< Juan 1 >

1 En el principio era el Verbo, y el Verbo estaba con Dios, y el Verbo era Dios.
Pa ri majibꞌal tzi kꞌo chi wi ri Tzij, ri Tzij kꞌo rukꞌ ri Dios, ri Tzij are Dios xuqujeꞌ.
2 El mismo estaba en el principio con Dios.
Ri Tzij kꞌo wi loq rukꞌ ri Dios pa ri majibꞌal rech ronojel.
3 Todas las cosas fueron hechas por medio de él. Sin él no se hizo nada de lo que se ha hecho.
Rumal rech Areꞌ xbꞌan ronojel ri jastaq, we ta mat rumal rech areꞌ mat xbꞌan ronojel ri jastaq ri kꞌolik.
4 En él estaba la vida, y la vida era la luz de los hombres.
Pa Areꞌ kꞌo wi loq ri kꞌaslemal, xuqujeꞌ ri kꞌaslemal are kitunal ri winaq.
5 La luz brilla en las tinieblas, y las tinieblas no la han vencido.
Are waꞌ ri tunal ri katunan pa ri qꞌequꞌmal, man kwininaq taj ri qꞌequꞌmal chuchupisaxik.
6 Vino un hombre enviado por Dios, que se llamaba Juan.
Kꞌo jun achi ri xtaq loq rumal ri Dios, ubꞌiꞌnam Juan.
7 Este vino como testigo, para dar testimonio de la luz, a fin de que todos creyeran por medio de él.
Xtaq loq chuqꞌalajisaxik ri tunal, rech rumal re kekojon konojel ri winaq.
8 Él no era la luz, sino que fue enviado para dar testimonio de la luz.
Man are taj tunal ri Juan, xwi xpe che uqꞌalajisaxik ri Tunal.
9 La verdadera luz que ilumina a todo hombre, venía a este mundo.
Ri qas tzij tunal, ri kuꞌtunaj konojel winaq, xpe choch ri uwachulew.
10 Estaba en el mundo, y el mundo fue hecho por medio de él, y el mundo no le reconoció.
Ri tunal kꞌo chi wi choch ri uwachulew, are xtikow ronojel ri uwachulew, ri winaq kꞌut aꞌjuwachulew man xkichꞌobꞌ taj uwach ri Tzij.
11 Vino a los suyos, y los suyos no le recibieron.
Xpe rukꞌ ri e rech, ri e rech man xkikꞌamawaꞌj taj.
12 Pero a todos los que le recibieron, les dio el derecho de ser hijos de Dios, a los que creen en su nombre:
Are kꞌu ri xkikꞌamawaꞌj ri Tzij, ri xekojon che, xyaꞌtaj chike xuꞌx e ralkꞌwaꞌl ri Dios.
13 que no nacieron de sangre, ni de voluntad de carne, ni de voluntad de hombre, sino de Dios.
We riꞌ man xkꞌiy ta loq che winaq xuqujeꞌ man xaq ta kꞌa teꞌ xkꞌiy loq, man urayibꞌal achi taj, xane che ri Dios xkꞌiy wi loq.
14 El Verbo se hizo carne y vivió entre nosotros. Vimos su gloria, una gloria como la del Hijo unigénito del Padre, lleno de gracia y de verdad.
Ri Tzij xux winaq, xkꞌojiꞌk chiqaxoꞌl. Xqil ri ujuluwem, are ujuluwem ri xa jun uKꞌojol ri Tataxel Dios, nojinaq che toqꞌobꞌ xuqujeꞌ qas tzij.
15 Juan dio testimonio de él. Clamó diciendo: “Este era aquel de quien dije: “El que viene después de mí me ha superado, porque era antes que yo””.
Ri Juan xuqꞌalajisaj rij ri uKꞌojol ri Dios are xubꞌij: Areꞌ wa ri nutzijom loq chiꞌwe, are xinbꞌij: “Ri teren loq chwij, sibꞌalaj nim na chinuwach in, rumal cher kꞌo wi loq nabꞌe chinuwach in.”
16 De su plenitud todos hemos recibido gracia sobre gracia.
Che ri uqꞌinomal qonojel uj xqakꞌamawaꞌj toqꞌobꞌ puꞌwiꞌ toqꞌobꞌ.
17 Porque la ley fue dada por medio de Moisés. La gracia y la verdad se realizaron por medio de Jesucristo.
Jeriꞌ rumal cher ri taqanik che ri Moisés xya wi, are kꞌu ri toqꞌobꞌ xuqujeꞌ ri qas tzij are ri Jesucristo xyoꞌw chaqe.
18 Nadie ha visto a Dios en ningún momento. El Hijo único, que está en el seno del Padre, lo ha declarado.
Man kꞌo ta wi jun winaq ilowinaq uwach ri Dios. Xwi ri xa jun ukꞌojol ri Dios, ri kꞌo uriqoj ibꞌ rukꞌ ri Tataxel, Areꞌ xkꞌutuw ri Dios chiqawach.
19 Este es el testimonio de Juan, cuando los judíos enviaron sacerdotes y levitas de Jerusalén para preguntarle: “¿Quién eres tú?”
Are waꞌ ri xubꞌij ri Juan chike ri e rijaꞌl ri Leví xuqujeꞌ ri e chꞌawenelabꞌ choch ri Dios ri xetaq bꞌik kumal ri winaq chutayik che jachin ri areꞌ.
20 Declaró, y no negó, sino declaró: “Yo no soy el Cristo”.
Man xrawaj taj uqꞌalajisaxik, xane xubꞌij: Man in taj in Cristo.
21 Le preguntaron: “¿Entonces qué? ¿Eres tú Elías?” Él dijo: “No lo soy”. “¿Eres el profeta?” Él respondió: “No”.
Ri winaq xkita che: ¿Jachin kꞌu ri at? ¿La at kꞌut at Elías? Man in taj, xchaꞌ. ¿La at kꞌut ri at qꞌalajisal tzij? Man in ta xuqujeꞌ, xchaꞌ.
22 Le dijeron entonces: “¿Quién eres tú? Danos una respuesta para llevarla a los que nos han enviado. ¿Qué dices de ti mismo?”
¿Jachin kꞌu ri at? xecha che. Choqꞌaqꞌ kaqetaꞌmaj rech keꞌqabꞌij chike ri xujtaqow loq.
23 Dijo: “Soy la voz del que clama en el desierto: “Enderezad el camino del Señor”, como dijo el profeta Isaías”.
Ri Juan xukoj ri utzij ri qꞌalajisal utzij ri Dios Isaías, are xubꞌij: Uchꞌabꞌal jun winaq ri kuraq uchiꞌ pa ri katzꞌinow ulew, kubꞌij: “Chisukꞌumaj ri ubꞌe ri Ajawxel.”
24 Los enviados eran de los fariseos.
E kꞌo jujun winaq ri xetaq bꞌik kumal ri fariseos.
25 Le preguntaron: “¿Por qué, pues, bautizas si no eres el Cristo, ni Elías, ni el profeta?”.
Xkita che: ¿Jas kꞌu che kabꞌan qasanaꞌ we man at at Cristo, man at taj at Elías xuqujeꞌ man at taj ri at Qꞌalajisal utzij ri Dios?
26 Juan les respondió: “Yo bautizo en agua, pero entre vosotros hay uno que no conocéis.
Ri Juan xubꞌij: Ri in kinbꞌan qasanaꞌ rukꞌ jaꞌ. Kꞌo kꞌu jun ri kꞌo chi ixoꞌl ri man iwetaꞌm taj uwach.
27 Él es el que viene después de mí, el que es preferido antes que yo, cuya correa de la sandalia no soy digno de desatar.”
Areꞌ teren loq chwij, man taqal taj chwe in kinkir ri jatꞌibꞌal rech ri uxajabꞌ.
28 Estas cosas sucedieron en Betania, al otro lado del Jordán, donde Juan bautizaba.
Ronojel we jastaq riꞌ xkꞌulmataj pa ri tinimit Betania, chꞌaqaꞌp che ri nimaꞌ Jordán, jawjeꞌ tajin kubꞌan wi qasanaꞌ ri Juan.
29 Al día siguiente, vio a Jesús que se acercaba a él, y dijo: “¡He aquí el Cordero de Dios, que quita el pecado del mundo!
Chukabꞌ qꞌij ri Juan xril ri Jesús are tajin kanaqajin loq che, xubꞌij: ¡Chiwilampeꞌ! ¡Are waꞌ ri alaj uchij ri Dios ri karesaj makaj choch ronojel ri uwachulew!
30 Este es aquel de quien dije: “Después de mí viene un hombre que es preferido antes que yo, porque era antes que yo”.
Are waꞌ ri xintzijoj are xinbꞌij chiꞌwe: “Teren loq jun achi ri chwij ri nim ubꞌanik chinuwach, jeriꞌ rumal tzi kꞌo wi loq Areꞌ, are kꞌa majaꞌ kinkꞌojiꞌ in.”
31 Yo no lo conocía, pero por eso vine a bautizar en agua, para que fuera revelado a Israel.”
Man wetaꞌm ta in uwach nabꞌe, xinbꞌan kꞌu kiqasanaꞌ ri winaq pa jaꞌ, rech jeriꞌ kukꞌut ribꞌ chikiwach.
32 Juan dio testimonio diciendo: “He visto al Espíritu descender del cielo como una paloma, y permaneció sobre él.
Ri Juan xubꞌij: Ri in xinwilo ri Uxlabꞌixel jer xubꞌan jun palomax xqaj loq puꞌwiꞌ ri Areꞌ.
33 Yo no lo reconocí, pero el que me envió a bautizar en agua me dijo: ‘Sobre quien veas descender el Espíritu y permanecer sobre él es el que bautiza en el Espíritu Santo’.
Man wetaꞌm ta in uwach nabꞌe, are kꞌu ri xintaqow loq chubꞌanik qasanaꞌ pa jaꞌ xubꞌij chwe: “Ri kawilo kaqaj ri Uxlabꞌixel puꞌwiꞌ are riꞌ ri kabꞌanow qasanaꞌ rukꞌ ri Uxlabꞌixel.”
34 He visto y he dado testimonio de que éste es el Hijo de Dios”.
Ri in wilom we riꞌ rumal riꞌ kinqꞌalajisaj chi areꞌ are uKꞌojol ri Dios.
35 Al día siguiente, Juan estaba de pie con dos de sus discípulos,
Che ri jun qꞌij chik ri Juan junmul chik kꞌo chilaꞌ, e rachiꞌl kebꞌ chike ri utijoxelabꞌ.
36 y mirando a Jesús mientras caminaba, dijo: “¡He aquí el Cordero de Dios!”
Are xrilo chi tajin kikꞌow bꞌik ri Jesús chilaꞌ, xubꞌij: ¡Chiwilampeꞌ! Chi riꞌ kꞌo wi we alaj uchij ri Dios ri kukuy makaj.
37 Los dos discípulos le oyeron hablar y siguieron a Jesús.
Are xkita ri e kebꞌ utijoxelabꞌ ri Juan chi jeriꞌ xubꞌij, xeteriꞌ bꞌik chirij ri Jesús.
38 Jesús se volvió y, al ver que le seguían, les dijo: “¿Qué buscáis?” Le dijeron: “Rabí” (que se interpreta como Maestro), “¿dónde te alojas?”.
Xtzalqꞌomij ri Jesús, kꞌa te xeꞌrilo e teren ri kebꞌ tijoxelabꞌ chirij, xuta chike: ¿Jas kitzukuj? Areꞌ xkibꞌij: Ajtij, ¿jawjeꞌ kꞌo wi ri achoch la?
39 Les dijo: “Venid y ved”. Vinieron y vieron dónde se alojaba, y se quedaron con él ese día. Era como la hora décima.
Ri Jesús xubꞌij chike: Chixanloq jiliwilaꞌ. Ri tijoxelabꞌ xebꞌek, xeꞌkilaꞌ jawjeꞌ kel wi ri Jesús, kꞌa te riꞌ xekanaj kan jun aqꞌabꞌ chilaꞌ, rumal cher ukaj hora chik rech bꞌenaq qꞌij.
40 Uno de los que oyeron a Juan y le siguieron fue Andrés, hermano de Simón Pedro.
Ri Andrés rachalal ri Simón Pedro, jun chike ri e kebꞌ tijoxelabꞌ, xuta ri xubꞌij ri Juan, rumal riꞌ xutereneꞌj bꞌik ri Jesús.
41 Este encontró primero a su propio hermano, Simón, y le dijo: “¡Hemos encontrado al Mesías!” (que es, interpretado, Cristo).
Ri Andrés are xuriq ri rachalal, Simón xubꞌij che. Xqarik ri Mesías, (ri kel kubꞌij Cristo).
42 Lo llevó a Jesús. Jesús lo miró y le dijo: “Tú eres Simón, hijo de Jonás. Seras llamado Cefas” (que es, por interpretación, Pedro).
Ri Andrés xukꞌam bꞌik ri rachalal rukꞌ ri Jesús, ri Jesús ko xukaꞌyej ri Simón, kꞌa te riꞌ xubꞌij che: At Simón, ralkꞌwaꞌl ri Juan, kabꞌinaꞌj na Cefas, (ri kel kubꞌij Pedro).
43 Al día siguiente, decidido a salir a Galilea, encontró a Felipe. Jesús le dijo: “Sígueme”.
Chukabꞌ qꞌij chik, ri Jesús xuchomaj keꞌ pa Galilea. Xuriq kꞌu ri Felipe, xubꞌij che: Chinatereneꞌj.
44 Felipe era de Betsaida, la ciudad de Andrés y Pedro.
Ri Felipe aj Betsaida, je xuqujeꞌ ri Andrés rachiꞌl ri Pedro.
45 Felipe encontró a Natanael y le dijo: “Hemos encontrado a aquel de quien escribió Moisés en la ley y también los profetas: Jesús de Nazaret, hijo de José”.
Ri Felipe xeꞌ chutzukuxik ri Natanael, are xuriqo xubꞌij che: Xqarik ri Jesús aj Nazaret, ukꞌojol ri José, are waꞌ ri xtzꞌibꞌax loq rij chupam ri wuj rech taqanik rech ri Moisés xuqujeꞌ chupam ri wuj kech ri e qꞌalajisal taq tzij rech ri Dios.
46 Natanael le dijo: “¿Puede salir algo bueno de Nazaret?” Felipe le dijo: “Ven a ver”.
Ri Natanael xubꞌij: ¿Che aj Nazaret we achi riꞌ? ¿La kꞌo kꞌu jun utza winaq kel chilaꞌ? Ri Felipe xubꞌij che: Chatampe loq, jalawilaꞌ.
47 Jesús vio que Natanael se acercaba a él, y dijo de él: “¡He aquí un verdadero israelita, en quien no hay engaño!”
Ri Jesús are xrilo chi tajin kaqebꞌ loq ri Natanael rukꞌ, xubꞌij: Waral kꞌo wi jun achi qas aj Israel, man kubꞌan taj bꞌanoj tzij.
48 Natanael le dijo: “¿De qué me conoces?” Jesús le respondió: “Antes de que Felipe te llamara, cuando estabas debajo de la higuera, te vi”.
Ri Natanael xuta che ri Jesús: ¿Jawjeꞌ ilom wi la nuwach? Ri Jesús xubꞌij che: Xatinwilo are majaꞌ katusikꞌij ri Felipe, at kꞌo chuxeꞌ ri ucheꞌal ri higuera.
49 Natanael le respondió: “¡Rabí, tú eres el Hijo de Dios! Tú eres el Rey de Israel”.
Ri Natanael xubꞌij: Rabí, at at Ukꞌojol ri Dios, at nim taqanel pa ri tinimit Israel.
50 Jesús le respondió: “¿Porque te he dicho que te he visto debajo de la higuera, crees? Verás cosas más grandes que éstas”.
Ri Jesús xubꞌij che: ¿La rumal ri xinbꞌij chawe chi xatinwilo are at kꞌo chuxeꞌ ri ucheꞌal ri higuera rumal riꞌ kakojo chi in in Ukꞌojol ri Dios? Kawil na nimaq taq jastaq choch we riꞌ.
51 Le dijo: “Te aseguro que de aquí en adelante veréis el cielo abierto y a los ángeles de Dios subiendo y bajando sobre el Hijo del Hombre.”
Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe chi kiwil na kajaqataj ri kaj, xuqujeꞌ ri angelibꞌ kepaqiꞌk kexuliꞌk puꞌwiꞌ ri uKꞌojol ri Achi.

< Juan 1 >