< Rut 2 >

1 Noemí tenía un pariente por parte de su marido que se llamaba Booz. Era un hombre rico e influyente de la familia de Elimelec.
Hagi ana knafina Naomina nevenagapinti nera mani'neankino agi'a Boasi'e. Agra Elimeleki naga nofipinti afufeno ne' mani'nege'za, rama'a vahe'mo'za ke'za antahi'za hu'naze.
2 Poco después, Rut la moabita le dijo a Noemí: “Por favor, déjame ir a los campos a recoger el grano que ha quedado, si encuentro a alguien que me dé permiso”. “Sí, adelante, hija mía”, respondió Noemí.
Mago zupa Ruti'a Moaputi a'mo, Naomi asmino, Natrege'na hozafi vu'na atresaza bali raga knarerema hunantesage'na tragama hanaza naga zamage nevu'na zogi'neno. Higeno Naomi'a mofa'nimoka, tagri tavutvakinka amne vugahane huno hunte'ne. (Diut 24: 19)
3 Así que fue a recoger el grano que habían dejado los segadores. Resulta que estaba trabajando en un campo que pertenecía a Booz, un pariente de Elimelec.
Higeno Ruti'a vuno bali raga traga nehaza vahe zamage nevuno evuramiama'a zogi atru huno vu'ne. E'i ana eri'zama eri'neana Elimeleki nagapinti ne' Boasi hozafi eri'zana eri'neankino agra Boasi hoze huno ontahi'ne.
4 Más tarde, Booz llegó de Belén y le dijo a los segadores: “¡El Señor esté con ustedes!”. Y ellos respondieron: “¡El Señor lo bendiga!”.
Anama nehia knafi Boasi'a Betlehem kumateti eno, hoza traga nehaza vahe'agu kezatino Ra Anumzamo'a tamagrane manigahie, hige'za zamagra nona'a, Ra Anumzamo'a asomu hugantesie, hu'za hu'naze.
5 Entonces Boozle preguntó a su criado, que estaba a cargo de los segadores: “¿Con quién está emparentada esta joven?”
Boasi'a, hoza traga nehaza vahe'mokizmi kva ne' antahigeno, Amu zahufa ara aza naga nofipinti a' emani'ne?
6 “La joven es una moabita que volvió con Noemí de Moab”, respondió el criado.
Hagi bali traga nehaza vahe'te kva ne'mo anage hu'ne, Agra Moabuti zahufa are, Moabu kumateti Naomi'ene magoka ena'e.
7 “Me pidió permiso para recoger el grano detrás de los segadores. Así que vino, y ha estado trabajando aquí desde la mañana hasta ahora, salvo un breve descanso en el refugio”.
Ruti'a eme nantahigeno, Knare bali tragahu vahe'mokizmi zamage nevu'na, bali raga ko'nama ananekisafinti evu ramisiama'a zogi atru hutere hugaho? Huno hige'na, knarere hunte'noe. E'neregati nantera agafa huno hamponatino tusi eri'za manigsa osu enerino, tona nompina osi'a kna manigsa hu'ne.
8 Booz fue a hablar con Rut. “Escúchame, hija mía”, le dijo. “No te vayas a recoger el grano en el campo de otro. Quédate cerca de mis mujeres.
Higeno Boasi'a anage Rutinku hu'ne, Mofanimoka antahi ankero, mago hozafina atrenka vunka bali raga ome zogi atru osutfa huo. Kagra ama'na hozafinti'ra, atrenka ru hozafina ovugahane. Eri'za a'ne nagani'ane tragotenka eri'zana erigahane.
9 Presta atención a la parte del campo que cosechan los hombres y sigue a las mujeres. Les he dicho a los hombres que no te molesten. Cuando tengas sed, ve a beber de las jarras de agua que han llenado los criados”.
Ke ankerenka vene'nemo'za e'ina hozafi eri'zana eri'zanki nehunka, eri'za a'ne naga zamage huo. Vene'nemo'za kvako osiho hu'na nagra zamasmigahue. Kagri'ma tinku kavesisnigenka, vunka vene'nemo'za ome afi'za eme ante'naza kavofinti afinka no.
10 Ella se inclinó con el rostro hacia el suelo. “¿Por qué eres tan amable conmigo o te fijas en mí, viendo que soy extranjera?”, le preguntó.
Ruti'a agiafi rena reno avugosa mopafi hunteno, agrikura anage hu'ne, Nahigenka nagrira knare'zana hunantenka, nagrikura kagesa antahi nenamine, nagrama ru mopareti a'ma mani'noana?
11 “Me he enterado de todo lo que has hecho por tu suegra desde que murió tu marido”, respondió Booz. “Y también cómo dejaste a tu padre y a tu madre, y la tierra donde naciste, para venir a vivir entre gente que no conocías.
Higeno, Boasi'a nona'a Rutinku anage hu'ne, Maka'zama negave'ma fri'nereti'ma negnoferoma huntenka e'nana'zane, negafane, anta'kane, mopaka'anema atretenka kora antahinka, kenka osu'nana vahe'enena emani'nana kagenke ka'a ko nagrira nasmige'na antahi'noe.
12 Que el Señor te recompense plenamente por todo lo que has hecho: el Señor, el Dios de Israel, a quien has acudido en busca de protección”.
Anama hu'nana nona'a, Ramo mizana kamisie. Knare kvukva zantera Israeli Ra Anumzamo nona huno ante avitegantesie, kagrama kva hunante'snie, hunkama hu'nana Anumzamo asomu hugantesie.
13 “Gracias por ser tan bueno conmigo, señor” – respondió ella – “Me has tranquilizado al hablarme con amabilidad. Ni siquiera soy uno de tus siervos”.
Anante Ruti'a anage hu'ne, Kagra knare'za nagrira hunenantane ramoka, na'ankure nagra mago kagri eri'za ara omani'noanagi, kagra nazeri so'e nehunka, knare keaga hunami'nane.
14 Cuando llegó la hora de comer, Booz la llamó. “Ven aquí”, le dijo. “Toma un poco de pan y mójalo en vinagre de vino”. Así que ella se sentó con los trabajadores y Booz le pasó un poco de grano tostado para que comiera. Ella comió hasta saciarse y le sobró algo.
Henka ne'za nenaza knare, Boasi'a Rutinku anage hu'ne, Amare enka breti eme nenenka, hagi breti ka'a vinega timpi refru hunka no! Higeno bali tragahu vahe'mokizmi zamasoparega umani'negeno tevefi kre hagege hu'naza bali raga refko humigeno Ruti'a neteno amu higeno mago'a eriri'ne.
15 Cuando Rut volvió a trabajar, Booz dijo a sus hombres: “Dejen que recoja el grano incluso entre las gavillas. No le digan nada que la avergüence.
Anante Ruti'a otino bali raga eri atru hunaku nevigeno, Boasi'a eri'za vahe'a zamasmino, Atrenkeno ama a'mo'a bali raga ko'na'ma anakinte'naza amu'nompi vano nehuno zoneginigeta ahe onatiho.
16 De hecho, saquen algunos tallos de los manojos que estén cortando y déjenlos para que los recoja. No la regañen”.
Anahu kna hutma agri tfana, ko'na anakintepintira raga'a rmina avazuhu atre'nenkeno agra zogirino, hagi i'o hutma huonteho.
17 Rut trabajó en el campo hasta la noche. Cuando sacó el grano que había recogido era una gran cantidad.
Ana higeno Ruti'a hozafinti bali raga zogi atru nehigeno vuno kinaga se'ne. Anante agrama zogi atru huno hareno eriri'nea bali rgamofo kna'amo'a 10ni'o, 13ni'a kilo naza fore hu'ne.
18 Lo recogió y lo llevó a la ciudad para mostrarle a su suegra la cantidad que había recogido. Rut también le dio lo que le había sobrado de la comida.
Hagi Ruti'a zogirino, erino rankumate vigeno, nenofero'a nama'a zogirino e'neo ke'ne. Agra mago'a kre hagegehu balima feru nenegeno amu'ma higeno eriri'nea bali raga ne'zana Naomina hefimi'ne.
19 Noemí le preguntó: “¿Dónde has recogido hoy el grano? ¿Dónde has trabajado exactamente? Bendice a quien se haya preocupado lo suficiente por ti como para darte atención”. Entonces ella le contó a su suegra con quién había trabajado. “El hombre con el que he trabajado hoy se llama Booz”.
Naomi'a, nenoferona amanage huno antahige'ne, Inante menina bali raga eritru hu'nane? Iza hozafi eri'zana eri'nane? Aza'o kagriku'ma agesa antahino kza hu'nesimofona asomu huntegahie. Higeno Ruti'a nenoferona aza'ene eri'zana eri'neo, nesmino anage hu'ne, Nagrama menima eri'zama erinte'noa ne'mofo agi'a, Boasi'e huno asmi'ne.
20 “¡Que el Señor lo bendiga!” exclamó Noemí a su nuera. “Sigue mostrando su bondad con los vivos y con los muertos. Ese hombre es un pariente cercano a nosotros, es un ‘redentor de la familia’”.
Naomi'a nenoferonku anage hu'ne, Ra Anumzamo'a agrira asomu huntegahie. Na'ankure Ramo fri'naza nagakura age okanino, mani'nona nagara so'e hunerante. Anante Naomi'a, Rutina asmi'ne, Ama'na nera tagri tvate kora mani'neankino, agra tagri kegava hurantegahie.
21 Rut añadió: “También me dijo: ‘Quédate cerca de mis trabajadores hasta que terminen de recoger toda mi cosecha’”.
Ruti, Moapu a'mo ke nona'a anage hu'ne, Mago'ane nagriku anage hu'ne, Kagra eri'za vaheni'a mokizmi zamate manitere nehnanke'za nagri hozafinti ne'zana tragahu vagaregahaze huno nasmi'ne.
22 “Eso está bien, hija mía”, le dijo Noemí a Rut. “Quédate con sus trabajadoras. No vayas a otros campos donde podrían molestarte”.
Naomi'a, anante nenofero Rutina anage huno asmi'ne, Mofa'nimoka agri eri'za mofa'nene tragotenka eri'zante vnanana knare hugantegahie. Na'ankure ru vahe hozafi'ma eri'za omerisanana, hazenkezamo kvufare egahie.
23 Así que Rut se quedó con las trabajadoras de Booz recogiendo el grano hasta el final de la cosecha de cebada, y luego hasta el final de la cosecha de trigo. Vivió con su suegra todo el tiempo.
Ana higeno Ruti'a, Boasi eri'za mofane zagane tragoteno bali raga zogino eritru nehigeno, bali hozama tragahu eri'zamo'a vagaregeno, witi hozama tragahu eri'zamo'enena anante vagare'ne. Ana eri'zama vagaregeno'a Ruti'a nenofero'ene mani'ne.

< Rut 2 >