Proverbios 26

1 Honrar a un tonto es tan inoportuno como la nieve en el verano, o la lluvia durante la cosecha.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 La maldición no caerá sobre la persona que no la merece. Será como el ave o la golondrina que revolotean.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 Los caballos necesitan un látigo, los asnos necesitan un freno. ¡Del mismo modo, los tontos necesitan vara en sus lomos!

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 No respondas al tonto según su estupidez, o terminarás igual que ellos.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 No respondas al tonto según su estupidez, o pensaran que son sabios.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 Confiar la entrega de un mensaje en manos de un tonto, es como cortar tus pies o beber veneno.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 Un proverbio dicho por un tonto es tan inútil como las piernas de un inválido.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 Honrar a un tonto es tan inútil como tratar de atar una piedra a una honda.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 Un proverbio dicho por un tonto es tan ridículo como ver a un borracho entre espinos.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 Todo el que contrata a un tonto o a un desconocido errante, es como un arquero que hiere a la gente lanzando flechas al azar.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 Los tontos repiten su estupidez, así como un perro vuelve a comer su vomito.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 ¡Has visto a un hombre sabio en su propia opinión? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 Los perezosos son los que dicen: “¡Hay un león en el camino, un león por las calles!”

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 El perezoso se voltea en la cama, como la puerta se recuesta en sus bisagras.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 Los perezosos extienden su mano hasta el plato, pero están demasiado cansados como para llevarse la comida a la boca.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 Los perezosos son más sabios en su propia opinión que muchos consejeros prudentes.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 Tomar parte en la disputa de otra persona es como agarrar a un perro callejero por las orejas.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 Serás como un loco lanzando flechas con fuego y matando gente

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 si mientes a tu amigo, para luego decirle que era una broma.

20 Sin madera, el fuego se apaga, y sin chismosos, se acaba la discordia.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 Una persona conflictiva aumenta la discordia, como poner carbón en brasas, o madera en el fuego.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 Escuchar chismes es como tragar bocados de tu comida preferida. Llegan hasta lo más profundo.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 La persuación con intenciones malvadas es como un esmalte brillante de plomo en una olla de barro.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 La gente te adulará aunque te odien. En el fondo te mienten.

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 Cuando las personas sean buenas contigo, no les creas. Su mente está llena de odio hacia ti.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Aunque su odio esté oculto detrás de su astucia, su maldad quedará expuesta delante de todos.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 Aquellos que cavan fosos para hacer caer a otros, terminarán cayendo ellos mismos. Y los que hacen rodar piedras, quedarán aplastados por ellas.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 Si mientes, muestras odio por las víctimas de tus mentiras. Si halagas a las personas, causarás desastre.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.