Proverbios 20

1 El vino es un burlador y la cerveza es un pendenciero. Quien se deja llevar por ellos no es sabio.

شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

2 El terror de un rey es como el rugido de un león. Quien lo provoque a la ira perderá su propia vida.

غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

3 Es un honor para un hombre mantenerse alejado de las disputas, pero todos los tontos se pelearán.

اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

4 El perezoso no arará a causa del invierno; por lo que mendigará en la cosecha, y no tendrá nada.

آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

5 El consejo en el corazón del hombre es como las aguas profundas, pero un hombre comprensivo lo sacará.

پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

6 Muchos hombres pretenden ser hombres de amor indefectible, pero ¿quién puede encontrar un hombre fiel?

بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

7 El hombre justo camina con integridad. Benditos sean sus hijos después de él.

فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

8 Un rey que se sienta en el trono del juicio dispersa todo el mal con sus ojos.

پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

9 ¿Quién puede decir: “He purificado mi corazón”? Estoy limpio y sin pecado”.

کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

10 Pesos y medidas diferentes, ambos por igual son una abominación para Yahvé.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

11 Hasta un niño se da a conocer por sus actos, si su trabajo es puro, y si es correcto.

حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

12 El oído que oye y el ojo que ve, Yahvé ha hecho incluso a los dos.

گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

13 No ames el sueño, no sea que llegues a la pobreza. Abre los ojos y te saciarás de pan.

اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

14 “No es bueno, no es bueno”, dice el comprador; pero cuando se va por su camino, entonces se jacta.

خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

15 Hay oro y abundancia de rubíes, pero los labios del conocimiento son una joya rara.

سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

16 Toma la prenda de quien pone una garantía para un extranjero; y lo tienen en prenda por una mujer descarriada.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

17 La comida fraudulenta es dulce para el hombre, pero después se le llena la boca de grava.

نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

18 Los planes se establecen mediante asesoramiento; ¡con una guía sabia haces la guerra!

نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

19 El que va de un lado a otro como portador de cuentos revela secretos; por tanto, no te hagas compañía de quien abre mucho los labios.

آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

20 El que maldiga a su padre o a su madre, su lámpara se apagará en la oscuridad de las tinieblas.

چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

21 Una herencia ganada rápidamente al principio no será bendecido al final.

مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

22 No digas: “Pagaré el mal”. Espera a Yahvé, y él te salvará.

بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

23 Yahvé detesta las diferencias de peso, y las balanzas deshonestas no son agradables.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

24 Los pasos del hombre son de Yahvé; ¿cómo puede entonces el hombre entender su camino?

خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

25 Es una trampa para el hombre hacer una entrega precipitada, para luego considerar sus votos.

هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

26 Un rey sabio selecciona a los malvados, y conduce el trillo sobre ellos.

پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

27 El espíritu del hombre es la lámpara de Yahvé, buscando en todas sus partes más íntimas.

وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

28 El amor y la fidelidad mantienen al rey a salvo. Su trono se sustenta en el amor.

هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

29 La gloria de los jóvenes es su fuerza. El esplendor de los ancianos son sus canas.

شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

30 Los golpes que hieren limpian el mal, y los golpes purgan las partes más íntimas.

تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.