicen: “¡Basta!”:

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

16 Sheol, el vientre estéril, la tierra que no se conforma con el agua, y el fuego que no dice: “¡Basta! (Sheol h7585)

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)

17 “El ojo que se burla de su padre, y desprecia la obediencia a su madre, los cuervos del valle lo recogerán, las águilas jóvenes lo comerán.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

18 “Hay tres cosas que son demasiado sorprendentes para mí, cuatro que no entiendo:

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

19 El camino del águila en el aire, el camino de una serpiente sobre una roca, el camino de un barco en medio del mar, y el camino de un hombre con una doncella.

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

20 “Así es el camino de la mujer adúltera: Come y se limpia la boca, y dice: “No he hecho nada malo”.

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

21 “Por tres cosas tiembla la tierra, y menos de cuatro, no puede soportar:

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

22 Para un siervo cuando es rey, un tonto cuando está lleno de comida,

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

23 para una mujer sin amor cuando está casada, y una sirvienta que es heredera de su señora.

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

24 “Hay cuatro cosas que son pequeñas en la tierra, pero son sumamente sabios:

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

25 Las hormigas no son un pueblo fuerte, sin embargo, proporcionan su alimento en el verano.

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

26 Los huracanes no son más que un pueblo débil, pero hacen sus casas en las rocas.

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

27 Las langostas no tienen rey, sin embargo, avanzan en las filas.

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

28 Puedes atrapar una lagartija con las manos, sin embargo, está en los palacios de los reyes.

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

29 “Hay tres cosas que son majestuosas en su marcha, cuatro que son majestuosos en su marcha:

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

30 El león, que es el más poderoso de los animales, y no se aparta por ninguna;

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

31 el galgo; el macho cabrío; y el rey contra el que no hay que levantarse.

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

32 “Si has hecho una tontería al alzarte, o si has pensado mal, pon tu mano sobre tu boca.

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

33 Pues como el batido de la leche produce mantequilla, y el retorcimiento de la nariz produce sangre, por lo que el forzamiento de la ira produce contienda”.

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.