< Hechos 17 >
1 Después que Pablo y Silas pasaron por Anfípolis y Apolonia, llegaron a Tesalónica, donde había una sinagoga judía.
เปาลสีเลา อามฺผิปลฺยาปโลฺลนิยานคราภฺยำ คตฺวา ยตฺร ยิหูทียานำ ภชนภวนเมกมฺ อาเสฺต ตตฺร ถิษลนีกีนคร อุปสฺถิเตาฯ
2 Como de costumbre, Pablo entró a la sinagoga y durante tres sábados debatió con ellos, usando las Escrituras.
ตทา เปาล: สฺวาจารานุสาเรณ เตษำ สมีปํ คตฺวา วิศฺรามวารตฺรเย ไต: สารฺทฺธํ ธรฺมฺมปุสฺตกียกถายา วิจารํ กฺฤตวานฺฯ
3 Entonces les explicó su significado, demostrándoles que el Mesías tenía que Morir y resucitar. “Este Jesús del cual les hablo, es el Mesías”, les dijo.
ผลต: ขฺรีษฺเฏน ทุ: ขโภค: กรฺตฺตวฺย: ศฺมศานทุตฺถานญฺจ กรฺตฺตวฺยํ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา ยสฺย ยีโศ: ปฺรสฺตาวํ กโรมิ ส อีศฺวเรณาภิษิกฺต: ส เอตา: กถา: ปฺรกาศฺย ปฺรมาณํ ทตฺวา สฺถิรีกฺฤตวานฺฯ
4 Y algunos de ellos se convencieron y se unieron a Pablo y a Silas, junto con muchos adoradores griegos y algunas mujeres influyentes de la ciudad.
ตสฺมาตฺ เตษำ กติปยชนา อนฺยเทศียา พหโว ภกฺตโลกา พหฺย: ปฺรธานนารฺยฺยศฺจ วิศฺวสฺย เปาลสีลโย: ปศฺจาทฺคามิโน ชาตา: ฯ
5 Pero los judíos se pudieron celosos y junto a unos agitadores que encontraron en la plaza del mercado formaron una turba. Y se amotinaron en la ciudad, y atacaron la casa de Jasón. Entonces trataron de encontrar a Pablo y a Silas para presentarlos ante la gente.
กินฺตุ วิศฺวาสหีนา ยิหูทียโลกา อีรฺษฺยยา ปริปูรฺณา: สนฺโต หฏฏฺสฺย กตินยลมฺปฏโลกานฺ สงฺคิน: กฺฤตฺวา ชนตยา นครมเธฺย มหากลหํ กฺฤตฺวา ยาโสโน คฺฤหมฺ อากฺรมฺย เปฺรริตานฺ ธฺฤตฺวา โลกนิวหสฺย สมีปมฺ อาเนตุํ เจษฺฏิตวนฺต: ฯ
6 Pero como no pudieron encontrarlos, arrastraron a Jasón y a otros creyentes ante los líderes de la ciudad, gritando: “A estas personas se les conoce por estar causando problemas y desorden. Ahora vinieron aquí,
เตษามุทฺเทศมฺ อปฺราปฺย จ ยาโสนํ กติปยานฺ ภฺราตฺฤํศฺจ ธฺฤตฺวา นคราธิปตีนำ นิกฏมานีย โปฺรจฺไจ: กถิตวนฺโต เย มนุษฺยา ชคทุทฺวาฏิตวนฺตเสฺต 'ตฺราปฺยุปสฺถิตา: สนฺติ,
7 y Jasón los ha recibido en su casa. Todos ellos desafían los decretos del César, cometiendo traición al decir que hay otro rey, llamado Jesús”.
เอษ ยาโสนฺ อาติถฺยํ กฺฤตฺวา ตานฺ คฺฤหีตวานฺฯ ยีศุนามก เอโก ราชสฺตีติ กถยนฺตเสฺต ไกสรสฺยาชฺญาวิรุทฺธํ กรฺมฺม กุรฺวฺวติฯ
8 El pueblo y los líderes de la ciudad estaban muy perturbados al escuchar esto.
เตษำ กถามิมำ ศฺรุตฺวา โลกนิวโห นคราธิปตยศฺจ สมุทฺวิคฺนา อภวนฺฯ
9 Entonces obligaron a Jasón y a los otros a pagar fianza antes de dejarlos ir.
ตทา ยาโสนสฺตทเนฺยษาญฺจ ธนทณฺฑํ คฺฤหีตฺวา ตานฺ ปริตฺยกฺตวนฺต: ฯ
10 Los creyentes hicieron salir a Pablo y Silas hacia Berea esa misma noche. Y cuando llegaron allí, fueron a la sinagoga judía.
ตต: ปรํ ภฺราตฺฤคโณ รชนฺยำ เปาลสีเลา ศีฆฺรํ พิรยานครํ เปฺรษิตวานฺ เตา ตโตฺรปสฺถาย ยิหูทียานำ ภชนภวนํ คตวนฺเตาฯ
11 La gente de allí tenía mejor actitud que los de Tesalónica, pues aceptaron rápidamente la palabra, y examinaban las Escrituras cada día para asegurarse de que era correcto lo que les enseñaban.
ตตฺรสฺถา โลกา: ถิษลนีกีสฺถโลเกโภฺย มหาตฺมาน อาสนฺ ยต อิตฺถํ ภวติ น เวติ ชฺญาตุํ ทิเน ทิเน ธรฺมฺมคฺรนฺถสฺยาโลจนำ กฺฤตฺวา ไสฺวรํ กถามฺ อคฺฤหฺลนฺฯ
12 Como resultado de esto, muchos se convirtieron en creyentes, así mismo algunas mujeres y hombres griegos que tenían cargos importantes.
ตสฺมาทฺ อเนเก ยิหูทียา อนฺยเทศียานำ มานฺยา สฺตฺริย: ปุรุษาศฺจาเนเก วฺยศฺวสนฺฯ
13 Pero cuando los judíos de Tesalónica oyeron que Pablo también estaba predicando la palabra en Berea, fueron hasta allá, y causaron los mismos disturbios, provocando a las multitudes.
กินฺตุ พิรยานคเร เปาเลเนศฺวรียา กถา ปฺรจารฺยฺยต อิติ ถิษลนีกีสฺถา ยิหูทียา ชฺญาตฺวา ตตฺสฺถานมปฺยาคตฺย โลกานำ กุปฺรวฺฤตฺติมฺ อชนยนฺฯ
14 De inmediato los creyentes enviaron a Pablo a la costa, mientras que Silas y Timoteo se quedaron.
อเตอว ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ สมุเทฺรณ ยานฺตีติ ทรฺศยิตฺวา ภฺราตร: กฺษิปฺรํ เปาลํ ปฺราหิณฺวนฺ กินฺตุ สีลตีมถิเยา ตตฺร สฺถิตวนฺเตาฯ
15 Y los que acompañaban a Pablo lo llevaron muy lejos, hasta Atenas, y regresaron con instrucciones que Pablo envió a Silas y a Timoteo para que ellos fueran a acompañarlo tan pronto como fuera posible.
ตต: ปรํ เปาลสฺย มารฺคทรฺศกาสฺตมฺ อาถีนีนคร อุปสฺถาปยนฺ ปศฺจาทฺ ยุวำ ตูรฺณมฺ เอตตฺ สฺถานํ อาคมิษฺยถ: สีลตีมถิเยา ปฺรตีมามฺ อาชฺญำ ปฺราปฺย เต ปฺรตฺยาคตา: ฯ
16 Mientras los esperaba en Atenas, Pablo estaba muy perturbado al ver la idolatría que se practicaba en la ciudad.
เปาล อาถีนีนคเร ตาวเปกฺษฺย ติษฺฐนฺ ตนฺนครํ ปฺรติมาภิ: ปริปูรฺณํ ทฺฤษฺฏฺวา สนฺตปฺตหฺฤทโย 'ภวตฺฯ
17 Él debatía en la sinagoga con los judíos y con los adoradores de Dios, así como también lo hacía en las plazas del mercado con los que se encontraba cada día.
ตต: ส ภชนภวเน ยานฺ ยิหูทียานฺ ภกฺตโลกำศฺจ หฏฺเฏ จ ยานฺ อปศฺยตฺ ไต: สห ปฺรติทินํ วิจาริตวานฺฯ
18 Algunos filósofos epicúreos y estoicos también discutían con él. “¿De qué habla este hombre?” Se preguntaban. Y otros concluían: “Parece que enseña sobre dioses extranjeros”, porque hablaba sobre Jesús y la resurrección.
กินฺตฺวิปิกูรียมตคฺรหิณ: โสฺตยิกียมตคฺราหิณศฺจ กิยนฺโต ชนาเสฺตน สารฺทฺธํ วฺยวทนฺตฯ ตตฺร เกจิทฺ อกถยนฺ เอษ วาจาล: กึ วกฺตุมฺ อิจฺฉติ? อปเร เกจิทฺ เอษ ชน: เกษาญฺจิทฺ วิเทศียเทวานำ ปฺรจารก อิตฺยนุมียเต ยต: ส ยีศุมฺ อุตฺถิติญฺจ ปฺรจารยตฺฯ
19 Entonces lo llevaron al Aerópago, y le pidieron: “Por favor háblanos sobre esta nueva enseñanza que estás promoviendo.
เต ตมฺ อเรยปาคนาม วิจารสฺถานมฺ อานีย ปฺราโวจนฺ อิทํ ยนฺนวีนํ มตํ ตฺวํ ปฺราจีกศ อิทํ กีทฺฤศํ เอตทฺ อสฺมานฺ ศฺราวย;
20 Hemos oído de ti cosas que para nosotros son extrañas, por eso nos gustaría saber lo que significan”.
ยามิมามฺ อสมฺภวกถามฺ อสฺมากํ กรฺณโคจรีกฺฤตวานฺ อสฺยา ภาวารฺถ: ก อิติ วยํ ชฺญาตุมฺ อิจฺฉาม: ฯ
21 (Todos los atenienses, incluyendo a los extranjeros que vivían allí, pasaban todo el tiempo sin hacer nada más que explicar o escuchar sobre cosas nuevas).
ตทาถีนีนิวาสินสฺตนฺนครปฺรวาสินศฺจ เกวลํ กสฺยาศฺจน นวีนกถายา: ศฺรวเณน ปฺรจารเณน จ กาลมฺ อยาปยนฺฯ
22 Entonces Pablo se puso en pie en medio del Aerópago y dijo: “Pueblo de Atenas, puedo ver que ustedes son muy devotos en todo.
เปาโล'เรยปาคสฺย มเธฺย ติษฺฐนฺ เอตำ กถำ ปฺรจาริตวานฺ, เห อาถีนียโลกา ยูยํ สรฺวฺวถา เทวปูชายามฺ อาสกฺตา อิตฺยห ปฺรตฺยกฺษํ ปศฺยามิฯ
23 Y mientras caminaba, viendo sus santuarios, encontré un altar que tenía la inscripción, ‘A un Dios no conocido’. Este Dios no conocido a quien ustedes adoran es el que yo les estoy describiendo.
ยต: ปรฺยฺยฏนกาเล ยุษฺมากํ ปูชนียานิ ปศฺยนฺ ‘อวิชฺญาเตศฺวราย’ เอตลฺลิปิยุกฺตำ ยชฺญเวทีเมกำ ทฺฤษฺฏวานฺ; อโต น วิทิตฺวา ยํ ปูชยเธฺว ตไสฺยว ตตฺวํ ยุษฺมานฺ ปฺรติ ปฺรจารยามิฯ
24 El Dios que creó el mundo y todo lo que hay en él, el Señor del cielo y la tierra, no vive en los Templos que nosotros hacemos.
ชคโต ชคตฺสฺถานำ สรฺวฺววสฺตูนาญฺจ สฺรษฺฏา ย อีศฺวร: ส สฺวรฺคปฺฤถิโวฺยเรกาธิปติ: สนฺ กรนิรฺมฺมิตมนฺทิเรษุ น นิวสติ;
25 Él no necesita que le sirvamos, como si él necesitara de alguna cosa, porque él es la fuente de vida de todo ser vivo.
ส เอว สรฺเวฺวโภฺย ชีวนํ ปฺราณานฺ สรฺวฺวสามคฺรีศฺจ ปฺรททาติ; อเตอว ส กสฺยาศฺจิตฺ สามคฺยฺรา อภาวเหโต รฺมนุษฺยาณำ หไสฺต: เสวิโต ภวตีติ นฯ
26 De un solo hombre él hizo a todos los pueblos que viven en la tierra, y decidió de antemano cuándo y dónde debían vivir.
ส ภูมณฺฑเล นิวาสารฺถมฺ เอกสฺมาตฺ โศณิตาตฺ สรฺวฺวานฺ มนุษฺยานฺ สฺฤษฺฏฺวา เตษำ ปูรฺวฺวนิรูปิตสมยํ วสติสีมาญฺจ นิรจิโนตฺ;
27 El propósito de Dios era que ellos lo buscaran, esperando que ellos se acercaran a él y lo encontraran, aunque él no está lejos de ninguno de nosotros.
ตสฺมาตฺ โลไก: เกนาปิ ปฺรกาเรณ มฺฤคยิตฺวา ปรเมศฺวรสฺย ตตฺวํ ปฺราปฺตุํ ตสฺย คเวษณํ กรณียมฺฯ
28 En él vivimos, nos movemos y existimos. Tal como escribieron los mismos poetas de entre ustedes: ‘Somos su familia’.
กินฺตุ โส'สฺมากํ กสฺมาจฺจิทปิ ทูเร ติษฺฐตีติ นหิ, วยํ เตน นิศฺวสนปฺรศฺวสนคมนาคมนปฺราณธารณานิ กุรฺมฺม: , ปุนศฺจ ยุษฺมากเมว กติปยา: กวย: กถยนฺติ ‘ตสฺย วํศา วยํ โสฺม หิ’ อิติฯ
29 “Ya que somos su familia, no debemos pensar que Dios es como el oro, la plata o una piedra moldeada por arte y pensamiento humano.
อเตอว ยทิ วยมฺ อีศฺวรสฺย วํศา ภวามสฺตรฺหิ มนุไษฺย รฺวิทฺยยา เกาศเลน จ ตกฺษิตํ สฺวรฺณํ รูปฺยํ ทฺฤษทฺ ไวเตษามีศฺวรตฺวมฺ อสฺมาภิ รฺน ชฺญาตวฺยํฯ
30 Dios pasó por alto la ignorancia de la gente en el pasado, pero ahora llama a todos, en todas partes, al arrepentimiento.
เตษำ ปูรฺวฺวียโลกานามฺ อชฺญานตำ ปฺรตีศฺวโร ยทฺยปิ นาวาธตฺต ตถาปีทานีํ สรฺวฺวตฺร สรฺวฺวานฺ มน: ปริวรฺตฺตยิตุมฺ อาชฺญาปยติ,
31 Porque él ha establecido un tiempo en el cual juzgará con justicia al mundo por medio del hombre que él ha elegido, y les ha demostrado a todos que él es el escogido al resucitarlo de los muertos”.
ยต: สฺวนิยุกฺเตน ปุรุเษณ ยทา ส ปฺฤถิวีสฺถานำ สรฺวฺวโลกานำ วิจารํ กริษฺยติ ตทฺทินํ นฺยรูปยตฺ; ตสฺย ศฺมศาโนตฺถาปเนน ตสฺมินฺ สรฺเวฺวภฺย: ปฺรมาณํ ปฺราทาตฺฯ
32 Algunos de ellos se burlaron cuando escucharon acerca de la resurrección de los muertos, pero otros dijeron: “Por favor, regresa más tarde para que podamos oír más sobre esto”.
ตทา ศฺมศานาทฺ อุตฺถานสฺย กถำ ศฺรุตฺวา เกจิทฺ อุปาหมนฺ, เกจิทวทนฺ เอนำ กถำ ปุนรปิ ตฺวตฺต: โศฺรษฺยาม: ฯ
33 Entonces Pablo se fue.
ตต: เปาลเสฺตษำ สมีปาตฺ ปฺรสฺถิตวานฺฯ
34 Y unos cuantos hombres se unieron a él y creyeron en Dios, incluyendo a Dionisio, un miembro del Aerópago, así como una mujer llamada Damaris, y otros más.
ตถาปิ เกจิโลฺลกาเสฺตน สารฺทฺธํ มิลิตฺวา วฺยศฺวสนฺ เตษำ มเธฺย 'เรยปาคียทิยนุสิโย ทามารีนามา กาจินฺนารี กิยนฺโต นราศฺจาสนฺฯ