Proverbios 6
1 Hijo mío, imagina que te has comprometido como codeudor para pagar una deuda a favor de tu vecino, y has estrechado tu mano con un extranjero para cerrar ese pacto,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 quedando así atrapado por tu promesa, y preso por tu palabra.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Esto es lo que debes hacer: Sal de ese compromiso, porque te has puesto bajo el poder de esa persona. Ve donde tu vecino con toda humildad y pídele que te libre de ese compromiso.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 No te demores, ni te vayas a dormir sin haberlo resuelto. No descanses hasta haberlo hecho.
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Sal de esa deuda como la gacela que escapa de una trampa, como un ave que sale de la jaula del cazador.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 ¡Ve y observa a las hormigas, holgazán! Aprende de lo que hacen, para que seas sabio.
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Ellas no tienen un líder, ni un dirigente, ni un gobernador,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 y sin embargo trabajan duro durante el verano para obtener su alimento, recogiendo todo lo que necesitan para el tiempo de la cosecha.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 ¿Hasta cuándo estarás allí acostado, holgazán? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Tú dices: “Dormiré un poco más, solo una siesta, o cruzaré los brazos un poquito más para descansar”.
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 Pero la pobreza te atacará como un ladrón, y la miseria como un guerrero armado.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Los rebeldes y malvados andan por ahí diciendo mentiras,
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 guiñando un ojo, haciendo gestos escurridizos con sus pies, y haciendo señales descorteses con sus dedos.
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Sus mentes retorcidas solo traman maldad, causando problemas siempre.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Por ello el desastre cae sobre tales personas, y en solo un instante son destruidos sin remedio.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 Hay seis cosas que el Señor aborrece, y aun siete que detesta:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 los ojos arrogantes, una lengua mentirosa, las manos que matan al inocente,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 una mente que conspira maldad, los pies que se apresuran a hacer el mal,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 un testigo falso que miente, y los que causan discordia entre las familias.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Hijo mío, presta atención a la instrucción de tu padre, y no rechaces la enseñanza de tu madre.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Guárdalas siempre en tu mente. Átalas en tu cuello.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 Ellas te guiarán cuando camines, te cuidarán al dormir, y te hablarán al levantarte.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 Porque la instrucción es como una lámpara, y la enseñanza es como la luz. La corrección que surge de la disciplina es el camino a la vida.
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 Te protegerá de una mujer malvada y de las palabras seductoras de una prostituta.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 No dejes que tu mente codicie su belleza, y dejes que te hipnotice con sus pestañas.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 Puedes comprar una prostituta por el precio de una rebanada de pan, pero el adulterio con la mujer de otro hombre puede costarte la vida.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 ¿Puedes poner fuego en tu regazo sin quemar tu ropa?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 ¿Puedes caminar sobre carbón encendido sin abrasar tus pies?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 Lo mismo ocurre con todo el que duerme con la esposa de otro hombre. Ningún hombre que la toque quedará sin castigo.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 La gente no condena a un ladrón, si este roba para satisfacer su hambre.
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 Pero si lo atrapan, tiene que pagar siete veces lo que robó, incluso devolviendo todo lo que tenga en su casa.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Cualquier hombre que comete adulterio con una mujer es insensato. El que así actúa se destruye a sí mismo.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Tal hombre será herido y deshonrado. Su desgracia no cesará.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 Porque el celo hará enojar a su esposo, y no se contendrá al tomar venganza.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 Tal esposo rechazará cualquier tipo de compensación; y ninguna cantidad, por grande que sea, podrá pagarle.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
