Proverbios 27
1 No te jactes del mañana; porque no sabes lo que puede traer un día.
Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
2 Que otro hombre te alabe, y no su propia boca; un extraño, y no tus propios labios.
Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
3 Una piedra es pesada, y la arena es una carga; pero la provocación de un tonto es más pesada que ambas.
Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
4 La ira es cruel, y la ira es abrumadora; pero, ¿quién es capaz de enfrentarse a los celos?
Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
5 Mejor es la reprimenda abierta que el amor oculto.
Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
6 Las heridas de un amigo son fieles, aunque los besos de un enemigo sean profusos.
Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
7 Un alma llena aborrece un panal; pero para un alma hambrienta, todo lo amargo es dulce.
Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
8 Como un pájaro que se aleja de su nido, así es un hombre que se aleja de su hogar.
Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
9 El perfume y el incienso alegran el corazón; también lo hace el consejo sincero de un amigo.
Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
10 No abandones a tu amigo y al amigo de tu padre. No vayas a la casa de tu hermano en el día de tu desastre. Un vecino cercano es mejor que un hermano lejano.
Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
11 Sé sabio, hijo mío, y trae alegría a mi corazón, entonces puedo responder a mi atormentador.
Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
12 Un hombre prudente ve el peligro y se refugia; pero los simples pasan, y sufren por ello.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
13 Toma su prenda cuando pone una garantía para un extranjero. ¡Sosténgalo por una mujer caprichosa!
Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
14 El que bendice a su prójimo en voz alta por la mañana, será tomado como una maldición por él.
Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
15 Una gota continua en un día de lluvia y una esposa contenciosa son iguales:
Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
16 contenerla es como contener el viento, o como agarrar aceite en su mano derecha.
Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
17 El hierro afila el hierro; así un hombre agudiza el semblante de su amigo.
Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
18 El que cuide la higuera comerá su fruto. El que cuida a su amo será honrado.
Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
19 Como el agua refleja un rostro, por lo que el corazón de un hombre refleja al hombre.
Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
20 El Seol y Abadón nunca están satisfechos; y los ojos de un hombre nunca están satisfechos. (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)
21 El crisol es para la plata, y el horno para el oro; pero el hombre es refinado por su alabanza.
Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
22 Aunque muelas a un tonto en un mortero con un pilón junto con el grano, sin embargo, no se le quitará su necedad.
Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
23 Conoce bien el estado de tus rebaños, y presta atención a tus rebaños,
Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
24 porque las riquezas no son eternas, ni la corona perdura en todas las generaciones.
Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
25 Se quita el heno y aparece el nuevo crecimiento, los pastos de las colinas se recogen.
Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
26 Los corderos son para tu ropa, y las cabras son el precio de un campo.
Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
27 Allíhabrá mucha leche de cabra para su alimentación, para la alimentación de su familia, y para la alimentación de sus sirvientas.
I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
