Proverbios 4

1 Escuchen, hijos, la instrucción de un padre. Estén atentos al sano juicio,

Dinggin ninyo, mga anak ko, ang turo ng ama, at makinig kayo upang matuto ng kaunawaan:

2 porque lo que les diré es consejo fiel. No rechacen mis enseñanzas.

Sapagka't bibigyan ko kayo ng mabuting aral; huwag ninyong bayaan ang aking kautusan.

3 Porque yo también fui hijo de mi padre, un joven tierno, e hijo único de mi madre

Sapagka't ako'y anak sa aking ama, malumanay at bugtong sa paningin ng aking ina.

4 y él fue quien me instruyó. Me dijo: “Presta atención a las palabras que te digo y no las olvides. Haz lo que te digo y vivirás.

At tinuruan niya ako, at nagsabi sa akin: Pigilan ng iyong puso ang aking mga salita; ingatan mo ang aking mga utos, at mabuhay ka:

5 Obtén sabiduría, busca el sano juicio. No olvides mis palabras, ni las desprecies.

Magtamo ka ng karunungan, magtamo ka ng kaunawaan; huwag mong kalimutan, ni humiwalay man sa mga salita ng aking bibig:

6 “No abandones la sabiduría porque ella te mantendrá a salvo. Ama la sabiduría y ella te protegerá.

Huwag mo siyang pabayaan at iingatan ka niya; ibigin mo siya at iingatan ka niya.

7 Lo primero que debes hacer para ser sabio es obtener sabiduría. Junto a todo lo que obtengas, procura obtener inteligencia.

Karunungan ay pinaka pangulong bagay; kaya't kunin mo ang karunungan: Oo, sa lahat mong kukunin ay kunin mo ang unawa.

8 Atesora la sabiduría y ella te alabará. Abrázala y ella te honrará.

Iyong ibunyi siya, at kaniyang itataas ka: kaniyang dadalhin ka sa karangalan, pagka iyong niyakap siya.

9 Colocará sobre tu cabeza una corona de gracia, y te ofrecerá una corona de gloria”.

Siya'y magbibigay sa iyong ulo ng pugong na biyaya: isang putong ng kagandahan ay kaniyang ibibigay sa iyo.

10 Escucha, hijo mío. Si aceptas lo que te digo, vivirás larga vida.

Dinggin mo, Oh anak ko, at iyong tanggapin ang aking mga sinasabi; at ang mga taon ng iyong buhay ay magiging marami.

11 Te he explicado el camino de la sabiduría. Te he guiado por los caminos de rectitud.

Aking itinuro ka sa daan ng karunungan; aking pinatnubayan ka sa landas ng katuwiran.

12 No habrá obstáculos cuando camines, ni tropezarás al correr.

Pagka ikaw ay yumayaon hindi magigipit ang iyong mga hakbang; at kung ikaw ay tumatakbo, hindi ka matitisod.

13 Aférrate a estas instrucciones, y no las dejes ir. Protégelas, porque son el cimiento de la vida.

Hawakan mong mahigpit ang turo; huwag mong bitawan: iyong ingatan; sapagka't siya'y iyong buhay.

14 No andes por el camino de los malvados, ni sigas el ejemplo de los que hacen el mal.

Huwag kang pumasok sa landas ng masama, at huwag kang lumakad ng lakad ng mga masasamang tao.

15 Evítalos por completo y no vayas por allí. Da la vuelta y sigue tu camino.

Ilagan mo, huwag mong daanan; likuan mo, at magpatuloy ka.

16 Los malvados no descansan hasta haber cometido maldad. No pueden dormir sin haber engañado a alguna persona.

Sapagka't hindi sila nangatutulog, malibang sila'y nakagawa ng kasamaan; at ang kanilang tulog ay napapawi, malibang sila'y makapagpabuwal.

17 Porque comen del pan de la maldad y beben del vino de la violencia.

Sapagka't sila'y nagsisikain ng tinapay ng kasamaan, at nagsisiinom ng alak ng karahasan.

18 La vida de los que hacen el bien es como la luz de la aurora, que va en aumento hasta que su luz llega a plenitud del día.

Nguni't ang landas ng matuwid ay parang maliyab na liwanag, na sumisilang ng higit at higit sa sakdal na araw.

19 Pero la vida de los malvados es como la total oscuridad, en la que no pueden ver con qué tropiezan.

Ang lakad ng masama ay parang kadiliman: Hindi nila nalalaman kung ano ang kanilang kinatitisuran.

20 Hijo mío, presta atención a lo que te digo y escucha mis palabras.

Anak ko, makinig ka sa aking mga salita; ikiling mo ang iyong pakinig sa aking mga sabi.

21 No las pierdas de vista y reflexiona sobre ellas,

Huwag mangahiwalay sa iyong mga mata; Ingatan mo sa kaibuturan ng iyong puso.

22 porque son vida para quien las encuentra, y traen sanidad a todo el cuerpo.

Sapagka't buhay sa nangakakasumpong, at kagalingan sa buo nilang katawan.

23 Por encima de todas las cosas, protege tu mente, pues todo en la vida procede de ella.

Ingatan mo ang iyong puso ng buong sikap; sapagka't dinadaluyan ng buhay,

24 Nunca mientas, ni hables con deshonestidad.

Ihiwalay mo sa iyo ang masamang bibig, at ang mga suwail na labi ay ilayo mo sa iyo.

25 Enfócate en lo que está delante de ti, mira lo que tienes adelante.

Tuminging matuwid ang iyong mga mata, at ang iyong mga talukap-mata ay tuminging matuwid sa harap mo.

26 Pon tu atención en el camino que te has propuesto, y estarás seguro donde vayas.

Papanatagin mo ang landas ng iyong mga paa, at mangatatag ang lahat ng iyong lakad.

27 No te apartes ni a la derecha, ni a la izquierda, y aléjate del mal.

Huwag kang lumiko sa kanan o sa kaliwa man: ihiwalay mo ang iyong paa sa kasamaan.