< Proverbios 25 >

1 Aquí hay más proverbios de Salomón, recopilados por los escribas de Ezequías, rey de Judá.
He whakatauki ano enei na Horomona, he mea tuhi e nga tangata a Hetekia kingi o Hura.
2 La grandeza de Dios está en las cosas ocultas, mientras que la grandeza de los reyes está en revelar lo desconocido.
Ko to te Atua whakakororia, he hunga mea; ko to nga kingi whakakororia he rapu mea.
3 Así como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, el pensamiento de un rey no se puede conocer.
Ko te rangi mo te tiketike, ko te whenua mo te hohonu, a ko te ngakau o nga kingi, te taea te rapu.
4 Quita la escoria de la plata y el platero tendrá plata pura para hacer su trabajo.
Tahia atu te para i te hiriwa, a ka puta mai he oko ma te kaitahi para:
5 Quita al malvado de la presencia del rey, y el rey gobernará confiado y con justicia.
Tangohia atu te tangata kino i te aroaro o te kingi, a ka u tona torona i runga i te tika.
6 No trates de parecer grande delante del rey, y no finjas para estar entre la gente importante.
Kei whakaputa i a koe ki mua i te aroaro o te kingi, kei tu hoki ki te wahi o nga metararahi.
7 Porque es mejor que te digan: “Ven aquí arriba”, que ser humillado delante de un noble. Aunque hayas visto algo con tus propios ojos,
He pai he hoki kia kiia mai ki a koe, Haere mai ki runga nei; i te mea kia whakahokia iho koe ki raro i te aroaro o te rangatira i kitea nei e ou kanohi.
8 no corras a tomar acciones legales, porque ¿qué harás al final cuando tu vecino demuestre que estás equivocado y te humille?
Kei hohoro te haere ki te ngangare, kei kore e kitea e koe tau e mea ai i tona mutunga iho, ina meinga koe e tou hoa kia whakama.
9 Debate el caso primero con tu vecino, y no traiciones el secreto que otra persona te ha confiado,
Tohea tau tohe ki tou hoa tonu, a kaua e whakina te mea hunga a tetahi:
10 de lo contrario el que escuche te avergonzará y no podrás recuperarte de tu mala reputación.
Kei kohukohutia koe e te tangata i rongo, a kore ake tou ingoa kino e tahuri atu.
11 El consejo impartido en el momento correcto es como manzanas de oro con baño de plata.
He kupu i tika te korero, ko tona rite kei nga a poro koura i roto i nga kete hiriwa.
12 La crítica constructiva de los sabios a quien escucha el consejo, es como un anillo de oro y un collar de oro fino.
He pera i te whakakai koura, i te whakapaipai koura parakore koia ano te ako a te whakaaro nui ki te taringa rongo.
13 El mensajero fiel es un fresco para su maestro, como la nieve fresca en un día caluroso de siega.
Rite tonu ki te matao o te hukarere i te kotinga witi te karere pono ki ona kaingare; ka ora hoki i a ia te ngakau o ona ariki.
14 Quien se jacta de un regalo que nunca entrega, es como las nubes y el viento sin lluvia.
He pera i nga kapua me te hau uakore, koia ano te rite o te tangata e whakamanamana ana ki ana hakari horihori.
15 Si eres paciente, podrás persuadir a tu superior, y las palabras suaves pueden derribar la oposición.
Ma te roa e whakamanawanui ana ka whakaae mai ai te kingi, a ma te arero ngawarika mangungu ai te wheua.
16 Si hallas dinero, come lo necesario; porque si comes demasiado, te enfermarás.
Kua kitea e koe he honi? Kainga ko te wahi e makona ai koe; kei ki rawa koe i taua mea, ka ruakina e koe.
17 No visites la casa de tu vecino con mucha frecuencia, o se cansarán y te aborrecerán.
Kia takitahi tou waewae ki te whare o tou hoa; kei hoha ia ki a koe, a ka kino ki a koe.
18 Mentir en la corte contra un amigo es como atacarlo con una maza, con una espada o con una lanza.
Ko te tangata e whakaatu teka ana mo tona hoa, he patu ia, he hoari, a he pere koi.
19 Confiar en las personas poco fiables en momentos de dificultad es como comer con un diente partido, o caminar con un pie herido.
Ko te whakawhirinaki ki te tangata tinihanga i te wa o te raru, e rite ana ki te niho whati, ki te waewae kua takoki.
20 Cantar canciones alegres a quien tiene el corazón quebrantado, es como quitarte el abrigo en un día de frio, o poner vinagre en una herida abierta.
Ko te tangata e waiata ana ki te ngakau pouri, e rite ana ki te tangata e whakarere ana i te kakahu i te rangi maeke, ki te winika hoki i runga i te houra.
21 Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer; si tiene sed, dale de beber.
Ki te matekai tou hoariri whangaia ki te taro; ki te matewai whakainumia ki te wai;
22 Esto hará que se avergüence como si tuviera carbones encendidos sobre su cabeza, y el Señor te recompensara.
Ka purangatia hoki e koe he waro kapura ki tona mahunga, a ka utua tau e Ihowa.
23 Así como el viento del norte trae la lluvia, las personas calumniadoras hacen enojar.
E mauria ana mai e te hauraro he ua: e peratia ana hoki e te arero ngautuara, he kanohi pukuriri.
24 Mejor es vivir en un rincón de la azotea, que compartir toda la casa con una mujer conflictiva.
He pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.
25 Las buenas noticias que vienen de un país lejano son como agua fresca para un viajero cansado.
He rongo pai no te whenua tawhiti, tona rite kei nga wai matao ki te wairua matewai.
26 Los justos que ceden ante los malvados son como una fuente llena de barro, o un pozo contaminado.
Me te manawa whenua i takatakahia, me te puna i whakaparuparutia, koia ano te tangata tika e hinga ana i te aroaro o te tangata kino.
27 No es bueno comer mucha miel, tampoco desear mucha alabanza.
Ehara i te mea pai te kai nui i te honi; waihoki ko a te tangata rapu i to ratou ake kororia ehara i te kororia.
28 Una persona sin dominio propio es como una ciudad expuesta, cuyos muros están agrietados.
Ko te tangata e kore nei e pehi i tona wairua, e rite ana ki te pa kua pakaru, kahore ona taiepa.

< Proverbios 25 >