Proverbios 11

1 El Señor odia los pesos falsos, pero el peso acertado le complace.

تەرازووی لاسەنگ لەلای یەزدان قێزەونە، بەڵام ئارەزووی لە کێشی دروستە.

2 El orgullo trae desgracia, pero la humildad trae sabiduría.

کە لووتبەرزی هات، ڕیسواییش دێت، بەڵام لەگەڵ بێفیزەکان دانایی دێت.

3 La honestidad es la guía de los que hacen el bien, pero el engaño destruye a los mentirosos.

ڕاستیی سەرڕاستەکان ڕێنماییان دەکات، بەڵام خواری ناپاکان سەری خۆیان دەخوات.

4 La riqueza no te ayudará en el día del juicio, pero la bondad te salvará de la muerte.

بێ سوودە سامان لە ڕۆژی تووڕەیی، بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.

5 La bondad del inocente lo mantendrá en el buen camino, pero los malvados tropezarán y caerán por su propia maldad.

ڕاستودروستی ڕێگا بۆ کەسی بێ کەموکوڕی ئاسان دەکات، بەڵام بەدکار بە بەدکاری خۆی دەگلێت.

6 La bondad de los que viven en rectitud los salvará, pero los deshonestos quedarán atrapados por sus propios deseos.

ڕاستودروستی سەرڕاستەکان فریایان دەکەوێت، بەڵام ناپاکان گرفتاری ئارەزووەکانیان دەبن.

7 Cuando una persona malvada muere, sus esperanzas mueren con ella; la esperanza de los rebeldes se desvanecerá.

بە مردنی بەدکار ئومێدی دەبڕێت، هیوای پاڵەوانانیش لەناودەچێت.

8 Los rectos son librados de las dificultades, pero los malvados estarán en dificultades.

کەسی ڕاستودروست لە تەنگانەدا دەرباز دەبێت و بەدکار دەگرێتەوە.

9 Los rebeldes contra Dios discuten su voluntad y destruyen a su prójimo; pero los justos son salvados por la sabiduría.

کەسی دووڕوو بە دەمی دراوسێکەی لەناودەبات، بەڵام ڕاستودروستان بە زانیاری دەرباز دەبن.

10 Toda la ciudad celebra cuando los buenos tienen éxito; así mismo gritan de alegría cuando mueren los malvados.

بە سەرکەوتنی ڕاستودروستان شار شادمان دەبێت، بە لەناوچوونی بەدکارانیش هاواری خۆشییە.

11 Los que viven con ética son una bendición para la ciudad, pero las palabras de los malvados la destruyen.

بە بەرەکەتی سەرڕاستەکان شار بەرز دەبێتەوە، بەڵام بە دەمی بەدکاران وێران دەبێت.

12 Los que denigran a su prójimo no tienen inteligencia; pero los sensatos guardan silencio.

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات تێنەگەیشتووە، بەڵام کەسی تێگەیشتوو بێدەنگ دەبێت.

13 Una persona chismosa anda de aquí para allá divulgando secretos; pero una persona fiel guarda el secreto que le han confiado.

دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بەڵام مرۆڤی دڵسۆز شت دادەپۆشێت.

14 Sin una buena guía, la nación cae; pero la nación se salva por los muchos consejos sabios.

بێ ڕاوێژ گەل دەکەوێت، بەڵام سەرکەوتن بە زۆری ئامۆژگارانە.

15 Si eres fiador de un extranjero, te meterás en problemas. Estarás más seguro si evitas tales promesas.

ئەوەی ببێتە کەفیلی بێگانە بێگومان تووشی خراپە دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕەتی دەکاتەوە دەست بداتە کارێکی لەو شێوەیە، ئاسوودەیە.

16 Una mujer refinada se aferra a su honra, así como los hombres implacables se aferran a su riqueza.

ئافرەتی نەرمونیان ڕێزی دەست دەکەوێت، بەڵام کەسی زۆردار تەنها سامان.

17 Si eres bondadoso, obtendrás recompensa; pero si eres cruel, te harás daño a ti mismo.

مرۆڤی بە بەزەیی چاکە لەگەڵ خۆی دەکات، بەڵام دڵڕەق خۆی ماندوو دەکات.

18 El salario que reciben los malvados es engañoso, pero los que siembran bondad, cosecharán una buena recompensa.

خراپەکار کرێیەکەی قەڵبە، بەڵام چێنەری ڕاستودروست پاداشتی مسۆگەرە.

19 Haz el bien y vivirás. Busca el mal y morirás.

بێگومان ڕاستودروست ژیان بەدەستدەهێنێت، بەڵام ئەوەی شوێن خراپە دەکەوێت، مردنی دەستدەکەوێت.

20 El Señor odia las mentes perversas, pero se complace con los que viven una vida de obediencia.

قێزی یەزدان لە دڵخراپانە، ڕەزامەندیشی بۆ ڕێ تەواوانە.

21 De algo puedes estar seguro: los malvados no se quedaran sin castigo, pero los justos serán salvos.

بێگومان بەدکار بێ سزا نابێت، بەڵام نەوەی ڕاستودروستان دەرباز دەبن.

22 Una mujer hermosa con carencia de buen juicio es como una argolla de oro en el hocico de un cerdo.

وەک خەزێمی زێڕە بە لووتی بەرازەوە، ئافرەتی جوانی بێ ئەقڵ.

23 A las buenas personas les espera lo mejor, pero la esperanza de los malvados terminara en muerte.

ئارەزووی ڕاستودروستان تەنها چاکەیە، بەڵام هیوای بەدکاران لە تووڕەییە.

24 Si das con generosidad, recibirás más; pero si eres mezquino terminaras en la pobreza.

هەیە بڵاو دەکاتەوە، بۆی زیاد دەکرێت، هەیە لە ڕادەبەدەر دەستی پێوە دەگرێت، بەڵام نەدار دەبێت.

25 Si eres generoso te volverás rico; dale a los demás un vaso de agua y recibirás uno también.

چاوتێر دەوڵەمەند دەبێت، ئاوگێڕیش ئاوی دەدرێتێ.

26 La gente maldice a los que acumulan el trigo, pero bendicen a quienes lo venden.

ئەوەی گەنم ئەمبار دەکات و نایفرۆشێت گەل نەفرەتی لێ دەکات، بەڵام بەرەکەت بۆ سەری فرۆشیارە.

27 Si procuras hacer el bien, serás estimado; pero si buscas el mal, lo encontraras!

ئەوەی پەرۆشە بۆ چاکە ڕەزامەندی دەست دەکەوێت، بەڵام ئەوەی بەدوای خراپەدا بگەڕێت خراپە دێتە ڕێی.

28 Si pones tu confianza en tus riquezas, caerás; pero si haces el bien, florecerás como hojas verdes.

ئەوەی پشت بە دەوڵەمەندی خۆی ببەستێت دەکەوێت، ڕاستودروستانیش وەک گەڵا دەپشکوێن.

29 Si eres causa de problemas en tu familia, apenas heredaras aire. Los necios terminan siendo siervos de los que piensan con sabiduría.

ئەوەی ماڵی خۆی ماندوو بکات میراتی با دەبێت، گێلیش دەبێتە نۆکەری دانا.

30 El fruto de los justos es un árbol de vida. La persona sabia salva a las demás personas.

بەروبوومی کەسی ڕاستودروست درەختی ژیانە، ئەوەی خەڵک دەباتەوە دانایە.

31 Si los justos reciben recompensa aquí en la tierra, ¡cuanto más los malvados!

ئەگەر کەسی ڕاستودروست لەسەر زەوی پاداشت دەکرێت، ئەی چەند زیاتر خراپەکار و گوناهبار!