< Proverbios 30 >

1 Estas son las palabras de Agur, hijo de Jaqué. Un oráculo. Esto es lo que dice el hombre. Dios, estoy cansado. No tengo fuerzas.
Verba Congregantis filii Vomentis. Visio, quam locutus est vir, cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
2 Soy tan tonto que no soy un hombre de verdad; no logro pensar como un ser humano.
Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
3 No he aprendido sabiduría; no tengo conocimiento del Santo.
Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
4 ¿Quién ha ido al cielo y ha vuelto a la tierra? ¿Quién sostiene los vientos en la palma de sus manos? ¿Quién ha envuelto las aguas en su manto? ¿Quién ha establecido los límites de la tierra? ¿Cuál es nombre y el nombre de su hijo? ¿Estás seguro de que no lo sabes?
Quis ascendit in cælum atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terræ? quod nomen est eius, et quod nomen filii eius, si nosti?
5 Cada palabra que Dios dice ha resultado ser verdadera. Él defiende a todos los que lo buscan pidiendo protección.
Omnis sermo Dei ignitus, clypeus est sperantibus in se:
6 No añadas nada a sus palabras, o te criticará y quedarás como un mentiroso.
ne addas quidquam verbis illius, et arguaris inveniarisque mendax.
7 Dios, quiero pedirte dos cosas. Por favor, no te niegues a dármelas antes de que muera.
Duo rogavi te, ne deneges mihi antequam moriar.
8 No dejes que sea falso, ayúdame a no decir mentiras. No me hagas pobre ni rico; solo dame la comida que necesito.
Vanitatem, et verba mendacia longe fac a me. Mendicitatem, et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria:
9 Porque si tengo mucho dinero, podría abandonarte y decir: “¿Quién es el Señor?” y si soy pobre, podría robar y dañar la reputación de mi Dios.
ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus furer, et periurem nomen Dei mei.
10 No calumnies a un siervo ante su amo, o te maldecirá y sufrirás por ello.
Ne accuses servum ad Dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
11 Hay quienes maldicen a sus padres y no bendicen a sus madres.
Generatio, quæ patri suo maledicit, et quæ matri suæ non benedicit.
12 Hay quienes se ven a sí mismos como puros, pero están sucios y no se han lavado.
Generatio, quæ sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis.
13 Hay quienes creen que son grandes y poderosos, y desprecian a otros.
Generatio, cuius excelsi sunt oculi, et palpebræ eius in alta surrectæ.
14 Hay quienes tienen dientes como espadas, colmillos como cuchillos, listos para devorarse a los pobres de la tierra, a los necesitados de la sociedad.
Generatio, quæ pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
15 La sanguijuela tiene dos hijas que gritan: “¡Dame! ¡Dame!” Hay tres cosas que nunca se satisfacen, y cuatro que nuca dicen que es suficiente:
Sanguisugæ duæ sunt filiæ, dicentes: Affer, Affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum, quod numquam dicit: Sufficit.
16 La tumba, el vientre que no logra concebir, la tierra sedienta de agua, y el fuego que nunca dice “¡Basta!” (Sheol h7585)
Infernus, et os vulvæ, et terra, quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol h7585)
17 Los que ridiculizan a sus padres y desprecian la obediencia a la madre, los cuervos les sacarán los ojos y serán comidos por buitres jóvenes.
Oculum, qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilæ.
18 Estas tres cosas son increíblemente difíciles para mi, y son cuatro las que no logro entender:
Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
19 La forma en que un águila se eleva en el cielo, la forma en que una serpiente se desliza sobre una roca, la forma en que un barco navega por el mar, y la forma en que un hombre y una mujer se enamoran.
Viam aquilæ in cælo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
20 Así es como una mujer comete adulterio: come, se limpia la boca, y dice: “¡No he hecho nada malo!”
Talis est et via mulieris adulteræ, quæ comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
21 Tres cosas hacen temblar a la tierra y son cuatro las que no puede soportar:
Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
22 un esclavo que se vuelve rey, un tonto que come como cerdo
Per servum cum regnaverit: per stultum cum saturatus fuerit cibo:
23 una mujer insoportable que se casa, y una sirvienta ocupando el lugar de su ama.
per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit assumpta: et per ancillam cum fuerit heres dominæ suæ.
24 Hay cuatro cosas en la tierra que son pequeñas, pero muy sabias:
Quatuor sunt minima terræ, et ipsa sunt sapientiora sapientibus.
25 Las hormigas: no son fuertes, pero trabajan todo el verano para reservar alimento.
Formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum sibi:
26 Los damanes: que no tienen mucha fuerza, pero construyen sus casas en la roca.
lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum:
27 Langostas: No tienen rey pero marchan en línea y organizadas.
regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas:
28 La lagartija: puedes atraparla con tus manos, pero vive en el palacio del rey.
stellio manibus nititur, et moratur in ædibus regis.
29 Hay tres cosas que son gloriosas al verlas caminar, y son cuatro las que muestran dignidad al moverse:
Tria sunt, quæ bene gradiuntur, et quartum, quod incedit feliciter:
30 El león, supremo entre los animales salvajes, que no le teme a nada.
Leo fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum:
31 El estornino que revolotea, el ciervo, y el rey con su ejército.
gallus succinctus lumbos: et aries: nec est rex, qui resistat ei.
32 Si en tu necedad has estado jactándote de ti mismo, o has hecho planes para hacer algo malo, détente y pon tu mano sobre tu boca.
Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime: si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
33 Como la leche batida produce mantequilla, y retorcer la nariz de alguien la hace sangrar, así mismo agitar la ira causa discusiones.
Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac, exprimit butyrum: et qui vehementer emungit, elicit sanguinem: et qui provocat iras, producit discordias.

< Proverbios 30 >