Hechos 7
1 “¿Son ciertas estas acusaciones?” preguntó el sumo sacerdote.
ସିଲତ୍ତେ ମୁଡ଼ ରାଓଡ଼ାନ୍ ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “କେନ୍ ଆ କନାୟ୍କାୟ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆଜାଡ଼ିନ୍ ପଙ୍?”
2 “¡Hermanos y padres, escúchenme!” respondió Esteban. “Dios apareció en su gloria a nuestro padre Abraham, cuando vivía en Mesopotamia, antes de que se mudara a Harán.
ତିପାନନ୍ ବର୍ରନେ, “ଏ ବୋଞାଙ୍ଜି, ଆପେୟ୍ଜି, ଅମ୍ଡଙ୍ବା । ଆପେୟ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଆରଣ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଡକୋନେନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍, ଆନିନ୍ ମେସପଟାମିଆ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋଲନ୍ ଆଡିଡ୍ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙନ୍ ଆଞ୍ରାଙ୍ତେନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ଆମଙନ୍ ଅବ୍ଗିୟ୍ତାଲନେ ।
3 “Dios le dijo: ‘Deja tu tierra y tu parentela, y vete a la tierra que yo te mostraré’.
ଆରି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ଆମନ୍ ଅସିଂନମ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଡ ଡେସାଡମ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିରାୟ୍ ଆରି ଞେନ୍ ଆମନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ଅବ୍ତୁୟ୍ତମ୍ ତି ଆ ଡେସା ଜିରା ।’
4 Y Abraham se marchó de esa tierra de los Caldeos y vivió en Harán. Después de la muerte de su padre, Dios lo envió aquí a este país donde ahora viven ustedes.
ସିଲତ୍ତେ ଆନିନ୍ କଲ୍ଦିଅଞ୍ଜି ଆ ଡେସା ସିଲଡ୍ ଜିର୍ରେ ଆରଣ ଡେସାନ୍ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେ । ଆରି ଆ ବାପାନ୍ ଆର୍ରବୁଏନ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନମି ଆଙ୍ଗା ଡେସାଲୋଙ୍ ଏଡକୋତନ୍ ତି ଆ ଡେସା ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଓରୋଙ୍ଲାୟ୍ ।
5 Dios no le dio a Abraham una herencia aquí, ni siquiera un metro cuadrado. Pero Dios le prometió a Abraham que le daría a él y a sus descendientes la posesión de la tierra, aunque no tenía hijos.
ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ତେତ୍ତେ ଇନ୍ନିଙ୍ଜା ଅଃତ୍ତିୟ୍ଲୋ, ବତାଲ୍ଜଙ୍ ଆଜଙ୍ଜଙ୍ ଆ ଲବ ନିୟ୍ ଅଃତ୍ତିୟ୍ଲୋ, ବନ୍ଡ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ବାସାଏନ୍ । ଅବ୍ରାମନ୍ଆଡଙ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ତିୟ୍ତାୟ୍ ତିଆତେ ଆନିନ୍ ଡ ଆ କେଜ୍ଜାମରଞ୍ଜିଆତେ ଡେତେ । ଇସ୍ୱରନ୍ ତିଆତେ ଆବ୍ରାସାଲନ୍ ଆଡିଡ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ କୋଡନେ ।
6 También Dios le dijo que sus descendientes vivirían en un país extranjero y que allí serían tomados como esclavos y maltratados durante cuatrocientos años.
ଇସ୍ୱରନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ବର୍ରନେ, ‘ଆ କେଜ୍ଜାମରଞ୍ଜି ବଡେସାନ୍ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ତେ ଡକୋନେଜି ଆରି ତି ଆ ଡେସା ଆ ମନ୍ରାଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଉଞ୍ଜିସଅ ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ କମ୍ୱାରିନ୍ ଡକ୍କୋଡାଲେ ଡଣ୍ଡାୟ୍ତାଜି ।
7 Luego Dios dijo: ‘Yo castigaré a la nación que los tome como esclavos. Y al final saldrán de allí y vendrán aquí a adorarme’.
ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ କମ୍ବାରିନ୍ ଡକ୍କୋତାଜି ଞେନ୍ ତି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ବିସାରତାଜି, ଆନିଞ୍ଜି ତି ଆ ଡେସା ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ତେନ୍ନେ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ପୁରିଁୟ୍ଜି ।’
8 Dios también le dio a Abraham el pacto de la circuncisión, y por eso, cuando nació Isaac, Abraham lo circuncidó al octavo día. Isaac fue el padre de Jacob, y Jacob el padre de los doce patriarcas.
ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ଆଡଙ୍ ଗନବ୍ରେଡ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍ ବରେନ୍; ତି ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଇସାକନ୍ ଆକ୍ରୋଡେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆଟ ଡିନ୍ନାଲୋଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍; ଇସାକନ୍ ଜାକୁବନ୍ଆଡଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍ ଆରି ଜାକୁବନ୍ ଆଅନଞ୍ଜି ବାରଜଣଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍ ।”
9 “Los patriarcas, quienes estaban celosos de José, lo vendieron como esclavo en Egipto. Pero Dios estaba con él,
“ଆ ବୋଞାଙ୍ଡମଞ୍ଜି ଜୋସେପନ୍ଆଡଙ୍ ସଙ୍ଗତ୍ତାଡାଲେ ମିସର୍ ଡେସାବାଜି ଆମଙ୍ କମ୍ୱାରିନ୍ ତମେଞ୍ଜି । ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ ବୟନ୍ ଡକୋଲନ୍ ।
10 y lo rescató de todos sus problemas. Le dio sabiduría y lo ayudó a ganar el favor del Faraón, quien lo puso como gobernador sobre Egipto y sobre la casa real.
ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅଡ଼୍କୋ ଡଣ୍ଡନ୍ ସିଲଡ୍ ଡୋବେନ୍, ଆନିନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆ ରାଜା ପାରୋନ୍ ଆ ମୁକ୍କାଗଡ୍ ଆତ୍ରନଙେନ୍ ଆଡିଡ୍, ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସନାୟୁମନ୍ ଡ ବୁଡ୍ଡିନ୍ ତିୟେନ୍, ଆରି ପାରୋନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମିସର୍ ଡେସା ରାଜାସିଙନ୍ ଆ ସୋଡ଼ାମର୍ ଅମ୍ମେଲେ ତବ୍ନଙେନ୍ ।
11 “Entonces hubo una gran hambruna en todo Egipto y Canaán, causando terrible miseria y nuestros padres no tenían alimento.
ତିକ୍କି ସମ୍ପରା ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଡ କିନାନ୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ କାନ୍ତାରାନ୍ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ମାଡ୍ଡ ଡଣ୍ଡ ଡେଏଞ୍ଜି । ତିଆଡିଡ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଜନୋମନ୍ ଅଃଞାଙ୍ଲଜି ।
12 Cuando Jacob escuchó que había grano en Egipto, envió a nuestros antepasados a hacer una primera visita.
ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଜନ୍ରୋମନ୍ ଡକୋ ଗାମ୍ଲେ ଜାକୁବନ୍ ଆରମ୍ଡଙେନ୍, ତେତ୍ତେ ଅନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆପ୍ପାୟେଞ୍ଜି ।
13 Pero durante su segunda visita, José les reveló a sus hermanos quién era, y el Faraón descubrió el origen familiar de José.
ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ବାଗୁତର ଇଙନ୍ ତେତ୍ତେ ଜନ୍ରୋମ୍ବାନ୍ ଆରିୟେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସରିନ୍ ସେକୁଲ୍ଲନେ, ଆରି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆ ରାଜା ପାରୋନ୍ ନିୟ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆସିଂମର୍ଜି ଗାମ୍ଲେ ଜନାଏନ୍ ।
14 Entonces José envió a buscar a su padre y a todos sus parientes: Setenta y cinco, en total.
ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆ ବାପା, ଜାକୁବନ୍ ଡ ଆ କୁତ୍ତମ୍ମାଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ୟାକୁଡ଼ି ପନ୍ଦରଜଣଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଜିରାୟ୍ବା ଗାମ୍ଲେ ଓଡ୍ଡେଏଞ୍ଜି ।
15 Así que Jacob viajó hacia Egipto, y murió allí, como también nuestros antepasados.
ଜାକୁବନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଜିରେନ୍ ତେତ୍ତେ ଆନିନ୍ ଆରି ଆ ଅନଞ୍ଜି ଇୟ୍ଲେ ରବୁଏଜି ।
16 Sus cuerpos fueron traídos de regreso a Siquem y fueron puestos en la tumba que Abraham había comprado con plata de los hijos de Jamor, en Siquem.
ଆମରାଞ୍ଜି ସିକିମ୍ ଡେସାନ୍ ପନାଙନ୍ ଡେଏନ୍, ତେତ୍ତେ ତରିଲ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଆମୋରନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ରୁପାଡାବନ୍ ତିୟ୍ଲେ ତରିଲ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ମସାନ୍ନି ବସେଙନ୍ ଞିଏନ୍, ତେତ୍ତେ ଇୟ୍ଲେ ତିଲେଜି ।”
17 “Cuando se acercaba el tiempo para el cumplimiento de la promesa que Dios le había hecho a Abraham, el número de los habitantes de Egipto aumentó.
“ଆଙ୍ଗାଆତେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଆମଙ୍ ବାସାଲନେ, ତି ଆ ବର୍ନେ ତୁୟାୟ୍ଲେ ଆପ୍ରାଙ୍ଲାଞନ୍ ମନ୍ରାଲେଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ପାଙେଞ୍ଜି ।
18 Y subió un nuevo rey al trono, que no conocía de José.
ଆତନିକ୍କି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଆରି ଅବୟ୍ନେ ରାଜାଲନେ, ଆନିନ୍ ଜୋସେପନ୍ଆଡଙ୍ ଜନା ତଡ୍ ।
19 Este rey se aprovechó de nuestro pueblo y trató mal a nuestros antepasados, obligándolos a abandonar a sus bebés para que murieran.
ଆନିନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଏମ୍ମେଏଞ୍ଜି, ଆରି ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆ ରେସାସିୟ୍ଜିଆଡଙ୍ ରନବ୍ବୁନ୍ ଆସନ୍ ଡୁଆରାନ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ବା ଗାମ୍ଲେ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ବାଞେଞ୍ଜି ।
20 Fue en este tiempo cuando nació Moisés. Era un niño hermoso, y durante tres meses recibió cuidado en la casa de su padre.
ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମୋସାନ୍ ଜନମ୍ମୁ ଡେଏନ୍, ଆନିନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ମାଡ୍ଡ ମନଙ୍ ଡକୋଏନ୍ ଆରି ୟାଗି ଆଙ୍ଗାୟ୍ ଜାୟ୍ ଆନିନ୍ ଆପେୟନ୍ ଡ ଆୟୋଙନ୍ ଅସିଙନ୍ ଡକ୍କୋଡାଲେ ବନେଞ୍ଜି ଲୋଏଞ୍ଜି ।
21 Cuando llegó el momento de ser abandonado, la hija del Faraón lo rescató y cuidó de él como su propio hijo.
ଆନିନ୍ ଡୁଆରାନ୍ ଆରମ୍ରେଙେଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ପାରୋନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ପାଙେନ୍ ଆରି ଆଅନ୍ଡମନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଇୟ୍ଲେ ବନେ ।
22 “Moisés recibió instrucción en todas las áreas del conocimiento conforme a los Egipcios, y se convirtió en un gran orador y líder.
ମୋସାନ୍ ମିସର୍ମରଞ୍ଜି ଆ ଞନଙ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଞଙ୍ଲନେ ଆରି ବର୍ନେଲୋଙନ୍ ଡ କାବ୍ବାଡ଼ାଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ବୋର୍ସାଡମ୍ ଡେଏନ୍ ।”
23 Sin embargo, cuando tenía cuarenta años de edad, decidió visitar a sus parientes, los israelitas.
“ଆଙ୍ଗା ଆନିନ୍ ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଡେଏନ୍, ତିଆଡିଡ୍ ଆ ବୋଞାଙଞ୍ଜି ଡ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ବୁଲ୍ଲେଜାଙନ୍ ଅନିୟନ୍ ସାଜେନ୍ ।
24 Y vio a uno de ellos que era maltratado, por lo cual intervino para defenderlo. Entonces, tomó venganza en favor del hombre y mató al egipcio.
ତିଆଡିଡ୍ ଅବୟ୍ ମିସର୍ମରନ୍ ଅବୟ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଆରେମ୍ମେଏନ୍ଆତେ ଗିୟ୍ଲେ, ମୋସାନ୍ ତି ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ଡନେଡାଲେ ତି ମିସର୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ରବ୍ବୁଏନ୍ ।
25 Moisés pensaba que sus hermanos, los israelitas, verían que Dios los estaba rescatando a través de él, pero no lo vieron así.
ଆନିନ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବୋଞାଙଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୋବ୍ତଜି, ଗାମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଜନାତଜି ଗାମ୍ଲେ ମୋସାନ୍ ଅବ୍ଡିସୟେନ୍, ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଅଃଜ୍ଜନାଲଜି ।
26 Al día siguiente, cuando llegó, dos israelitas estaban peleando. Entonces trató de hacerlos reconciliar para que dejaran de pelear. ‘¡Señores! ¡Ustedes son hermanos!’ les dijo. ‘¿Por qué se atacan el uno al otro?’
ତି ଆବାର୍ତାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ଆରଲ୍ତିଡେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ମୋସାନ୍ ଇୟ୍ଲେ ରବାଙେଜି କି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅନବ୍ମାୟ୍ମାୟନ୍ ଆସନ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ଏ ମନ୍ରାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବନୋଞାଙ୍ ଡେତବେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନିବା ତର୍ଡମ୍ ଏଗୋଡ଼େତନ୍ କି ଏଲ୍ତିଡ୍ତେ?’
27 “Pero el hombre que había comenzado la pelea empujó a Moisés. ‘¿Quién te puso como guardián de nosotros? ¿Acaso ahora eres nuestro juez?’ le preguntó.
ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆରି ଅବୟ୍ନେଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଏମ୍ମେଏନ୍, ଆନିନ୍ ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ରୁମ୍ପେଲ୍ଡାଲେ ବରେନ୍; ‘ଆନା ଆମନ୍ ଉପରେଙ୍ଲୋଙ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଆସନ୍ ଡ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲମ୍?
28 ‘¿Vas a matarme como mataste ayer al egipcio?’
ରୁବନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ତି ମିସର୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ସମ୍ୱବେନ୍, ଏତ୍ତେଲେ ମା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ସନମ୍ୱବନ୍ ସାୟ୍ତେ ପଙ୍?’
29 Y cuando escuchó esto, Moisés huyó. Entonces se fue a vivir como exiliado en la tierra de Madián, donde tuvo dos hijos.
ମୋସାନ୍ କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଆରମ୍ଡଙେନ୍, ଆନିନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ଲେ ମିଦିଅନ୍ ଡେସାନ୍ ଜିର୍ରେ ତେତ୍ତେ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେ । ତେତ୍ତେ ବାଗୁ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନଞ୍ଜି ଜନମ୍ମୁ ଡେଏଞ୍ଜି ।”
30 “Cuarenta años más tarde, en el desierto del Monte Sinaí, un ángel se le apareció en las llamas de una zarza que ardía.
“ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଆ ତିକ୍କି ସିନୟ ବରୁନ୍ ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଅବୟ୍ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରନ୍ ଅବୟ୍ ଆଡୁଡୁ ଜାଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ମୋସାନ୍ ଆମଙ୍ ଅବ୍ରାଙ୍ଡାଲନ୍ ।
31 Y cuando Moisés vio esto, se sorprendió, y se aproximó para ver más de cerca. Entonces la voz del Señor le habló:
ମୋସାନ୍ ତିଆତେ ଗିୟ୍ଲେ ସାନ୍ନି ଡେଏନ୍, ଆରି ମନଙ୍ ଗିୟ୍ଗିଜନ୍ ଆସନ୍ ଜାଡ଼ିଆନ୍ ଆ ତୁୟାୟ୍ ଆରିୟେନ୍ ଆଡିଡ୍, କେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ପ୍ରବୁନ୍ ଆ ସର୍ରଙ୍ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍;
32 ‘Yo soy el Dios de tus padres, el Dios de Abraham, Isaac y Jacob’. Entonces Moisés tembló de temor y no se atrevía a levantar la vista.
‘ଞେନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋନମ୍ ଆ ଇସ୍ୱର, ଅବ୍ରାମନ୍, ଇସାକନ୍ ଡ ଜାକୁବନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ।’ ସିଲତ୍ତେ ମୋସାନ୍ ବନ୍ତଙ୍ ମାଡ୍ଡ ମନଙ୍ ଗିୟ୍ଗିଜନ୍ ଆସନ୍ ଅଃନ୍ନୋମଙ୍ଲୋ ।
33 El Señor le dijo: ‘Quita tus sandalias, porque el lugar donde estás es santo.
ତି ସିଲଡ୍ ପ୍ରବୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ତାଲ୍ଜଙ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ଆ ପାଣ୍ଡୋୟ୍ ତବ୍ନା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ଆମନ୍ ଆତନଙ୍ ତି ତେତ୍ତେ ମଡ଼ିର୍ଡମ୍ ।
34 Yo he visto el sufrimiento de mi pueblo en Egipto, y he oído sus clamores. He descendido para rescatarlos. Ahora ven, porque voy a enviarte a Egipto’.
ମନ୍ରାଞେଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଡକୋଜି, ଞେନ୍ ଆ କାକୁର୍ତିଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲାୟ୍ ଆରି ଆ ୟନେଞ୍ଜି ଅମ୍ଡଙ୍ଲାୟ୍, ଆରି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ତବ୍ଲେ ଅନୋରୋଙନ୍ ଆସନ୍ ପଡ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରାୟ୍, ଆରି ୟାଆ, ନମିଞେନ୍ ଆମନ୍ଆଡଙ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତମ୍ ।’”
35 “Este fue el mismo Moisés que el pueblo había rechazado cuando dijeron: ‘¿Quién te puso como gobernante y juez sobre nosotros?’ Dios lo envió para que fuera tanto gobernante como libertador, por medio del ángel que se le apareció en la zarza.
“ଆନା ଆମନ୍ ଉପରେଙ୍ଲୋଙ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଆସନ୍ ଡ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲମ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ବାସ୍ସେଏଞ୍ଜି, ଇସ୍ୱରନ୍ ଜାଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ମୋସାନ୍ ଆମଙ୍ ଅବ୍ରାଙ୍ଡାଲନ୍ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରନ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସୋଡ଼ାମର୍ ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମର୍ ଅମ୍ମେଲେ ଆପ୍ପାୟେନ୍ ।
36 Entonces Moisés los sacó después de realizar señales milagrosas en Egipto, en el Mar Rojo, y siguió haciéndolo en el desierto durante cuarenta años.
କେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍, ସୁପ ସମେଁୟ୍ଣ୍ଡ୍ରାଲୋଙନ୍ ଡ ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ ଅରମ୍ମଡଞ୍ଜି ଡ ସାନ୍ନି କାବ୍ବାଡ଼ାଞ୍ଜି ଲୁମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ଲାଜି ।
37 Este es el mismo Moisés que le prometió a los israelitas: ‘Dios les enviará un profeta como yo proveniente de su propio pueblo’.
ମୋସାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ଇସ୍ୱରନ୍ ବୋଞାଙ୍ବେଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଞେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଅବୟ୍ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ ।’
38 Y Moisés estaba con el pueblo de Dios reunido cuando el ángel le habló en el Monte Sinaí, y ahí junto con nuestros antepasados recibió la palabra viva de Dios para que nos la diera a nosotros.
କେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ସରିନ୍ ମାୟ୍ଲନ୍ ଡକୋଲନ୍ । ଆନିନ୍ ସିନୟ ବରୁଲୋଙନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଡ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ଆକ୍ରଡାଡ଼ିଲନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ଲନ୍ ଡକୋଲନ୍; ଆରି ଆନିନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅନବ୍ଜନାନ୍ ଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅନମେଙ୍ବରଞ୍ଜି ଞାଙେନ୍ ।”
39 Él fue al que nuestros padres no escucharon. Ellos lo rechazaron y decidieron regresar a Egipto.
“ବନ୍ଡ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ମୋସାନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଆଃଲ୍ଲଡୟ୍ଲଜି, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାସ୍ସେଏଞ୍ଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ୟର୍ନେନ୍ ସାଜେଞ୍ଜି ।
40 Y le dijeron a Aarón: ‘Elabora dioses para que nos guíen, porque no sabemos qué ha ocurrido con Moisés, el que nos sacó de la tierra de Egipto’.
ଆନିଞ୍ଜି ଆରୋଣନ୍ଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ମୁକ୍କାବାଲେନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ଡାଲନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତଙରନ୍ ଅନବ୍ତୁଜନ୍ ଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ତୁବ୍ଲେ ତିୟ୍ଲେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ମୋସା ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ସିଲଡ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ଲଲେନ୍ ଆନିନ୍ ଇନି ଡେଏନ୍, ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ଜନା ତଡ୍ ।’
41 Entonces elaboraron un ídolo en forma de becerro, le presentaban sacrificios, y celebraban lo que ellos mismos habían hecho.
ସିଲତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜି ଅବୟ୍ ଡାମ୍ୱୁଡ଼ିନ୍ ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ତୁବେଞ୍ଜି କି ତିଆତେ ଆସନ୍ ଅନମଙନ୍ ତିୟେଞ୍ଜି । ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆତ୍ରୁବେଞ୍ଜି ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ଆସନ୍ ସର୍ଡାଲଞ୍ଜି ।
42 “Así que Dios desistió de ellos. Y los dejó adorar las estrellas del cielo. Esto es lo que escribieron los profetas: ‘¿Acaso ustedes los israelitas me dieron ofrendas o hicieron sacrificios para mi durante los cuarenta años en el desierto?
ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ଡାଲେ ରୁଆଙନ୍ ଡ ତୁତୁଜଞ୍ଜି ପୁର୍ପୁରନ୍ ଆସନ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେଞ୍ଜି, କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ଆ ସାସ୍ତ୍ରଲୋଙ୍ ଆଇଡିଡ୍, ‘ଏ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଞେନ୍ ଆସନ୍ ଜନ୍ତୁଞ୍ଜି ଏଃର୍ରବ୍ବୁଲୋ ଆରି ଅନମଙନ୍ ଏଃତ୍ତିୟ୍ଲିଁୟ୍ ।
43 No, ustedes se llevaron el tabernáculo del dios Moloc y la imagen de la estrella del dios Refán, imágenes que ustedes hicieron para adorarlas. Por lo tanto yo los enviaré a exilio hasta más allá de Babilonia’.
ପୁର୍ପୁରନ୍ ଆସନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି କୋଙ୍ଡାଜଞ୍ଜି ଏତୁବେନ୍, ମୋଲକନ୍ ଆଡ୍ରକୋନେ ଡ ତୁତୁୟ୍ ଇସ୍ୱରବେନ୍ ରେମ୍ପାନ୍ ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ଏବୋୟେନ୍ । ତିଆସନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିଡାଲେ ବାବିଲୋନ୍ ଡେସାନ୍ ଆ ଅଡିଗଡ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍ ।’”
44 “Nuestros antepasados tenían el Tabernáculo del testimonio en el desierto. Dios le había dicho a Moisés cómo tenía que hacerlo, siguiendo el modelo que había visto.
“ଆମନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଅରବ୍ଜଙନ୍ ଗିଜେନ୍, ତି ଏତ୍ତେଗନ୍ ଅବୟ୍ ସାକି ତମ୍ୱୁନ୍ ତୁବା ଗାମ୍ଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ତି ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ସାକି ତମ୍ୱୁନ୍ ଞାଙେଞ୍ଜି ।
45 Más tarde, nuestros antepasados lo llevaron junto con Josué para asentarse en la tierra tomada de las naciones que el Señor expulsó delante de ellos. Y permaneció ahí hasta el tiempo de David.
ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଆଞ୍ରାଙେଞ୍ଜି ଆ ତମ୍ୱୁ ଜିଓସୟନ୍ ବୟନ୍ ବୋୟ୍ଲେ ଆମ୍ମୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ପାଙେଞ୍ଜି, ତିଆତେ ଦାଉଦନ୍ ଆବନେଡ଼ା ଜାୟ୍ ଆମଙଞ୍ଜି ଡକୋଏନ୍; ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ଆ ମନ୍ରାଜି ଗଙ୍ତିଡେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେଜି ।
46 David halló el favor de Dios y pidió hacer una morada permanente para el Dios de Jacob.
ଦାଉଦନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ସନାୟୁମନ୍ ଞାଙେନ୍ କି ଆନିନ୍ ଜାକୁବନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ଡରକୋନେସିଙନ୍ ଗୁତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ପାର୍ତନାଲନ୍ ।
47 Pero fue Salomón el que construyó un Templo para él.
ବନ୍ଡ ସୋଲମନନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ଅସିଙନ୍ ଗୁଏନ୍ ।”
48 Por supuesto que el Todopoderoso no vive en los Templos que jnosotros hacemos. Como dijo el profeta:
“ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ସୋଡ଼ା ଇସ୍ୱରନ୍, ମନ୍ରାନ୍ ଆଗ୍ରୁତେନ୍ ଆ ସରେବାସିଂଲୋଙ୍ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ; କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ବର୍ରନେ;
49 ‘El cielo es mi trono, y la tierra es el lugar donde pongo mis pies. ¿Qué tipo de morada pueden ustedes construir para mí?’ pregunta el Señor. ‘¿Qué cama podrían hacerme ustedes para descansar?
‘ପ୍ରବୁନ୍ ଗାମ୍ତେ, ରୁଆଙନ୍ ତରଙ୍କୁମ୍ନେଞେନ୍, ପୁର୍ତିନ୍ ଡରକ୍କୋଜଙ୍ଞେନ୍ । ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍ ଆସନ୍ ଏଙ୍ଗାଗୋ ଆସିଂ ଏଗୁତେ? ଅଡ଼େ ଲରୋଲୋନେସିଂଞେନ୍ ଅଡ଼େଙ୍ଗା?
50 ¿Acaso no lo hice yo todo?’
କେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଅସିଞେନ୍ ବାତ୍ତେ ଞେନ୍ ଅଃଗବ୍ଡେଲାୟ୍ ପଙ୍?’”
51 “¡Pueblo arrogante y terco! ¡Nunca escuchan! ¡Ustedes siempre pelean contra el Espíritu Santo! ¡Actúan como lo hacían sus padres!
“ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ପେଲ୍ଲାମର୍ଜି! ଉଗର୍ବେନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ରଡୋ! ଅଲୁଡ୍ବେନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ କବୁଙ୍! ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଏଡ଼ର୍ ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଏସଙ୍ଗତ୍ତାତେ; ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ଏଙ୍ଗାଗୋ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଏତ୍ତେଗୋଜି ।
52 ¿Hubo acaso algún profeta que sus padres no persiguieran? Mataron a todos los que profetizaban sobre la venida de Aquél que es verdaderamente bueno y recto. Él es Aquél a quien ustedes traicionaron y asesinaron.
ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡଣ୍ଡାୟେଞ୍ଜି; ତି ଡରମ୍ମମରନ୍ ଆଜିର୍ତାଞନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଆନାଜି ଇୟ୍ଲାୟ୍ ଅପ୍ପୁଙ୍ବରେଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ରବ୍ବୁଏଞ୍ଜି; ଆରି ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବାଁୟ୍ସିଡାଲନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଏରବ୍ବୁଏନ୍ ।
53 Ustedes, los que recibieron la ley por medio de los ángeles, pero se negaron a guardarla”.
ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବନାଁୟ୍ବର୍ ଏଞାଙେନ୍, ବନ୍ଡ ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଃମ୍ମାନ୍ନେଲୋ ।”
54 Cuando oyeron esto, los miembros del concilio se enfurecieron, y le hacían gruñidos, crujiendo sus dientes.
ତିପାନନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ କେନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଆକ୍ରାନ୍ ବରାବେଞ୍ଜି, ଆରି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ରମ୍ରମ୍ଜିଲଞ୍ଜି ।
55 Pero Esteban, lleno del Espíritu Santo, elevó su mirada al cielo y vio la gloria de Dios, y a Jesús a la diestra de Dios.
ବନ୍ଡ ଆନିନ୍ ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାଲୋଙନ୍ ବରିୟ୍ ଡେଏନ୍ କି ରୁଆଙନ୍ ଆଙାଙ୍ଲେ ସେଡେନ୍, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙ୍ ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ଜିସୁନ୍ ତନଙ୍ଲେ ଆଡ୍ରକୋଲନ୍ ଗିଜେନ୍ ।
56 “Miren”, dijo él, “Veo el cielo abierto, y al Hijo del Hombre a la diestra de Dios”.
ଆନିନ୍ ବର୍ରନେ, “ଗିୟ୍ବା, ରୁଆଙନ୍ ଆରୋରୋ ଆରି ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ତନଙ୍ଲେ ଆଡ୍ରକୋତନ୍ ଞେନ୍ ଗିୟ୍ତାୟ୍ ।”
57 Pero ellos taparon sus oídos con sus manos y gritaban tan fuerte como podían. Todos se apresuraron juntos hacia él,
ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଆକ୍ରାନ୍ ବାବ୍ବାବେଞ୍ଜି କି ଡୁବ୍ଡୁବ୍ଲୁଡ୍ଲଞ୍ଜି, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ରୁମୁକ୍କେଲନ୍ ତିପାନନ୍ ଆମଙ୍ ଜିର୍ରାଜି,
58 lo llevaron a rastras fuera de la ciudad, y comenzaron a apedrearlo. Sus acusadores pusieron sus abrigos junto a un joven llamado Saulo.
ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ଗଡ଼ାନ୍ ସିଲଡ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଡାଲେ ଅରେଙନ୍ ବାତ୍ତେ ତିଡ୍ଲେ ତିଡ୍ଲେ ରବ୍ବୁଏଞ୍ଜି । ଆରି ସାକିମରଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆ ସିନ୍ରିଜି ସାଓଲ ଗାମ୍ଲେ ଅବୟ୍ ବେଣ୍ଡିଆମରନ୍ ଆମଙ୍ ଡକୋଏଞ୍ଜି ।
59 Y mientras lo seguían apedreando, Esteban oró: “Señor Jesús, recibe mi espíritu”.
ଆନିଞ୍ଜି ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ଅରେଙନ୍ ବାତ୍ତେ ଆତ୍ରିଡେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଆନିନ୍ ପାର୍ତନାଲନ୍ ଗାମେନ୍, “ଏ ପ୍ରବୁ ଜିସୁ ପୁରାଡ଼ାଞେନ୍ ପାଙା ।”
60 Entonces se arrodilló, clamando: “¡Señor, por favor no les tengas en cuenta este pecado!” Y después de decir esto, murió.
ଆରି, ଆନିନ୍ ତୁଡ଼ୁମ୍ଡାଲେ ସୋଡ଼ା ସର୍ରଙନ୍ ବାତ୍ତେ ଓଡ୍ଡେଲେ ବର୍ରନେ, “ଏ ପ୍ରବୁ, କେନ୍ ଆ ଇର୍ସେଞ୍ଜି ଆମନ୍ ଡିଡିଡଙ୍ ।” କେନ୍ଆତେ ବର୍ରନ୍ କି ଆନିନ୍ ରବୁଏନ୍ ।
