< Proverbios 26 >

1 Honrar a un tonto es tan inoportuno como la nieve en el verano, o la lluvia durante la cosecha.
Akkuma cabbii yeroo bonaa yookaan bokkaa yeroo haamaa, nama gowwaaf ulfinni hin malu.
2 La maldición no caerá sobre la persona que no la merece. Será como el ave o la golondrina que revolotean.
Akkuma simbirri barriftu yookaan daaloteen barriftu abaarsi sababii malee dhufu nama irra hin buʼu.
3 Los caballos necesitan un látigo, los asnos necesitan un freno. ¡Del mismo modo, los tontos necesitan vara en sus lomos!
Alangaan fardaaf, luugamni harreef, uleen immoo dugda gowwaatiif mala!
4 No respondas al tonto según su estupidez, o terminarás igual que ellos.
Gowwaadhaaf akka gowwummaa isaatti hin deebisin; yoo akkas goote ati mataan kee iyyuu akkuma isaa taata.
5 No respondas al tonto según su estupidez, o pensaran que son sabios.
Gowwaadhaaf deebii gowwummaa isaatiif malu kenni; yoo kanaa achii inni ogeessa of seʼaa.
6 Confiar la entrega de un mensaje en manos de un tonto, es como cortar tus pies o beber veneno.
Harka nama gowwaatti ergaa ergachuun, akkuma miilla ofii irraa muruu yookaan summii dhuguu ti.
7 Un proverbio dicho por un tonto es tan inútil como las piernas de un inválido.
Afaan nama gowwaa keessatti, fakkeenyi akkuma miilla naafaa ti.
8 Honrar a un tonto es tan inútil como tratar de atar una piedra a una honda.
Namni gowwaadhaaf ulfina kennu, akkuma nama furrisaatti dhagaa guduunfuu ti.
9 Un proverbio dicho por un tonto es tan ridículo como ver a un borracho entre espinos.
Fakkeenyi afaan gowwaa keessatti akkuma qoraattii harka nama machaaʼee keessaa ti.
10 Todo el que contrata a un tonto o a un desconocido errante, es como un arquero que hiere a la gente lanzando flechas al azar.
Namni gowwaa yookaan kara deemaa qaxaratu akkuma adamsaa nama hunda xiyyaan madeessuu ti.
11 Los tontos repiten su estupidez, así como un perro vuelve a comer su vomito.
Akkuma sareen diddiga isheetti deebitu sana, gowwaan gowwummaa isaa irra deddeebiʼa.
12 ¡Has visto a un hombre sabio en su propia opinión? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!
Ati nama akka ilaalcha ofii isaatti ogeessa taʼe argitaa? Isa irra gowwaatu abdii caalu qaba.
13 Los perezosos son los que dicen: “¡Hay un león en el camino, un león por las calles!”
Dhibaaʼaan, “Leenci karaa irra jira; leenci sodaachisaan daandii irra jira!” jedha.
14 El perezoso se voltea en la cama, como la puerta se recuesta en sus bisagras.
Akkuma saanqaan muchoo isaa irra naannaʼu, dhibaaʼaan siree ofii irra gaggaragala
15 Los perezosos extienden su mano hasta el plato, pero están demasiado cansados como para llevarse la comida a la boca.
Dhibaaʼaan harka isaa waciitii keessa kaaʼa; gara afaan isaatti deebifachuuf ni dhibaaʼa.
16 Los perezosos son más sabios en su propia opinión que muchos consejeros prudentes.
Dhibaaʼaan namoota hubannaadhaan deebii kennan torba caalaa ogeessa of seʼa.
17 Tomar parte en la disputa de otra persona es como agarrar a un perro callejero por las orejas.
Namni lola nama biraa keessa seenu, akkuma nama harkaan gurra saree qabuu ti.
18 Serás como un loco lanzando flechas con fuego y matando gente
Akkuma maraatuu ibidda yookaan xiyya namatti gad dhiisu tokkoo
19 si mientes a tu amigo, para luego decirle que era una broma.
namni, “Ani nan qoose!” jedhee ollaa isaa gowwoomsus akkasuma.
20 Sin madera, el fuego se apaga, y sin chismosos, se acaba la discordia.
Ibiddi yoo qoraan dhabe ni dhaama; hamiin yoo hin jiraanne, lolli ni qabbanaaʼa.
21 Una persona conflictiva aumenta la discordia, como poner carbón en brasas, o madera en el fuego.
Akkuma cileen barbadaa ibiddaa bobeessee qoraan ibidda qabsiisu sana namni lola jaallatu lola kakaasa.
22 Escuchar chismes es como tragar bocados de tu comida preferida. Llegan hasta lo más profundo.
Dubbiin hamattuu akkuma gurshaa miʼaawuu ti; gara kutaa garaattis gad buʼa.
23 La persuación con intenciones malvadas es como un esmalte brillante de plomo en una olla de barro.
Dubbiin gaariin garaa hamaa keessaa baʼu akkuma okkotee meetiin irra dibamee ti.
24 La gente te adulará aunque te odien. En el fondo te mienten.
Namni maqaa namaa balleessu tokko arrabuma ofiitiin nama tolaa of fakkeessa; garaa isaa keessatti immoo gowwoomsaa guduunfata.
25 Cuando las personas sean buenas contigo, no les creas. Su mente está llena de odio hacia ti.
Yoo dubbiin isaa sitti miʼaawe iyyuu isa hin amanin; wanni jibbisiisaan torba garaa isaa guuteeraatii.
26 Aunque su odio esté oculto detrás de su astucia, su maldad quedará expuesta delante de todos.
Jalʼinni isaa sobaan haguugamee dhokfamuu dandaʼa; hamminni isaa garuu fuula waldaa duratti ifatti baʼa.
27 Aquellos que cavan fosos para hacer caer a otros, terminarán cayendo ellos mismos. Y los que hacen rodar piedras, quedarán aplastados por ellas.
Namni boolla qotu boolla keessa buʼa; nama dhagaa gangalchus, dhagaan sun isumatti deebiʼa.
28 Si mientes, muestras odio por las víctimas de tus mentiras. Si halagas a las personas, causarás desastre.
Arrabni sobu tokko warruma miidhu sana jibba; afaan saadu tokkos badiisa fida.

< Proverbios 26 >