Proverbios 17
1 Mejor es comer un trozo seco de comida en paz, que un banquete en una casa llena de conflictos.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 Un siervo que actúa con sabiduría se hará cargo del hijo que ha caído en desgracia, y compartirá la herencia de la familia con los hermanos.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 El crisol sirve para probar la plata, y un horno para probar el oro; pero el Señor prueba las mentes.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 Las personas malvadas escuchan las palabras dañinas; y los mentirosos escuchan las palabras de maldad.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Todo aquél que oprime al pobre, insulta a su Hacedor; y el que disfruta viendo el sufrimiento de otros será castigado.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Los ancianos se alegran de sus nietos, y los hijos sienten orgullo de sus padres.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Las palabras sofisticadas no lucen en la boca de los tontos; mucho menos las mentiras deben estar en labios de un gobernante.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 Los que practican el soborno creen que tienen una piedra mágica, y creen que tendrán éxito dondequiera que vayan.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Si perdonas un mal, cosecharás una amistad; pero si sigues hablando de la ofensa, perderás a tu amigo.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 Duele más un solo reproche al que es inteligente, que cien golpes a un tonto.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Los malvados solo piensan en rebelarse, por eso un mensajero cruel será enviado para atacarlos.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Mejor es encontrarte con una madre oso a quien le han robado sus hijos, que con una persona estúpida.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Si pagas con mal el bien, el mal nunca saldrá de tu casa.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 El comienzo de una discordia es como la primera grieta en una presa de agua, así que abandónala antes de que la discusión estalle.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 El Señor odia cuando los malvados son absueltos y los inocentes son condenados.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 ¿Tiene sentido que los tontos traten de comprar sabiduría cuando ni siquiera quieren aprender?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 Un verdadero amigo estará siempre allí para amarte, y la familia te ayudará en momentos de tribulación.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 No es sabio comprometerse y ser fiador de la deuda del prójimo.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 A los que aman el pecado les gusta el pleito. Los que construyen muros altos invitan a la destrucción.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 Las personas con mentes perversas no tendrán éxito; Los mentirosos se meterán en problemas.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 Un hijo tonto acarrea tristeza para tu padre; el padre de un hijo que actúa con necedad no vivirá con alegría.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 Un corazón alegre es buena medicina; pero el desánimo te enfermará.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 Los malvados toman botines ocultos para tergiversar el curso de la justicia.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 Los prudentes están atentos a la sabiduría, pero los ojos de los tontos siempre están divagando.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 Un hijo tonto acarrea vergüenza a su padre, y tristeza a la madre que lo parió.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 No es correcto imponer una multa a una persona inocente ni flagelar a los líderes buenos por su honestidad.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 Si eres sabio, cuidarás tus palabras; y si eres prudente, cuidarás tu temperamento.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Hasta los tontos son considerados sabios cuando callan; y al no decir nada, aparentan inteligencia.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
