< Proverbios 1 >
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
De spreuken van Salomo, den zoon van David, den koning van Israel,
2 Estos proverbios son para alcanzar sabiduría e instrucción, y para reconocer los dichos que proporcionan conocimiento.
Om wijsheid en tucht te weten; om te verstaan redenen des verstands;
3 Los proverbios educan en razón, en vivir bien, en el sano juicio, y en actuar con justicia.
Om aan te nemen onderwijs van goed verstand, gerechtigheid, en recht, en billijkheden;
4 Dan discernimiento a los inmaduros, así como conocimiento y discreción a los jóvenes.
Om den slechten kloekzinnigheid te geven, den jongeling wetenschap en bedachtzaamheid.
5 Las personas sabias escucharán y aprenderán aún más, y los que tienen buen juicio aprenderán a guiar a otros,
Die wijs is, zal horen, en zal in lere toenemen; en die verstandig is, zal wijzen raad bekomen;
6 entendiendo los proverbios y los enigmas, así como los dichos y preguntas de los sabios.
Om te verstaan een spreuk en de uitlegging, de woorden der wijzen en hun raadselen.
7 El verdadero conocimiento comienza con la honra al Señor, pero los insensatos se burlan de la sabiduría y del buen consejo.
De vrees des HEEREN is het beginsel der wetenschap; de dwazen verachten wijsheid en tucht.
8 Hijo mío, presta atención a la instrucción de tu padre, y no rechaces la enseñanza de tu madre.
Mijn zoon! hoor de tucht uws vaders, en verlaat de leer uwer moeder niet;
9 Son como una corona de gracia para adornar tu cabeza, y como dijes para tu cuello.
Want zij zullen uw hoofd een aangenaam toevoegsel zijn, en ketenen aan uw hals.
10 Hijo mío, si alguna persona malvada quisiera tentarte, no cedas.
Mijn zoon! indien de zondaars u aanlokken, bewillig niet;
11 Podrán decirte: “Ven con nosotros. Escondámonos y alistémonos para matar a cierta persona. ¡Hagámosle una emboscada y vamos a divertirnos!
Indien zij zeggen: Ga met ons, laat ons loeren op bloed, ons versteken tegen den onschuldige, zonder oorzaak;
12 ¡Vamos y quemémoslo vivo, y llevémoslo a la tumba, aunque aún está sano! (Sheol )
Laat ons hen levend verslinden, als het graf; ja, geheel en al, gelijk die in den kuil nederdalen; (Sheol )
13 Así podremos tomar sus pertenencias de valor, y llenaremos nuestros hogares con lo que habremos robado!
Alle kostelijk goed zullen wij vinden, onze huizen zullen wij met roof vullen.
14 ¡Ven con nosotros y comprartiremos las ganancias!”
Gij zult uw lot midden onder ons werpen; wij zullen allen een buidel hebben.
15 Hijo mío, no sigas sus caminos. No vayas en la misma dirección con ellos.
Mijn zoon! wandel niet met hen op den weg; weer uw voet van hun pad.
16 Porque ellos se corren para hacer el mal, y se apresuran en causar violencia y cometer asesinatos.
Want hun voeten lopen ten boze; en zij haasten zich om bloed te storten.
17 De nada sirve ponerle una trampa a las aves si ellas la pueden ver.
Zekerlijk, het net wordt tevergeefs gespreid voor de ogen van allerlei gevogelte;
18 Sin embargo, estas personas malvadas se ocultan y están listas para matar a otros, pero ellos mismos son las víctimas. ¡Sus trampas son para ellos mismos!
En deze loeren op hun eigen bloed, en versteken zich tegen hun zielen.
19 Esto es lo que te ocurrirá, si te enriqueces cometiendo crímenes: ¡Morirás!
Zo zijn de paden van een iegelijk, die gierigheid pleegt; zij zal de ziel van haar meester vangen.
20 La sabiduría grita por las calles. Ella clama en las plazas.
De opperste Wijsheid roept overluid daarbuiten; Zij verheft Haar stem op de straten.
21 Grita en las esquinas llenas, y explica su mensaje en las puertas de la ciudad:
Zij roept in het voorste der woelingen; aan de deuren der poorten spreekt Zij Haar redenen in de stad;
22 “¿Hasta cuándo amarán la insensatez, ustedes insensatos? ¿Hasta cuando, ustedes burladores, disfrutarán de sus burlas? ¿Hasta cuándo los tontos odiarán el conocimiento?
Gij slechten! hoe lang zult gij de slechtigheid beminnen, en de spotters voor zich de spotternij begeren, en de zotten wetenschap haten?
23 Presten atención a mis advertencias, y yo derramaré sobre ustedes mis pensamientos más profundos. Les explicaré todo lo que sé.
Keert u tot Mijn bestraffing; ziet, Ik zal Mijn Geest ulieden overvloediglijk uitstorten; Ik zal Mijn woorden u bekend maken.
24 “Porque yo los he llamado pero ustedes se han negado a escuchar. Les extendí mi mano, pero no les importó.
Dewijl Ik geroepen heb, en gijlieden geweigerd hebt; Mijn hand uitgestrekt heb, en er niemand was, die opmerkte;
25 Ignoraron mi palabra, y no prestaron atención a mis advertencias.
En gij al Mijn raad verworpen, en Mijn bestraffing niet gewild hebt;
26 “Por eso me reiré de ustedes cuando estén en problemas. Me burlaré cuando el pánico se apodere de ustedes.
Zo zal Ik ook in ulieder verderf lachen; Ik zal spotten, wanneer uw vreze komt.
27 Cuando el pánico caiga sobre ustedes como una tormenta, y la angustia los golpee como un torbellino. Cuando sobre ustedes venga el dolor y lamento,
Wanneer uw vreze komt gelijk een verwoesting, en uw verderf aankomt als een wervelwind; wanneer u benauwdheid en angst overkomt;
28 clamarán a mi pidiendo ayuda, pero yo no responderé. Me buscarán por todas partes, pero no me encontrarán.
Dan zullen zij tot Mij roepen, maar Ik zal niet antwoorden; zij zullen Mij vroeg zoeken, maar zullen Mij niet vinden;
29 ¿Por qué? Porque aborrecieron el conocimiento, y no eligieron respetar al Señor.
Daarom, dat zij de wetenschap gehaat hebben, en de vreze des HEEREN niet hebben verkoren.
30 Ellos no están dispuestos a aceptar mi consejo, y aborrecen mis advertencias.
Zij hebben in Mijn raad niet bewilligd; al Mijn bestraffingen hebben zij versmaad;
31 “Por lo tanto, tendrán que comer el fruto de sus propias decisiones, y se saciarán de sus propios planes retorcidos.
Zo zullen zij eten van de vrucht van hun weg, en zich verzadigen met hun raadslagen.
32 Los necios mueren por su propia rebeldía. Los tontos son destruidos por su descuido.
Want de afkering der slechten zal hen doden, en de voorspoed der zotten zal hen verderven.
33 Pero todos los que me oyen estarán seguros, y vivirán sin preocuparse de problema alguno”.
Maar die naar Mij hoort, zal zeker wonen, en hij zal gerust zijn van de vreze des kwaads.