< Hechos 19 >

1 Mientras Apolos estaba en Corinto, Pablo tomó camino tierra adentro y llegó a Éfeso, donde encontró a algunos creyentes.
Apollos hah Korinth taka a la om lâiin Paul'n sak tienga biel a hong sîra, Ephesus'a a tunga mahan ruoisingei senkhat a mua.
2 “¿Recibieron al Espíritu Santo cuando creyeron?” les preguntó. “No, no hemos escuchado nada acerca de un Espíritu Santo”, le dijeron.
Ama han, “Iempu nin changa han Ratha Inthieng nin lei modôm ngâi mo?” tiin a rekel ngeia. “Ratha Inthieng aom ti luo riet mak me,” tiin an thuona.
3 “Entonces ¿qué bautismo recibieron?” preguntó. “El bautismo de Juan”, respondieron ellos.
Asa! “Nônchu, khoi baptisma mo nin chang?” a tia. Anni han “John baptisma,” an tia.
4 “Juan bautizaba con el bautismo del arrepentimiento”, dijo Pablo. “Él enseñaba a las personas que debían creer en el que vendría después de él, es decir, que debían creer en Jesús”.
Paul'n an kôm, “John'n mingei kôm, ku nûka juong rangpu Jisua nin la iem rang ani tiin Isrealngei an sietna renga inhei ngei hah a baptis ngâi ani ha,” a tia.
5 Cuando oyeron esto, fueron bautizados en el nombre del Señor Jesús.
Maha an rietin chu Pumapa Jisua rimingin baptisma an chang zoia.
6 Y después que Pablo puso sus manos sobre ellos, el Espíritu Santo descendió sobre ellos y hablaron en lenguas y profetizaron.
Paul'n an chunga a kut a minngama, Ratha Inthieng an chang kelen zoi, rietloi chong ngeiin an chonga, Pathien chong an misîr zoi.
7 Había aproximadamente doce de ellos en total.
Anrêngin pasal sômleinik dôr an ni.
8 Entonces Pablo fue a la sinagoga y durante los siguientes tres meses habló de forma clara a los que estaban allí, debatiendo con ellos y tratando de convencerlos acerca del mensaje del reino de Dios.
Paul'n Synagog lût bangin than thum chu Pathien Rêngram thurchi mintukpuiin methêm mene rang bôkin hâitakin thurchi a misîr tita.
9 Pero algunos de ellos eran tercos, y no quisieron aceptar. Ellos condenaban a El Camino ante la multitud. Así que Pablo se dio por vencido respecto a ellos y se fue a la sinagoga, llevando consigo a los creyentes. Entonces comenzó a hacer debates cada día en el salón de Tirano.
Aniatachu, senkhat chu an seletrûka, iem nuom mak ngeia, mipui makunga Pumapa lampui thurchi hah an ril minsieta, masikin Paul'n anni ngei hah mâkin iempungei hah a tuonga nîngtin Tyrannus inchuna ina han chong an mintukpui ngâia.
10 Así sucedió durante los siguientes dos años, logrando que todos los que vivían en la provincia de Asia, tanto judíos como griegos, escucharan la palabra del Señor.
Ma anghan, kumnik a thoa, masikin Asia rama om murdi, Judangei le Greekngei khomin Pumapa chong an riet zoia.
11 Y Dios realizaba milagros extraordinarios a través de Pablo,
Pathien'n Paul kuta sininkhêl adangviek a min thoa.
12 tanto así, que la gente tomaba los pañuelos o delantales que Pablo había tocado para sanar a los enfermos y para expulsar espíritus malignos.
Paul'n a lei mang ngâi mâihuinangei le a rôpthupna puonngei hah damloingei kôm a min chôia, an natnangei an dam ngâia, an sûnga ratha saloi tena khom an jôk ngâi.
13 Y ciertos judíos que iban por ahí haciendo exorcismos, decidieron usar el nombre del Señor Jesús cuando sacaban a los espíritus malignos. Y decían: “Te ordeno que salgas en el nombre de Jesús, del que habla Pablo”.
Judangei senkhat ratha saloi rujûlpai rang a bôka, ânvâk ngâi ngei khomin Pumapa Jisua riming an manga. Ratha saloi kôm, “Paul'n a misîr ngâi Jisua rimingin a sûng renga jôk rangin chong nang ke pêk,” an tia.
14 Y los que hacían esto eran los siete hijos de Esceva, un judío y jefe de sacerdotes.
Juda Ochai Inlaltak, Sceva han nâipasal sari ha anga chong ngâi a dôna.
15 Pero un día, un espíritu maligno respondió: “Yo conozco a Jesús, y conozco a Pablo, pero ¿quién eres tú?”
Hannirese ratha saloi han an kôm, “Jisua ki riet, Paul khom ki riet nangni rêk hi chu tu ngei mo nin ni?” a tia.
16 Y el hombre con el espíritu maligno saltó sobre ellos y los dominó a todos. Los golpeó tan fuertemente que ellos salieron corriendo de la casa, desnudos y malheridos.
A sûnga ratha saloi dôn han a hong invôra, amene ngei riei zoia, ha in renga hah popnekin le an puon chet chitin an tân riei zoi.
17 Las personas que vivían en Éfeso, tanto judíos como griegos, oyeron sobre esto. Y todos estaban asombrados por lo que había sucedido, y el nombre del Señor Jesús recibió grande respeto.
Ephesus'a taka om Judangei le Jentailngei murdi'n ma roi hah an rietin chu an chi sabak zoia, hanchu Pumapa Jisua riming ânthang uol zoi.
18 Y muchos llegaron a creer en el Señor y confesaron sus pecados, admitiendo abiertamente sus prácticas pecaminosas.
Iempu tamtak an honga, loko rieta an chong minchâina an phuonga.
19 Muchos de los que practicaban la brujería recogieron sus libros de magia y los llevaron para ser quemados públicamente. Y sacaron cuentas sobre el valor de los libros, y el total era de cincuenta mil monedas de plata.
Dôitheingei tamtak khomin an lekhabungei an hong bûma, mitin mitmua an hâla, male aman an minsâpa, sumdârngei isâng sômrangnga ani tiin an rieta.
20 De este modo la palabra del Señor se fortalecía y era predicada por todas partes.
Ma ang taka sintho theina lien han Pumapa thurchi ânzara, rât takin ânsôn tir zoi.
21 Cierto tiempo después de esto, Pablo decidió ir a Jerusalén, pasando primero por Macedonia y Acaya. “Después de estar allí, iré a Roma”, dijo.
Masuole chu Paul'n Macedonia ram le Achaia ram a sir suo baka, Jerusalema se rang a bôka “Ma han ke se suole chu Rom khom sir sa ngêt ki tih,” a tia.
22 Entonces envió a dos de sus ayudantes, Timoteo y Erasto, a Macedonia, y mientras tanto él se quedó por un tiempo en la provincia de Asia.
Masikin ânsanpui ngâi mi inik, Timothy le Erastus hah Mecedonia rama a lei tîr baka, ama chu Asia rama ala oma.
23 Durante este tiempo hubo serios problemas concernientes a El Camino.
Ma zora lâihan Pumapa lampui thurchi sikin bâiinkhamna lientak Ephesus'a a oma.
24 Y un hombre llamado Demetrio, quien era un artesano de plata, estaba produciendo pequeñas réplicas en material de plata del templo de la diosa Artemisa. Este negocio requería mucho trabajo para los artesanos.
Mi inkhat a riming Demetrius, sumtuia Artemis pathiennu biekin rimil sin ngâi a oma, maha a sintho ngei kôm inlâpna lientak an pêk ngâia.
25 Entonces Demetrio los llamó a una reunión, junto con otros que trabajaban en el mismo oficio, y dijo: “Compañeros, ustedes saben que nosotros ganamos dinero gracias a este negocio.
Masikin ama han anni ngei hah a koibûma, an sintho anga tho ngei lehan chu, an kôm, “Miriempa, hi sin hih ei neina ani ti nin rieta.
26 Sin duda alguna, como ustedes ya saben por lo que han visto y oído—no solo aquí en Éfeso sino por toda Asia—este tal Pablo ha convencido y confundido a mucha gente, diciéndoles que no hay dioses hechos por manos humanas.
Atûn, hi Paul sintho hih nangni khomin nin mua, nin rieta Ephesus'a vaia khom niloiin Asia ram pumpuia ti rang dôrin hi mi hin, kuta sin pathienngei hih pathien ni tet mak tiin mi tamtak a huong mene suo zoia.
27 No se trata de que nuestro negocio esté en peligro de perder el respeto, sino que el templo de la gran diosa Artemisa perderá su valor ante los ojos de la gente. La misma Artemisa será destronada de su alta posición como la única a la cual todos en Asia y en el mundo entero adoramos”.
Masikin ei sintho hih min en minnuoi an tih, ti vai niloiin, Asia rama mi murdi le rammuola mîn an biek ngâi pathiennu Artemis roiinpui khom boi atih, ti hih ichi aom ani,” a tia.
28 Y cuando ellos escucharon esto se pusieron furiosos, y gritaron: “¡Grande es Artemisa de los Efesios!”
Ha chong hah mipuingeiin an riet lechu an taksi sabaka, “Ephesus'a Artemis hi a roiinpui tak,” tin an hêta.
29 Y la ciudad estaba en total caos. La gente corrió hacia el anfiteatro, arrastrando con ellos a Gayo y a Aristarco, quienes eran compañeros de viaje de Pablo, y eran de Macedonia.
Hanchu, khopuilien pumpui bâi an inkhâm zoia, Gaius le Aristarchus, Mecedonia rama mi Paul nûkjûingei hah an sûra, a pâlin enhoi sinna ina an tânpuia.
30 Pablo creyó que era su deber confrontar la turba, pero los demás creyentes no se lo permitieron.
Paul'n mipui makunga vânding rang a bôka, hannirese, iempungeiin phal mak ngeia.
31 Entonces algunos de los oficiales de la provincia que eran amigos de Pablo enviaron un mensaje también, rogándole que no entrara al anfiteatro.
Asia rama ulien senkhat Paul malngei an oma, ha ngei khom han Paul hah enhoi sinna ina vânlang loi rangin chong an muthuona.
32 Y algunos gritaban una cosa, y otros gritaban otra, pues la multitud que se había reunido estaba totalmente confundida. Y muchos de ellos no sabían por qué estaban allí.
an thup ngeia, anrêngin bâi an inkhâm char zoia, mi tamtakin an intûpna bi khom riet mak ngei. Masikin, senkhat chong inkhat an hêtpuia senkhatin chong dang an hêtpuia.
33 Y los judíos que estaban en la multitud empujaron a Alejandro hacia el frente. Entonces Alejandro movió su mano indicando que guardaran silencio, queriendo explicar las cosas a la gente.
Mi senkhat chu Alexander sika nîng atih, an tia; ama hah Judangei moton tieng an nam minlût sikin. Alexander'n mipui ruhu dâina rangin a kut a jâpa, an theina thurchi misîr rang a bôka.
34 Pero cuando se dieron cuenta de que era un judío, comenzaron un canto que duró cerca de dos horas, gritando: “¡Grande es Artemisa de los Efesios!”
Hannirese Juda ani ti an riet lechu darkâr nik inruolin, “Ephesus'a Artemus hih a roiinpui tak,” tiin an iniek tita.
35 Después de que el secretario de la ciudad logró silenciar a la turba, les dijo: “Pueblo de Éfeso, ¿quién no sabe que la ciudad de los Efesios es guardiana del templo de la gran Artemisa y de su imagen que cayó del cielo?
Amongnataka chu an khopuilien jêkpu'n mipuingei hah a ngo mindâia. A ngo mindâi suole chu an kôm, “Ephesus'a Artimus roiinpuitak biekin le invân renga lung inthieng achul hah Ephesus'a mingei hih a donsûipu nin ni ti mitinin an rieta.
36 Ya que estos hechos no pueden negarse, ustedes deben estar tranquilos y no hagan nada a la ligera.
Hi chong hi tutên makhal thei noni ngei. Masikin nin ruhu mindâi ngêt rang ani, mindon bak loiin ite nin tho rang nimak.
37 Han traído aquí a estos hombres, pero ellos no han robado ningún templo, ni han blasfemado contra nuestra diosa.
Hi mi, hi taka nin hong tuong ngei hih biekina inru khom nimak ngeia, ei pathiennu rilminsiet khom nimak ngei.
38 De modo que si Demetrio y los demás artesanos tienen alguna queja contra alguien, entonces vayan a las autoridades y a las cortes. Ellos podrán presentar los cargos correspondientes.
Demetrius le a sinthongei khomin tu chunga khom roi intak an dônin chu roijêkpungei ei dôna, roijêkna in khom ân-ong tit, ma son vân ngo rese ngei.
39 Si hay alguna otra cosa, puede llevarse a asamblea legal.
Aniatachu, roi intak piel nin la dônin chu jâttin roijêkna ina mindon nîng atih.
40 De hecho, nosotros mismos corremos el peligro de ser acusados como responsables de un motín hoy, pues no había razón para ello, y no podemos justificar por qué sucedió”.
Aviena inkhôm sika hin mîn bâiinkhamna musuo ngei tiin, mi tîng an tih, ti hih ichi om ani. Hi bâiinkhamna hi abi boi ani sikin tute lakin abi misîr thei noni ngeia,” a tia.
41 Y cuando terminó de hablar, despidió a la multitud.
Ma chong hah a ti suole chu mipuingei intûp hah an chîn zoi.

< Hechos 19 >