< Proverbios 3 >

1 Hijo mío, no olvides mis instrucciones. Recuerda siempre mis mandamientos.
Wuoda, kik wiyi wil kod puonjna to ket chikena osik e chunyi,
2 Así vivirás muchos años, y tu vida será plena.
nimar gibiro miyo ngimani dhi maber midag higni mangʼeny kendo ibed gi kwe kod mwandu.
3 Aférrate a la bondad y a la verdad. Átalas a tu cuello y escríbelas en tu mente.
Kik iwe hera kod adiera weyi; twegi e ngʼuti, kendo ndikgi e chunyi maiye.
4 Así tendrás buena reputación y serás apreciado por Dios y la gente.
Eka iniyud ngʼwono kod nying maber e nyim Nyasaye kod dhano.
5 Pon tu confianza totalmente en el Señor, y no te fíes de lo que crees saber.
Gen kuom Jehova Nyasaye gi chunyi duto, kendo kik igen kuom ngʼeyoni iwuon;
6 Recuérdalo en todo lo que hagas, y él te mostrará el camino correcto.
ket yoreni duto kuome eka nomi yoregi oriere tir.
7 No te creas sabio, respeta a Dios y evita el mal.
Kik ibed mariek e pachi iwuon to luor Jehova Nyasaye eka inilo richo.
8 Entonces serás sanado y fortalecido.
Tim ma kamano nomi ringri bedo gi ngima kendo nobed chiemo ne chunyi.
9 Honra al Señor con tu riqueza y con los primeros frutos de tus cosechas.
Mi Jehova Nyasaye duongʼ gi mwanduni kichiwone cham mabeyo ma ikayo e puotheni;
10 Entonces tus graneros serán llenos de fruto, y tus estanques rebosarán de vino nuevo.
eka dechegi nopongʼ gi cham mogundho kendo agulnigi nopongʼ gi divai manyien maonge kama ikanoe.
11 Hijo mío, no rechaces la disciplina del Señor ni te enojes cuando te corrija,
Wuoda, kik icha kum mar Jehova Nyasaye kendo kik ingʼur kokweri kuom gik maricho;
12 porque el Señor corrige a los que ama, así como un padre corrige al hijo que más le agrada.
nimar Jehova Nyasaye kumo jogo mohero mana kaka wuoro chiko wuode ma omorgo.
13 Felices son los que encuentran la sabiduría y obtienen entendimiento,
En jahawi ngʼatno moyudo rieko, ngʼatno man-gi winjo,
14 porque la sabiduría vale más que la plata, y ofrece mejor recompensa que el oro.
nimar en gohala moloyo fedha kendo okelo gik mabeyo moloyo dhahabu.
15 ¡La sabiduría vale más que muchos rubíes y no se compara con ninguna cosa que puedas imaginar!
Ober moloyo kite ma nengogi tek; onge gimoro amora migombo ma dipim kode.
16 Por un lado ella te brinda larga vida, y por el otro riquezas y honra.
Ngima kuom ndalo mangʼeny ni e lwete korachwich; to e lwete koracham nitiere mwandu kod duongʼ.
17 Te dará verdadera felicidad, y te guiará a una prosperidad llena de paz.
Yorene gin yore mag mor kendo yorene duto gin mag kwe.
18 La sabiduría es un árbol de vida para todo el que se aferra a ella, y bendice a todos los que la aceptan.
En yadh ngima ne jogo morwake; jogo mopadore kuome biro yudo gweth.
19 Fue gracias a la sabiduría el Señor creó la tierra, y gracias al conocimiento puso los cielos en su lugar.
Kuom rieko Jehova Nyasaye nochweyo mise mar piny kendo noketo polo kama entie kuom lony mare;
20 Fue gracias a su conocimiento que las aguas de las profundidades fueron liberadas, y las nubes enviadas como rocío.
kuom ngʼeyo mare ema nopogogo aore gi nembe, kendo nomiyo boche polo okelo thoo.
21 Hijo mío, aférrate al buen juicio y a las decisiones sabias; no los pierdas de vista,
Wuoda, rit ngʼado bura makare kod pogo tiend wach, kik iwe gilalni.
22 porque serán vida para ti, y como un adorno en tu cuello.
Ginibedni ngima maber, ka tigo maber mitweyo e ngʼuti.
23 Caminarás con confianza y no tropezarás.
Eka ibiro dhi e yoreni gi kwe kendo tiendi ok nochwanyre;
24 Cuando descanses, no tendrás temor, y cuando te acuestes tu sueño será placentero.
ka inindo, to ok inibed maluor, kendo ininind mayom nyaka piny ru.
25 No tendrás temor del pánico repentino, ni de los desastres que azotan al malvado,
Kik ibed giluoro mar masira ma ditimreni apoya nono kata kethruok mamako jogo maricho,
26 porque el Señor será tu confianza, y evitará que caigas en trampa alguna.
nimar Jehova Nyasaye ema nomi ibed jachir kendo norit tiendi mondo kik odonji e obadho.
27 No le niegues el bien a quien lo merece cuando tengas el poder en tus manos.
Kik iwe timo maber ni jogo mowinjorego, ka in kod nyalo mar timo kamano.
28 No le digas a tu prójimo: “Vete. Ven mañana, y yo te daré”, si ya tienes los recursos para darle.
Ka inyalo konyo wadu kawuono, to kik iwachne niya, “Dogi iduog bangʼe kiny, eka akonyi.”
29 No hagas planes para perjudicar a tu prójimo que vive junto a ti, y que confía en ti.
Kik ichan hinyo jabathi, modak machiegni kodi gi kwe.
30 No discutas con nadie sin razón, si no han hecho nada para hacerte daño alguno.
Kik ihangne ngʼato wach maonge gima omiyo, kaonge gima rach mosetimoni.
31 ¡No sientas celos de los violentos, ni sigas su ejemplo!
Kik nyiego maki gi ja-mahundu, kata wuotho e yore moro amora.
32 Porque el Señor aborrece a los mentirosos, pero es amigo de los que hacen lo que es bueno.
Nimar Jehova Nyasaye ger gi jaricho to ogeno joma kare.
33 Las casas de los malvados están malditas por el Señor, pero él bendice los hogares de los que viven en rectitud.
Kwongʼ mar Jehova Nyasaye ni e od jaricho, to ogwedho dala ngʼat makare.
34 Él se burla de los que se burlan, pero es bondadoso con los humildes.
Ojaro jojaro masungore to ochiwo ngʼwono ni joma obolore.
35 Los sabios recibirán honra, pero los necios permanecerán en desgracia.
Joma riek yudo luor kaka girkeni to joma ofuwo enonyis wichkuotgi ayanga.

< Proverbios 3 >