< 1 Samuel 15 >

1 Entonces Samuel le dijo a Saúl: “El Señor me ha enviado para ungirte como rey de su pueblo Israel. Así que presta atención a lo que el Señor dice.
Samuel nowachone ne Saulo niya, “An ema Jehova Nyasaye noora mondo awiri ibed ruodh joge Israel; omiyo koro lingʼ iwinj wach moa kuom Jehova Nyasaye.
2 Y esto es lo que dice el Señor Todopoderoso: He observado lo que los amalecitas le hicieron a Israel cuando los emboscaron en su camino desde Egipto.
Ma e gima Jehova Nyasaye Maratego wacho: ‘Abiro kumo jo-Amalek kuom gima negitimo ni jo-Israel kaka ne gigengʼonegi e kinde mane gia Misri.
3 Ve y ataca a los amalecitas y extermínalos a todos. No perdones a nadie, sino que mata a todo hombre, mujer, niño y bebé; a todo buey, oveja, camello y asno”.
Koro dhiyo imonj jo-Amalek kendo itiek gimoro amora ma mekgi. Kik iwegi; neg chwo gi mon, gi rowere gi nyithindo madhoth, dhok, rombe, ngamia gi punde.’”
4 Saúl convocó a su ejército en Telem. Había 200.000 infantes israelitas y 10.000 hombres de Judá.
Omiyo Saulo noluongo joge Telaim mokwanogi kendo negiromo jolweny alufu mia ariyo mawuotho gi tiendegi to gi alufu apar moa Juda.
5 Saúl avanzó hacia el pueblo de Amalec y preparó una emboscada en el valle.
Saulo nodhi e dala maduongʼ mar jo-Amalek koikore monjogi e holo.
6 Saúl envió un mensaje para advertirles a los ceneos: “Salgan de la zona y dejen a los amalecitas para que no los destruya a ustedes con ellos, porque ustedes mostraron bondad con todo el pueblo de Israel en su camino desde Egipto”. Así que los ceneos se alejaron y dejaron abandonaron a los amalecitas.
Eka nowachone jo-Keni niya, “Auru ka udhi mondo uwe jo-Amalek nikech ok adwar tiekou kodgi; nikech un ne utimo ngʼwono ni jo-Israel e kinde mane gia Misri.” Omiyo jo-Keni nowuok moweyo jo-Amalek.
7 Saúl derrotó a los amalecitas desde Havila hasta Shur, al oriente de Egipto.
Eka Saulo nokedo gi jo-Amalek kochakore Havila nyaka ochopo Shur to nyaka ochopo yo wuok chiengʼ mar Misri.
8 Capturó vivo a Agag, rey de Amalec, pero exterminó a todo el pueblo a espada.
Nomako Agag ruoth jo-Amalek kangima to joge duto to nonego gi ligangla pep.
9 Saúl y su ejército perdonaron a Agag, junto con las mejores ovejas y ganado, los terneros y corderos gordos, y todo lo que era bueno. No quisieron destruir eso, sino que destruyeron por completo todo lo despreciable y que no tenía valor.
To Saulo gi jolweny noweyo Agag kod rombe mabeyo, gi dhok, gi nyiroye machwe gi nyirombe kod gimoro amora maber. Magi to ne ok giyie mondo oketh duto, to gimoro amora mane gichayo gi mago mayom yom to negitieko pep.
10 El Señor envió un mensaje a Samuel, diciendo:
Eka wach Jehova Nyasaye nobiro ne Samuel kawacho niya,
11 “Lamento haber hecho rey a Saúl, porque ha dejado de seguirme y no ha hecho lo que le ordené”. Samuel se molestó y clamó al Señor durante toda la noche.
“Akuyo nikech ne aketo Saulo obedo ruoth, nikech oseweyo luwa, kendo ok otimo kaka ne achike.” Samuel nochandore kendo noywak ne Jehova Nyasaye otieno mangima.
12 Entonces Samuel se levantó de madrugada y fue a buscar a Saúl, pero le dijeron: “Saúl se ha ido al Carmelo. Allí incluso ha erigido un monumento para honrarse a sí mismo, y ahora se ha marchado y ha bajado a Gilgal”.
Samuel nochiew okinyi mangʼich kendo nodhi romo gi Saulo, mi nowachne niya, “Saulo osedhi Karmel. Kanyo osechungoe rapar mimiyego duongʼ kuno kendo osewuok kuno olor kodhi Gilgal.”
13 Cuando Samuel lo alcanzó, Saúl dijo: “¡El Señor te bendiga! He hecho lo que el Señor me ha ordenado”.
Kane Samuel obiro ire, Saulo nowachone niya, “Mad Jehova Nyasaye gwedhi! Asetimo duto mane Jehova Nyasaye ochika.”
14 “¿Qué es ese balido de las ovejas que escuchan mis oídos? ¿Qué es ese mugido del ganado que estoy oyendo?” preguntó Samuel.
To Samuel nowachone niya, “Marangʼo awinjo ywak rombe gi dhok e ita?”
15 “El ejército las trajo de los amalecitas”, respondió Saúl. “Les perdonaron las mejores ovejas y reses para sacrificarlas al Señor, tu Dios, pero nosotros destruimos por completo el resto”.
Saulo nodwoko niya, “Jolweny nokelogi koa kuom jo-Amalek; negiweyo rombe kod dhok mabeyo mondo gitimgo misango ni Jehova Nyasaye ma Nyasachi, to modongʼ wanego pep.”
16 “¡Cállate!” le dijo Samuel a Saúl. “Déjame contarte lo que el Señor me dijo anoche”. “Dime lo que dijo”, respondió Saúl.
Samuel nowachone Saulo niya, “Lingʼ thi! We mondo anyisi gima Jehova Nyasaye nowachona otieno mokalo.” Saulo nodwoko niya, “Nyisawa.”
17 “Antes no solías pensar mucho en ti mismo, ¿pero no eres ahora el líder de las tribus de Israel?” preguntó Samuel. “El Señor te ungió como rey de Israel.
Samuel nowachone niya, “Kata nobedo ni inenori ka ngʼama tin kamano, to donge ne ibedo jatelo mar dhout Israel? Jehova Nyasaye ne owiri mondo ibed ruodh Israel.
18 Luego te dio una orden, diciéndote: ‘Ve y extermina a esos pecadores, los amalecitas. Atácalos hasta destruirlos a todos’.
Kendo ne omiyi ote, kowacho ni, ‘Dhiyo mondo itiek chuth jo-Amalek marichogi; ked kodgi nyaka ine ni itiekogi pep.’
19 ¿Por qué no hiciste lo que el Señor te ordenó? ¿Por qué te abalanzaste sobre el despojo e hiciste lo malo ante los ojos del Señor?”
Angʼo momiyo ne ok iwinjo dwond Jehova Nyasaye? Angʼo momiyo ne imuomori mi iyeko kendo itimo richo e wangʼ Jehova Nyasaye?”
20 “¡Pero si hice lo que el Señor me ordenó!” respondió Saúl. “Fui e hice lo que el Señor me mandó hacer. Hice regresar a Agag, rey de Amalec, y destruí por completo a los amalecitas.
Saulo nowacho niya, “To ne awinjo dwond Jehova Nyasaye ma atimo dwarone kendo atimo tich mane omiya mondo atim. Ne anego jo-Amalek pep kendo ne akawo Agag ruodhgi mi abirogo.
21 El ejército tomó ovejas y ganado del botín, lo mejor de lo que estaba apartado para Dios, para sacrificarlo al Señor, tu Dios, en Gilgal”.
Jolweny nokawo rombe gi dhok kuom gik moyaki, gigo mabeyo nowal ne Nyasaye mondo otimnego Jehova Nyasaye ma Nyasachi misango Gilgal.”
22 “¿Qué crees que prefiere el Señor? ¿Los holocaustos y los sacrificios? ¿O que seas obediente a su palabra?” le preguntó Samuel. “¡Escucha! ¡La obediencia es mejor que los sacrificios! Prestar atención es más importante que ofrecer la grasa de los carneros.
Samuel nodwoke niya, “Iparo ni Jehova Nyasaye mor gi chiwo kod misengini miwangʼo pep moloyo winjo dwonde? Winjo wach ber moloyo chiwo misango kendo chiko it ber moloyo boche imbe,
23 La rebelión es tan mala como la brujería, y la arrogancia es tan mala como el pecado de la idolatría. Porque has rechazado los mandatos del Señor, él te ha rechazado como rey”.
nimar ngʼanyo chal gi richo mar jwok, to tok teko chalo gi richo mar lamo nyiseche manono. Nikech isedagi wach Jehova Nyasaye En bende osedagi ni kik ibed ruoth.”
24 “He pecado”, confesó Saúl a Samuel. “Desobedecí las órdenes del Señor y tus instrucciones, porque tuve miedo del pueblo y seguí lo que ellos decían.
Eka Saulo nowachone Samuel niya. “Asetimo richo. Asetamora luwo chik Jehova Nyasaye kod wecheni bende. Ne aluoro ji kendo ne atimo dwarogi.
25 Así que, por favor, perdona mi pecado y vuelve conmigo, para que pueda adorar al Señor”.
Koro sani asayi ni iwena richona kendo wadog kodi mondo mi alam Jehova Nyasaye.”
26 Pero Samuel le dijo: “No voy a volver contigo. Has rechazado las órdenes del Señor, y el Señor te ha rechazado como rey de Israel”.
To Samuel nowachone niya, “Ok anyal dok kodi. Isedagi luwo wach Jehova Nyasaye, kuom mano Jehova Nyasaye bende osedagi ni kik ibed ruodh Israel!”
27 Cuando Samuel se dio la vuelta para marcharse, Saúl se agarró del dobladillo de su túnica, y ésta se rasgó.
Kane Samuel ochako wuoth mondo odhi, Saulo nomako riak lawe, mi oyiech.
28 Samuel le dijo: “¡El Señor te ha arrancado hoy el reino de Israel y se lo ha dado a tu prójimo, a uno que es mejor que tú!
Samuel nowachone niya, “Jehova Nyasaye oseyiecho pinyruodh Israel kogole kuomi kawuononi kendo osemiye ja-libambau moro maber moloyi.
29 ¡Además la Gloria de Israel no miente ni cambia de opinión, porque él no es un ser humano!”
Jalno ma en Jehova Nyasaye Maduongʼ mar Israel ok riambi bende ok olok pache; nimar ok en dhano mondo olok pache.”
30 “Sí, he pecado”, respondió Saúl. “Por favor, hónrame ahora ante los ancianos de mi pueblo y ante Israel; vuelve conmigo, para que pueda adorar al Señor, tu Dios”.
Saulo nodwoko niya, “Asetimo richo. To kiyie to miya luor e nyim jodong joga kendo e nyim jo-Israel; dog koda mondo mi alam Jehova Nyasaye ma Nyasachi.”
31 Así que Samuel regresó con Saúl después de todo, y Saúl adoró al Señor.
Omiyo Samuel nodok gi Saulo, kendo Saulo nolamo Jehova Nyasaye.
32 Entonces Samuel dijo: “Tráeme a Agag, rey de los amalecitas”. Agag se acercó a él confiado, pues pensó: “La amenaza de muerte debe haber pasado ya”.
Eka Samuel nowacho niya, “Kelna Agag ruodh jo-Amalek.” Omiyo Agag nobiro ire ka en gi chir koparo e chunye niya, “Lit mar tho osekadho.”
33 Pero Samuel le dijo: “De la misma manera que tu espada ha dejado sin hijos a las mujeres, también tu madre quedará sin hijos entre las mujeres”. Entonces Samuel descuartizó a Agag ante el Señor en Gilgal.
To Samuel nowacho niya, “Kaka liganglani osemiyo mon owe maonge nyithindo, e kaka minu nobed maonge nyathi e kind mon mamoko.” Eka Samuel nonego Agag e nyim Jehova Nyasaye, Gilgal.
34 Samuel se fue a Ramá, y Saúl se fue a su casa en Guibeá de Saúl.
Eka Samuel nowuok modhi Rama, to Saulo bende nodok dalane Gibea.
35 Hasta el día de su muerte, Samuel no volvió a visitar a Saúl. Samuel se lamentó por Saúl, y el Señor se arrepintió de haber hecho a Saúl rey de Israel.
Nyaka chop odiechiengʼ mane Samuel othoe, ne ok ochako oneno Saulo kendo, kata obedo ni Samuel ne oywage kamano. Jehova Nyasaye ne okuyo nikech ne oketo Saulo obedo ruodh Israel.

< 1 Samuel 15 >