Proverbios 25

1 Estos también son proverbios de Salomón, que los hombres de Ezequías, rey de Judá, copiaron.

۱ اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند.

2 Es la gloria de Dios ocultar una cosa, pero la gloria de los reyes es buscar un asunto.

۲ مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است.

3 Como los cielos en altura y la tierra en profundidad, así que el corazón de los reyes es inescrutable.

۳ آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود.

4 Quita la escoria de la plata, y sale material para el refinador.

۴ درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید.

5 Aleja a los malvados de la presencia del rey, y su trono será establecido en la justicia.

۵ شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند.

6 No te exaltes en presencia del rey, o reclamar un lugar entre los grandes hombres;

۶ در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست،

7 porque es mejor que se te diga: “Sube aquí”. que ser rebajado en presencia del príncipe, que tus ojos han visto.

۷ زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند.

8 No te precipites a la hora de presentar cargos ante los tribunales. ¿Qué harás al final cuando tu vecino te avergüence?

۸ برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد.

9 Debate tu caso con tu vecino, y no traicionar la confianza de otro,

۹ دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز،

10 para que quien lo oiga no te avergüence, y tu mala reputación nunca se aleja.

۱۰ مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود.

11 Una palabra bien dicha es como las manzanas de oro en los engastes de plata.

۱۱ سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است.

12 Como un pendiente de oro, y un adorno de oro fino, así es un sabio reprendedor para un oído obediente.

۱۲ مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است.

13 Como el frío de la nieve en el tiempo de la cosecha, así es un mensajero fiel a los que le envían; porque refresca el alma de sus amos.

۱۳ رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند.

14 Como nubes y viento sin lluvia, así es el que presume de dones engañosamente.

۱۴ کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است.

15 Con la paciencia se persuade al gobernante. Una lengua blanda rompe el hueso.

۱۵ با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند.

16 ¿Has encontrado miel? Come todo lo que sea suficiente para ti, para que no comas demasiado y lo vomites.

۱۶ اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی.

17 Que tu pie esté rara vez en la casa de tu vecino, para que no se canse de ti y te odie.

۱۷ پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید.

18 El hombre que da falso testimonio contra su prójimo es como un garrote, una espada o una flecha afilada.

۱۸ کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است.

19 Confianza en alguien infiel en tiempos de dificultad es como un diente malo o un pie cojo.

۱۹ اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد.

20 Como quien se quita una prenda en tiempo de frío, o vinagre sobre soda, así es el que canta canciones a un corazón pesado.

۲۰ سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است.

21 Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer. Si tiene sed, dale de beber agua;

۲۱ اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان،

22 porque amontonarás ascuas de fuego sobre su cabeza, y Yahvé te recompensará.

۲۲ زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد.

23 El viento del norte produce lluvia; por lo que una lengua maliciosa trae una cara enojada.

۲۳ چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد.

24 Es mejor habitar en el rincón de la azotea que compartir una casa con una mujer contenciosa.

۲۴ ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک.

25 Como agua fría al alma sedienta, por lo que son buenas noticias de un país lejano.

۲۵ خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است.

26 Como un manantial enturbiado y un pozo contaminado, así es el justo que cede ante el malvado.

۲۶ مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است.

27 No es bueno comer mucha miel, ni es honorable buscar el propio honor.

۲۷ زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست.

28 Como una ciudad derruida y sin muros es un hombre cuyo espíritu no tiene freno.

۲۸ کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است.