< Éxodo 22 >

1 “Si un hombre roba un buey o una oveja, y lo mata o lo vende, deberá pagar cinco bueyes por un buey, y cuatro ovejas por una oveja.
Mago ne'mo'ma ru vahe'mofo bulimakao afuro sipisipi afu'ma kumazafa aheno tragahuge, kumazafa seno zagore ome atrege'ma hu'nenimo'a, mago bulimakao afu'ma kumzafa asenenirera venafona 5fu'a bulimakao nona huno mizasenteno. Mago sipisipi afu'ma kumzafa asenesirera 4'a sipisipi afu venafona nona huno mizasentegahie.
2 Si el ladrón es encontrado entrando a la fuerza, y es golpeado de tal manera que muere, no habrá culpa de sangre para él.
Hagi mago kumzafa ne'mo noma anafe huno ufreno kumzafa nesena, ageno erifore huno ahe frisiana, anama ahe frisia ne'mofo korankumimo'a agritera omanegahie.
3 Si el sol ha salido sobre él, es culpable de derramamiento de sangre. Deberá restituirlo. Si no tiene nada, será vendido por su robo.
Hianagi ko'ma zagema hanati'noma masama hu'nesifima kumzafa nesena nomofo venafo'ma keno erifore huno'ma ahe frisiana, agritera ana ne'mofo korankumi'mo'a megahie. Hagi kumzafama nesenigeno keno eriforema haniana ana mika zama kumzafa se'nenia zantera mizaseno. Hagi ana zante'ma temaosinigeno'a, ana kumzafa nera zagore atre'za ana zagoa eri'za kumzafama eri'nea zamofo nona'a mizaseho.
4 Si la propiedad robada se encuentra en su mano con vida, ya sea buey, burro u oveja, deberá pagar el doble.
Mago ne'mo'ma rumofo bulimakao afuro, sipsipi afuro, donki afuro kumzafaseno ome ante'nenkeno keno erifore'ma hina, anama kumzafa se'nenia ne'mo'a ana nona'a ante tragoteno kumzafama ase'nenia zaga venafona amino.
5 “Si un hombre hace comer un campo o una viña dejando suelto a su animal, y éste pasta en el campo de otro, deberá restituirlo con lo mejor de su campo y con lo mejor de su viña.
Mago ne'mofo sipsipi'amo'o bulimakao'ama atrenkeno trazama neno vano haniregama rumofo kaziga traza omenege, waini hozafi vuno waini hoza ome eri haviza haniana, ana bulimakao afu'mofo nafa'amo'a, knare hoza'areti'ene knare waini'areti'ene anama hoza'ama eri haviza hu'nea nera nona'a amino.
6 “Si se produce un incendio y se prende en las espinas, de modo que se consuman las mazorcas, el grano en pie o el campo, el que encendió el fuego deberá restituirlo.
Hagi mago'mo'ma hoza'afima trazama negresigeno tevemo'ma terakaheno rumofo witi hoza vasage ante'nenia witima tena, tevema hugre'nenimo'a ana zantmintera nona'a huno mizasenteno.
7 “Si un hombre entrega a su prójimo dinero o cosas para que las guarde, y se las roban en su casa, si el ladrón es encontrado, deberá pagar el doble.
Mago ne'mo'ma tavaoma'are nemanisimofoma zago'afi fenoma'ama, kegava huntenogu ami'nesigeno kegava hunte'nesigeno, kumzafa ne'mo'ma anazama noma'afinti musufama se'nenia ne'ma ke'za erifore hanageno'a ana kumazafa ne'mo'a ante tragoteno miza seno.
8 Si no se encuentra al ladrón, el dueño de la casa se acercará a Dios para averiguar si ha metido la mano en los bienes de su prójimo.
Hanki kumzafa ne'ma keno erifore'ma osina, nomofo nefa'a keaga refkohu kva vahe'tmimofo avuga eno eri'neo e'o'rineo eme huama hugahie.
9 En todo asunto de transgresión, ya sea por buey, por asno, por oveja, por ropa o por cualquier cosa perdida, sobre la que uno diga: “Esto es mío”, la causa de ambas partes se presentará ante Dios. Aquel a quien Dios condene pagará el doble a su prójimo.
Hagi mago'mo'ma bulimakao afuro, donki afuro, sipsipi afuro, kukeno, mago'a zantmima fanane hu'nenia zantmima tavaoma'are nemanisimo'ma ante'nenkeno, ama nagri suzane huno'ma ome hanige'noma antahima omisigeno'a keaga refkohu kva vahete e'nakeno keaga refkohu kva vahe'mo'ma, kagra havi kavukava hu'nanema hanimo'a ante tragoteno mizaseno.
10 “Si un hombre entrega a su prójimo un asno, un buey, una oveja o cualquier otro animal para que lo guarde, y éste muere o se daña, o se aleja, sin que nadie lo vea;
Mago ne'mo'ma tava'oma'are'ma nemanisimo'ma donki afuro, bulimaka afuro, sipsipi afuro, mago'a zagagafama kegava huntenogu'ma ami'nesia zagamo'ma frige, hazenke erige, vahe'mo'ma onkesigeno avreno frege'ma haniana,
11 el juramento de Yahvé será entre ambos, no ha puesto su mano en los bienes de su prójimo; y su dueño lo aceptará, y no hará restitución.
ana zagarmima kegava hu'nesnia ne'ene ana zagaramimofo venafokea Ra Anumzamofo avuga vanakeno kegavama hu'nemo'a huvempa huno, tamage hu'na nagra onke'noe hanigeno'a, venafo'ma mago rimpama hanigeno'a ana zagaramintera miza osegahie.
12 Pero si se lo roban, el que lo robó deberá restituirlo a su dueño.
Hianagi tamagema huno musufama se'nesageno'a, fenozama'ama kegava hu'nesimo venafona mizasenteno.
13 Si se ha roto en pedazos, que lo traiga como prueba. No deberá restituir lo que fue roto.
Hanki afi zagamo'ma aheno'ma neneno, avufga'ama ani kafritre'neniama'a erino, ana zagamofo venafoma ome averi'nuno'a ana zagarera miza osegahie.
14 “Si un hombre toma prestado algo de su prójimo, y se daña o muere, sin que su dueño esté con él, deberá restituirlo.
Hanki mago ne'mo'ma, tava'oma'are'ma nemanisimofo zagagafama avreno eme kegava hu'nenkeno'ma, ana zagagafamofo venafo'ma omani'nensire'ma avufgare hazenkema erige frige'ma hinkeno'a, ana zagama avreno kegava hu'ne'nia ne'mo'a nona huno venafona mizasenteno.
15 Si su dueño está con ella, no deberá restituirla. Si se trata de una cosa alquilada, vendrá por su alquiler.
Hanki ana zagamofo venafo'ma mani'neno negenkeno, eri'za e'nerino hazenkema erinkeno'a, miza osegahie. Eri'zama erinogu'ma zagoma amino avre'neniana, e'i ana zagomo aza hugahie.
16 “Si un hombre seduce a una virgen que no está comprometida para casarse y se acuesta con ella, deberá pagar una dote para que sea su esposa.
Mago'ma vene ovase'nesia mofa'ma mago ne'mo'ma avreno ome anteno vase'nena afufeno huno mizasenkeno ana mofamo'a agri a' manino.
17 Si el padre de ella se niega rotundamente a dársela, deberá pagar el dinero correspondiente a la dote de las vírgenes.
Hanki ana mofa'mofo nefa'ma, ana vere omanigahiema hinkeno'a, ana ne'mo'a afufenoma nehaza avamente afufenona huno ana mofa'mofo nefana amigahie.
18 “No permitirás que viva una hechicera.
Avuatgama nehania a'nea zamahe friho.
19 “El que tenga relaciones sexuales con un animal será condenado a muerte.
Iza'o zagagafanema monko'zama hanimofona ahe friho.
20 “El que ofrezca sacrificios a cualquier dios, excepto a Yahvé solamente, será destruido por completo.
Ra Anumzamofonte'ma kresramna vuonteno, havi anumazante'ma kresramnama vuntesimofona ahe friho.
21 “No agraviarás al extranjero ni lo oprimirás, pues fuisteis extranjeros en la tierra de Egipto.
Mago'ma ru mopareti vahe'ma kagrane emani'nena, azeri havi zana osuge knazana omio. Na'ankure kotera kagranena Isipi moparera umani vahe mani'nenka hu'nane.
22 “No te aprovecharás de ninguna viuda ni de ningún huérfano.
Mago'ma kento aro, megusa mofavrema mani'nesiana azeri haviza osiho.
23 Si os aprovecháis de ellos, y ellos claman a mí, ciertamente oiré su clamor;
Hagi zamazeri haviza hanage'za, Nagritegama krafa hanage'na, Nagrama tamage hu'na krafagezmi antahisu'na,
24 y mi ira se encenderá, y os mataré a espada; y vuestras mujeres serán viudas, y vuestros hijos huérfanos.
tusi nasivazinke'na tamahe fanane hanenke'za a'netamimo'za kento mani'nageno, mofavre tamimo'za megusa manigahaze.
25 “Si prestas dinero a alguno de mi pueblo que esté contigo y sea pobre, no serás para él como un acreedor. No le cobrarás intereses.
Nagri vahe'mo'za zamunte omanena atupa hu'ne'za zagoma kagripinti nofi'ma hu'nenagenka, anante ante agofetu hunka namio hunka osuo.
26 Si tomas el vestido de tu prójimo como garantía, se lo devolverás antes de que se ponga el sol,
Tava'onkare'ma nemanisimo'ma zagoka'ama nofi nehanigenka huvempa hana'a avame'zana anakre ku'a eri'nesunka, zagea uofre'nenkenka ana zupage amio.
27 porque es su única cobertura, es su vestido para su piel. ¿Con qué va a dormir? Sucederá que cuando clame a mí, yo lo escucharé, porque soy clemente.
Na'ankure agra magoke nakreku ante'neankino, kenagera e'i ana anakre ku kofino zasi korora vasegahie. Hagi ko'ma eme ominankeno'ma Nagritegama kezatina, Nagra nasunku Anumzanki'na nentahi'na eme aza hugahue.
28 “No blasfemarás a Dios, ni maldecirás a un gobernante de tu pueblo.
Nagrira huhaviza hunantege, kva vahetamia huhaviza huntegera osiho.
29 “No te demorarás en ofrecer de tu cosecha y de la salida de tus lagares. “Me darás el primogénito de tus hijos.
Hozatamifinti'ma Nagri'ma ofama naminaku'ma vasagesaza ne'zano, zafa rgamofo tima'a za'za kna azerita oviho. Tamagonesa ne'mofavre'tamia Nagri namigahaze.
30 Lo mismo harás con tu ganado y con tus ovejas. Estará con su madre siete días, y al octavo día me lo darás.
Anahukna hutma ese anenta'ma bulimakao afu'mo'ene sipisipi afu'mo'enema antenigeta Nagri avretma eme namiho. Nerera'ma ese anentama antena atrenkeno nerera'enena 7ni'a kna manite'na, 8ti knarera avreta eme namiho.
31 “Seréis hombres santos para mí, por lo que no comeréis ninguna carne desgarrada por los animales en el campo. Se la echarán a los perros.
Tamagra Nagri ruotge naga mani'nazagu, afi zagagafamo'ma aheno neneno'ma atre'nesia zaga onetma kra aminkeno neno.

< Éxodo 22 >