Proverbios 20

1 El vino te transforma en un burlador, y el alcohol te vuelve agresivo. Si te dejas engañar por la bebida, eres un tonto.

۱ شراب استهزا می‌کند و مسکرات عربده می‌آورد، و هر‌که به آن فریفته شود حکیم نیست.

2 Cuando un rey se enoja en gran manera, se escuchará como un león rugiente. Quien haya causado su enojo corre el riesgo de ir a la muerte.

۲ هیبت پادشاه مثل غرش شیر است، و هر‌که خشم او را به هیجان آورد، به‌جان خود خطامی ورزد.

3 Evitar el conflicto es hacer lo correcto. Pero los necios se apresuran a iniciar la discusión.

۳ از نزاع دور شدن برای انسان عزت است، اماهر مرد احمق مجادله می‌کند.

4 Los holgazanes no salen a sembrar cuando deberían. Por eso, cuando llega la cosecha, no tienen nada que recoger.

۴ مرد کاهل به‌سبب زمستان شیار نمی کند، لهذا در موسم حصاد گدایی می‌کند و نمی یابد.

5 Descubrir lo que piensan los demás es como mirar en aguas profundas. Pero el que tiene entendimiento los conocerá.

۵ مشورت در دل انسان آب عمیق است، امامرد فهیم آن را می‌کشد.

6 Muchos te dirán que son leales, pero ¿podrás hallar a una persona digna de confianza?

۶ بسا کسانند که هر یک احسان خویش رااعلام می‌کنند، اما مرد امین را کیست که پیدا کند.

7 El pueblo de Dios vive con honestidad. ¡Cuán felices son sus hijos si siguen tal ejemplo!

۷ مرد عادل که به کاملیت خود سلوک نماید، پسرانش بعد از او خجسته خواهند شد.

8 Cuando el rey se sienta a emitir un juicio, puede ver lo que no está bien.

۸ پادشاهی که بر کرسی داوری نشیند، تمامی بدی را از چشمان خود پراکنده می‌سازد.

9 ¿Quién puede decir: “Estoy seguro de que mi conciencia está limpia y estoy limpio de pecado”?

۹ کیست که تواند گوید: «دل خود را طاهرساختم، و از گناه خویش پاک شدم.»

10 El Señor aborrece el peso falso así como la medida falsa.

۱۰ سنگهای مختلف و پیمانه های مختلف، هر دوی آنها نزد خداوند مکروه است.

11 Hasta los niños revelan su carácter por lo que hacen, ya sean acciones buenas o malas.

۱۱ طفل نیز از افعالش شناخته می‌شود، که آیااعمالش پاک و راست است یا نه.

12 El Señor nos dio orejas para oír y ojos para ver.

۱۲ گوش شنوا و چشم بینا، خداوند هر دو آنهارا آفریده است.

13 Si te gusta dormir, terminarás pobre. Levántate y trabaja, para que tengas qué comer.

۱۳ خواب را دوست مدار مبادا فقیر شوی. چشمان خود را باز کن تا از نان سیر گردی.

14 “Es basura”, dice el que compra, pero luego se jacta delante de otros de haber hecho un buen negocio.

۱۴ مشتری می‌گوید بد است، بد است، اماچون رفت آنگاه فخر می‌کند.

15 Hay oro y muchas piedras preciosas. Pero hablar con sensatez es la joya más valiosa.

۱۵ طلا هست و لعلها بسیار، اما لبهای معرفت جواهر گرانبها است.

16 Si alguno sirve como codeudor de un extranjero dando su abrigo como garantía de pago, asegúrate de tomarlo. ¡Toma todo lo que haya sido entregado como pago a favor de un extranjero!

۱۶ جامه آنکس را بگیر که به جهت غریب ضامن است، و او را به رهن بگیر که ضامن بیگانگان است.

17 La comida que es producto del fraude puede tener un dulce sabor, pero después verán sus bocas llenas de gravilla.

۱۷ نان فریب برای انسان لذیذ است، اما بعد دهانش از سنگ ریزه‌ها پر خواهد شد.

18 Con el consejo sabio, los planes son exitosos. Si vas a la guerra, asegúrate de tener la instrucción correcta.

۱۸ فکرها به مشورت محکم می‌شود، و باحسن تدبیر جنگ نما.

19 El chismoso anda de aquí para allá revelando secretos. Aléjate de aquellos que hablan mucho.

۱۹ کسی‌که به نمامی گردش کند اسرار را فاش می‌نماید، لهذا با کسی‌که لبهای خود را می‌گشایدمعاشرت منما.

20 Todo aquél que maldice a su padre o a su madre apaga su luz y terminará en oscuridad absoluta.

۲۰ هر‌که پدر و مادر خود را لعنت کندچراغش در ظلمت غلیظ خاموش خواهد شد.

21 La riqueza rápida no te hará bien al final de cuentas.

۲۱ اموالی که اولا به تعجیل حاصل می‌شود، عاقبتش مبارک نخواهد شد.

22 No digas: “Me pagarás por este mal que me has hecho”. Déjaselo al Señor, y él te ayudará.

۲۲ مگو که از بدی انتقام خواهم کشید، بلکه برخداوند توکل نما و تو را نجات خواهد داد.

23 El Señor aborrece el peso incorrecto. No está bien usar peso falso.

۲۳ سنگهای مختلف نزد خداوند مکروه است، و ترازوهای متقلب نیکو نیست.

24 El Señor nos muestra el camino a seguir, ¿por qué habríamos de decidir nosotros mismos?

۲۴ قدمهای انسان از خداوند است، پس مردراه خود را چگونه بفهمد؟

25 Es un error hacerle una promesa al Señor y luego arrepentirnos de lo que hemos prometido.

۲۵ شخصی که چیزی را به تعجیل مقدس می‌گوید، و بعد از نذر کردن استفسار می‌کند، دردام می‌افتد.

26 Un rey sabio separa a los malvados con un aventador y luego los castiga cuando hace el trillado.

۲۶ پادشاه حکیم شریران را پراکنده می‌سازد وچوم را بر ایشان می‌گرداند.

27 La luz del Señor brilla en la conciencia, revelando nuestros más profundos pensamientos.

۲۷ روح انسان، چراغ خداوند است که تمامی عمقهای دل را تفتیش می‌نماید.

28 El amor fiel y la lealtad mantienen al rey a salvo. El amor fiel es el fundamento de su gobierno.

۲۸ رحمت و راستی پادشاه را محافظت می‌کند، و کرسی او به رحمت پایدار خواهد ماند.

29 Los jóvenes valoran su fuerza, pero los ancianos estiman más la sabiduría que viene con los años.

۲۹ جلال جوانان قوت ایشان است، و عزت پیران موی سفید.

30 Los azotes espantan la maldad; los golpes limpian hasta adentro.

۳۰ ضربهای سخت از بدی طاهر می‌کند وتازیانه‌ها به عمق دل فرو می‌رود.