< Proverbios 1 >
1 Proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
Izaga zikaSolomoni indodana kaDavida, inkosi yako-Israyeli:
2 para aprender sabiduría e instrucción, para entender las palabras sensatas;
ukuba abantu bazuze ukuhlakanipha lokuzithiba; ukuba bazwisise amazwi okuqedisisa;
3 para instruirse en la sabiduría, en la justicia, equidad y rectitud;
ukuba bazuze impilo yokuzithiba lobuqotho, besenza okulungileyo, okufaneleyo lokuqondileyo;
4 para enseñar discernimiento a los sencillos, y a los jóvenes conocimientos y discreción.
ukunika ulwazi kwabayizithutha, ulwazi lokukhetha okuqondileyo kwabatsha
5 Escuche el sabio y acrecerá en saber. El hombre inteligente adquirirá maestría
ukuthi ohlakaniphileyo alalele engeze ukufunda kwakhe, kuthi obonisisayo azuze izeluleko,
6 en entender las parábolas y su sentido misterioso, las sentencias de los sabios y sus enigmas.
ukuba abantu bazwisise izaga lemizekeliso, izitsho lamalibho abahlakaniphileyo.
7 El temor de Yahvé es el principio de la sabiduría; solo los insensatos desprecian la sabiduría y la doctrina.
Ukwesaba uThixo kuyikuqala kwenhlakanipho, kodwa iziwula ziyakweyisa ukuqedisisa lokuzithiba.
8 Escucha, hijo mío, la instrucción de tu padre; y no deseches las enseñanzas de tu madre.
Lalela, ndodana yami, izeluleko zikayihlo njalo ungadeli imfundiso kanyoko.
9 Serán una corona de gracia para tu cabeza, un collar para tu cuello.
Kuzakuba ngumqhele omuhle ekhanda lakho lomgaxo wokucecisa intamo yakho.
10 Hijo mío, si los malvados quieren seducirte, no les des oído;
Ndodana yami, aluba izoni zikuhuga, ungaze wavuma.
11 si te dicen: “Ven con nosotros; pongamos asechanzas a la vida ajena, tendamos por mero antojo celadas al inocente;
Nxa zisithi, “Woza sihambe; kasicathamele abantu sichithe igazi, kasicwathele omunye umuntu ongelacala;
12 traguémoslos vivos, como el sepulcro, enteros, como los que descienden a la fosa; (Sheol )
kasibaginye bephila njengengcwaba, sibajwamule njengabawele emgodini; (Sheol )
13 y hallaremos preciosas riquezas, henchiremos de despojos nuestras casas.
sizazuza impahla ezinhle ezehlukeneyo sigcwalise izindlu zethu ngempango;
14 Echa tu suerte con nosotros; sea una sola la bolsa de todos nosotros.”
phathisana lathi ukuze sibelesikhwama sinye”
15 Hijo mío, no sigas sus caminos; aparta tu pie de sus senderos;
ndodana yami, ungahambi lazo, ungalugxobi olwakho ezindleleni zazo;
16 porque sus pies corren al mal, van presurosos a derramar sangre.
ngoba ezabo inyawo zigijima ekoneni, bachitha igazi lula.
17 En vano se tiende la red ante los ojos de los pájaros;
Kakusizi ukuthiya ngembule lithe dandalazi emehlweni ezinyoni!
18 mas ellos arman asechanzas a su propia sangre, traman maquinaciones contra su propia vida.
Abantu laba bacathamela ukuchitheka kwelabo igazi; bajuma okwabo ukuphila.
19 Tal es la senda de los codiciosos de ganancia, quita la vida a los propios dueños.
Sinjalo isiphetho salabo abadinga inzuzo ngobugebenga; kuyayichitha impilo yalabo abayitholayo.
20 La sabiduría clama en las calles, en las plazas levanta su voz;
Ukuhlakanipha kuyamemeza emgwaqweni, kuphakamisa ilizwi lakho ezinkundleni;
21 llama donde hay más concurso de gente, en las puertas de la ciudad expone su doctrina:
kuyanqongoloza lezindleleni okuxokozela khona, kuyatshumayela emasangweni omuzi kuthi:
22 ¿Hasta cuándo, oh necios, amaréis la necedad? ¿Hasta cuándo los burladores se deleitarán en burlas, y odiarán los fatuos la sabiduría?
“Koze kube nini lina zithutha lithanda ubuthutha benu na? Koze kube nini izideleli zikholisa ukudelela leziphukuphuku zizonda ulwazi na?
23 Volveos para (oír) mi instrucción, y derramaré sobre vosotros mi espíritu, quiero enseñaros mis palabras.
Lalelani ukukhuza kwami liphenduke! Ngizalivulela isifuba sami, ngilivezele imicabango yami.
24 Os convidé y no respondisteis, tendí mis manos, y nadie prestó atención;
Kodwa ngenxa yokuthi langifulathela ngilibiza, kwangabi khona onginanzayo ngiselula isandla sami,
25 rechazasteis todos mis consejos, y ningún caso hicisteis de mis amonestaciones.
njengoba lala izeluleko zami njalo kalavuma ukukhuza kwami,
26 Por eso también yo me reiré de vuestra calamidad, y me burlaré cuando os sobrevenga el espanto,
ngakho lami ngizahleka selihlupheka; ngizaliklolodela nxa lisehlelwa lusizi,
27 cuando os sobrevenga cual huracán el terror, cuando caiga sobre vosotros, como torbellino, la calamidad, y os acometan la angustia y la tribulación.
nxa usizi lulehlela njengesiphepho; nxa incithakalo ilikhukhula njengesivunguzane, nxa usizi lezinhlupheko ziligabhela.
28 Entonces me llamarán, y no les responderé; madrugarán a buscarme, y no me hallarán,
Lapho-ke bazangibiza kodwa kangiyikusabela; bazangidinga bangangitholi.
29 por cuanto aborrecieron la instrucción y abandonaron el temor de Dios,
Ngoba babeluzonda ulwazi kabaze bakhetha ukwesaba uThixo
30 no amando mi consejo, y desdeñando mis exhortaciones.
ngoba kabavumanga iseluleko sami, badelela ukukhuza kwami,
31 Comerán los frutos de su conducta, y se saciarán de sus propios consejos.
bazakudla izithelo zokuhamba kwabo basuthiswe ngezithelo zamacebo abo.
32 Porque la indocilidad lleva a los necios a la muerte, y la prosperidad de los insensatos es causa de su ruina.
Phela ubuhlongandlebe bezithutha buzazibulala, lokungananzi kweziphukuphuku kuzazibhubhisa;
33 Mas el que me escucha, habitará seguro, y vivirá tranquilo sin temer el mal.
kodwa lowo ongilalelayo uzahlala evikelekile ekhululekile, engesabi lutho olungamlimaza.”