< Proverbios 26 >
1 Honrar a un tonto es tan inoportuno como la nieve en el verano, o la lluvia durante la cosecha.
Toy ny oram-panala amin’ ny lohataona, Ary toy ny ranonorana amin’ ny taom-pijinjana, Dia toy izany ny voninahitra tsy tandrifiny ho an’ ny adala.
2 La maldición no caerá sobre la persona que no la merece. Será como el ave o la golondrina que revolotean.
Toy ny vorona mivezivezy sy ny sidintsidina manidina, Dia toy izany ny fanozonam-poana: tsy mba hihatra izany.
3 Los caballos necesitan un látigo, los asnos necesitan un freno. ¡Del mismo modo, los tontos necesitan vara en sus lomos!
Ny karavasy ho amin’ ny soavaly ny lamboridy ho amin’ ny boriky, Ary ny tsorakazo kosa ho amin’ ny lamosin’ ny adala.
4 No respondas al tonto según su estupidez, o terminarás igual que ellos.
Aza mamaly ny adala araka ny hadalany, Fandrao mba adala tahaka azy koa ianao.
5 No respondas al tonto según su estupidez, o pensaran que son sabios.
Valio ny adala araka ny hadalany, Fandrao dia manao azy ho hendry izy
6 Confiar la entrega de un mensaje en manos de un tonto, es como cortar tus pies o beber veneno.
Manapaka ny tongony sady misotro loza Izay mampitondra teny ny adala.
7 Un proverbio dicho por un tonto es tan inútil como las piernas de un inválido.
Mikepikepika ny tongotry ny malemy tongotra, Dia toy izany ny ohabolana eo am-bavan’ ny adala.
8 Honrar a un tonto es tan inútil como tratar de atar una piedra a una honda.
Toy ny manisy vato eo amin’ ny antsamotady, Dia toy izany ny manome voninahitra ny adala.
9 Un proverbio dicho por un tonto es tan ridículo como ver a un borracho entre espinos.
Toy ny tsilo eny an-tànan’ ny olona mamo, Dia toy izany ny ohabolana eo am-bavan’ ny adala.
10 Todo el que contrata a un tonto o a un desconocido errante, es como un arquero que hiere a la gente lanzando flechas al azar.
Ny mpiasa mahay dia mahavita ny zavatra isan-karazany; Fa izay manakarama ny adala dia toy ny manakarama izay sendra mandalo.
11 Los tontos repiten su estupidez, así como un perro vuelve a comer su vomito.
Toy ny amboa miverina amin’ ny loany, Dia toy izany ny adala miverina amin’ ny hadalany.
12 ¡Has visto a un hombre sabio en su propia opinión? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!
Hitanao va ny olona manao azy ho hendry? Ny adala misy hantenaina kokoa noho izy.
13 Los perezosos son los que dicen: “¡Hay un león en el camino, un león por las calles!”
Hoy ny malaina: Misy liona any an-dalana, Misy liona atsy an-dalambe.
14 El perezoso se voltea en la cama, como la puerta se recuesta en sus bisagras.
Toy ny varavarana mihodìna amin’ ny saviliny, Dia toy izany ny kamo eo amin’ ny fandriany,
15 Los perezosos extienden su mano hasta el plato, pero están demasiado cansados como para llevarse la comida a la boca.
Ny malaina mangarona ny eo an-doviany, Nefa ny hampakatra azy ho amin’ ny vavany dia mahasasatra azy.
16 Los perezosos son más sabios en su propia opinión que muchos consejeros prudentes.
Ny kamo manao ny tenany ho hendry mihoatra noho ny olona fito izay mahavaly tsara.
17 Tomar parte en la disputa de otra persona es como agarrar a un perro callejero por las orejas.
Izay mandalo ka mitsaraingona amin’ ny ady tsy azy Dia mandroritra amboa amin’ ny sofiny.
18 Serás como un loco lanzando flechas con fuego y matando gente
Toy ny adala izay manely afo sy zana-tsipìka ary fahafatesana,
19 si mientes a tu amigo, para luego decirle que era una broma.
Dia toy izany ny olona mamitaka ny namany ka manao hoe: Tsy vosobosotra ihany va no ataoko?
20 Sin madera, el fuego se apaga, y sin chismosos, se acaba la discordia.
Raha tsy misy kitay intsony, dia maty ny afo; Ary raha tsy misy mpifosafosa intsony, dia mitsahatra ny fifandirana.
21 Una persona conflictiva aumenta la discordia, como poner carbón en brasas, o madera en el fuego.
Toy ny arina atao amin’ ny vainafo sy ny kitay hazo atao amin’ ny afo, Dia toy izany, ny olona tia ady mandrehitra fifandirana.
22 Escuchar chismes es como tragar bocados de tu comida preferida. Llegan hasta lo más profundo.
Ny tenin’ ny mpifosafosa dia toy ny hanim-py ka mikorotsaka ao anaty kibo indrindra.
23 La persuación con intenciones malvadas es como un esmalte brillante de plomo en una olla de barro.
Tavim-bilany misy ankosotra taim-bolafotsy ny molotra mihatsaravelatsihy sy ny fo ratsy.
24 La gente te adulará aunque te odien. En el fondo te mienten.
Ny mpandrafy dia mody ho hafa amin’ ny molony Sady manafim-pitaka ao am-pony;
25 Cuando las personas sean buenas contigo, no les creas. Su mente está llena de odio hacia ti.
Koa na dia miteny soa aza izy, aza mino azy; Fa fahavetavetana fito no ao am-pony.
26 Aunque su odio esté oculto detrás de su astucia, su maldad quedará expuesta delante de todos.
Ny lolompo dia miafina ao amin’ ny fitaka; Nefa ny haratsiany dia haharihary eo am-pahibemaso.
27 Aquellos que cavan fosos para hacer caer a otros, terminarán cayendo ellos mismos. Y los que hacen rodar piedras, quedarán aplastados por ellas.
Izay mihady lavaka no ho latsaka ao, Ary izay manakodiadia vato no hikodiavany kosa.
28 Si mientes, muestras odio por las víctimas de tus mentiras. Si halagas a las personas, causarás desastre.
Halan’ ny lela mandainga izay efa nampahoriny, Ary ny vava mandrobo dia mampidi-doza.