< Proverbios 25 >
1 También estos son proverbios de Salomón, que compilaron los hombres de Ezequías, rey de Judá.
Töwende bayan qilinidighanlirimu Sulaymanning pend-nesihetliri; bularni Yehudaning padishahi Hezekiyaning ordisidikiler köchürüp xatiriligen: —
2 Gloria de Dios es guardar una cosa en lo secreto, y gloria del rey escudriñarla.
Perwerdigarning ulughluqi — Özining qilghan ishini ashkarilimighinida; Padishahlarning ulughluqi — bir ishning sirini yésheliginide.
3 La altura del cielo, la profundidad de la tierra y el corazón del rey, son insondables.
Ershning égizlikini, Zéminning chongqurluqini, We padishahlarning könglidikini mölcherlep bilgili bolmas.
4 Separa de la plata la escoria, y el platero podrá hacer un vaso.
Awwal kümüshning poqi ayrilip tawlansa, Andin zerger nepis bir qacha yasap chiqar.
5 Quita al impío de la presencia del rey, y su trono se fundará sobre la justicia.
Awwal padishahning aldidiki rezil xizmetkarliri qoghliwétilse, Andin uning texti adalet üstige qurular.
6 No te jactes delante del rey, ni te pongas en el lugar donde están los grandes.
Padishahning aldida özüngni hemmining aldi qilip körsetme, [Uning aldidiki] erbablarning ornida turuwalma;
7 Pues mejor es que te digan: “Sube aquí”; que verte humillado ante el príncipe a quien vieron tus ojos.
Ornungni özüngdin yuqiri janabqa bérip, uning aldida pegahqa chüshürülginingdin köre, Özgilerning séni törge teklip qilghini yaxshidur.
8 No empieces inconsideradamente a pleitear, pues, ¿qué harás al fin, cuando tu adversario te ponga en apuros?
Aldirap dewagha barmighin, Mubada bérip, yéqining [üstün chiqip] séni let qilsa, qandaq qilisen?
9 Defiende tu causa contra tu adversario, pero no reveles el secreto de otro,
Yéqining bilen munazirileshseng, Bashqilarning sirini achma.
10 no sea que el que lo escucha te vitupere, y tu deshonra resulte imborrable.
Bolmisa, buni bilgüchiler séni eyibleydu, Sésiq namdin qutulalmaysen.
11 Manzana de oro en bandeja de plata, es la palabra dicha a tiempo.
Waqti-jayida qilin’ghan söz, Kümüsh ramkilargha tizilghan altun almilardur.
12 Zarcillo de oro y collar de plata es para el oído dócil la amonestación de un sabio.
[Qulaqqa] altun halqa, nepis altundin yasalghan zinnet buyumi yarashqandek, Aqilanining agahlandurushi köngül qoyghanning quliqigha yarishar.
13 Como frescura de nieve en el tiempo de la siega, es un mensajero fiel para el que lo envía; refrigera el ánimo de su dueño.
Xuddi orma waqtidiki tomuzda [ichken] qar süyidek, Ishenchlik elchi özini ewetküchilerge shundaq bolar; U xojayinlirining köksi-qarnini yashartar.
14 Nubes y vientos sin lluvia, tal es el que se jacta de donaciones que no hizo.
Yamghuri yoq bulut-shamal, Yalghan sowghatni wede qilip maxtan’ghuchigha oxshashtur.
15 La paciencia aplaca al príncipe, y la lengua blanda quebranta los huesos.
Uzun’ghiche sewr-taqet qilinsa, hökümdarmu qayil qilinar, Yumshaq til söngeklerdinmu öter.
16 Si hallas miel, come de ella solo tu medida, no sea que harto de ella tengas que vomitarla.
Sen hesel tépiwaldingmu? Uni peqet toyghuchila ye, Köp yéseng yanduruwétisen.
17 Frecuenta solamente raras veces la casa de tu vecino, no sea que hastiado de ti te aborrezca.
Qoshnangning bosughisigha az desse, Ular sendin toyup, öch bolup qalmisun.
18 Maza, espada y flecha aguda es aquel que da falso testimonio contra su prójimo.
Yalghan guwahliq bilen yéqinigha qara chaplighuchi, Xuddi gürze, qilich we ötkür oqqa oxshashtur.
19 Diente quebrado y pie que titubea es la confianza en un pérfido en el día de la angustia.
Sunuq chish bilen chaynash, Tokur put [bilen méngish], Külpet künide wapasiz kishige ümid baghlighandektur.
20 Quitarse la ropa cuando hace frío (y echar) vinagre en el nitro, es como cantar coplas a un corazón afligido.
Qish künide kishilerning kiyimini salduruwétish, Yaki suda üstige achchiq su quyush, Qayghuluq kishining aldida naxsha éytqandektur.
21 Si tu enemigo tiene hambre dale de comer, si tiene sed, dale de beber;
Düshminingning qorsiqi ach bolsa, Nan ber; Ussighan bolsa su ber;
22 así amontonarás ascuas sobre su cabeza, y Yahvé te recompensará.
Shundaq qilsang, béshigha kömür choghini toplap salghan bolisen, We Perwerdigar bu ishni sanga yanduridu.
23 El viento norte disipa la lluvia, y el rostro severo la lengua detractora.
Shimal tereptin chiqqan shamal qattiq yamghur élip kelgendek, Chéqimchi shum chirayni keltürer.
24 Mejor es habitar en la punta del techo, que en una casa con mujer pendenciera.
Soqushqaq xotun bilen [azade] öyde bille turghandin köre, Ögzining bir bulungida [yalghuz] yétip-qopqan yaxshi.
25 Agua fresca para un alma sedienta, tal es la buena nueva que viene de tierra lejana.
Ussap ketken kishige muzdek su bérilgendek, Yiraq yurttin kelgen xush xewermu ene shundaq bolar.
26 Fuente turbia y manantial corrompido, es el justo que vacila ante el impío.
Pétiqdilip süyi léyip ketken bulaq, Süyi bulghiwétilgen quduq, Rezillerge yol qoyghan heqqaniy ademge oxshashtur.
27 Comer mucha miel no es bueno, así también es dañoso escudriñar la Majestad (divina).
Heselni heddidin ziyade yéyish yaxshi bolmas; Biraq ulughluqni izdeshning özi ulugh ishtur.
28 Ciudad abierta y sin muro es el hombre que no sabe refrenarse.
Özini tutalmaydighan kishi, Weyran bolghan, sépilsiz qalghan sheherge oxshaydu.