Proverbios 15
1 Una respuesta amable evitará la ira, pero las palabras hirientes aumentarán el enojo.
Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
2 Las palabras de los sabios despertarán interés por el conocimiento; pero los necios hablarán sin sentido.
Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
3 El Señor lo ve todo, y observa el bien y el mal.
Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
4 Las palabras amables son Fuente de vida, pero el decir mentiras causa gran daño.
Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
5 Solo un necio aborrece la instrucción de su padre; pero el prudente acepta la corrección.
Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
6 Hay abundante tesoro donde en la vivienda de los justos; pero el salario de los malvados es causa de tribulación.
Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
7 Los sabios comparten su conocimiento, pero los necios no piensan de esta mima manera.
Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
8 El Señor aborrece el sacrificio de los malvados, pero le complacen las oraciones de los justos.
Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
9 El Señor odia el camino del malvado, pero ama a los que actúan con rectitud.
Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
10 Si abandonas el camino del bien, recibirás disciplina. Todo el que aborrece la corrección morirá.
May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
11 Los muertos no tienen secretos que el Señor no sepa. ¡Cuanto más conoce nuestros pensamientos! (Sheol h7585)
Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
12 Los burladores no aprecian la corrección, por lo tanto no van donde los sabios para pedir consejo.
Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
13 Si estas feliz por dentro, tu rostro lucirá alegre; pero si estas triste, lucirás derrotado.
Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
14 Una mente inteligente busca el conocimiento; pero los necios se alimentan de estupidez.
Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
15 La vida de los pobres es dura, pero si permaneces alegre, la vida es una fiesta sin final.
Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
16 Es mejor respetar al Señor y tener poco, que tener abundancia de dinero y además los problemas que le acompañan.
Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
17 Mejor una cena de vegetales donde hay amor, que comer carne con odio.
Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
18 Los irascibles provocan los problemas, pero los que tardan en enojarse ayudan a sosegar los conflictos.
Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
19 El camino de los perezosos está lleno de espinas, pero el camino de los justos es una autopista abierta.
Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
20 Un hijo sabio trae alegría a su padre; pero un hombre necio aborrece a su madre.
Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
21 La necedad alegra a los tontos, pero los prudentes hacen lo recto.
Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
22 Los planes se caen sin el buen consejo, pero hay éxito donde hay muchos consejeros.
Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
23 Una buena respuesta trae alegría a sus oyentes. ¡Cuán bueno es oír la palabra acertada en el momento correcto!
Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
24 El camino de la vida para los justos va hacia arriba, para que pueden evitar caer en la tumba que esta debajo. (Sheol h7585)
Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
25 El Señor derriba la casa de los orgullosos, pero protege los límites de la casa de la viuda.
Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
26 El Señor odia los pensamientos de los malvados, pero honra las palabras de los puros.
Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
27 Los que codician las ganancias ilícitas acarrean problemas para sus familias. Pero los que aborrecen el soborno, vivirán.
Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
28 Los justos piensan en la mejor forma de responder a una pregunta, pero los tontos hablan con maldad.
Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
29 El Señor guarda distancia con los malvados, pero escucha las oraciones de los justos.
Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
30 Los ojos brillantes producen alegría, y las buenas noticias mejoran el ánimo.
Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
31 Si atiendes el buen consejo serás uno más entre los sabios.
Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
32 Si ignoras la instrucción, te aborreces a ti mismo; pero si escuchas la corrección, obtendrás entendimiento.
Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
33 El respeto por el Señor enseña sabiduría; la humildad viene antes de la honra.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
